THEPOWERGAME
Από την αποκατάσταση των κοραλλιών έως τα πυρίμαχα δάση, η ανάγκη να αντιστραφεί η περιβαλλοντική ζημιά είναι πιο επιτακτική από ποτέ.
Μία δασική πυρκαγιά, μια έκρηξη ή γενικά ο ανθρώπινος παράγοντας σε οποιαδήποτε μορφή του, μπορούν να καταστρέψουν ένα ακμάζον τοπίο βιοποικιλότητας μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και ενώ η αποκατάσταση των κατεστραμμένων οικοσυστημάτων είναι δύσκολη και χρονοβόρα, παραμένει δυνατή και πολλές χώρες το κάνουν ήδη με επιτυχία ή δηλώνουν έτοιμες να βρουν λύσεις.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περίπου 2 δισεκατομμύρια εκτάρια του πλανήτη, μια έκταση μεγαλύτερη από το μέγεθος της Ρωσίας, έχουν υποστεί ζημιές από ανθρώπινες δραστηριότητες, με τις κυβερνήσεις να δεσμεύονται για την αποκατάσταση του 1 δισ. εκταρίων κατεστραμμένης γης μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Για να εκπληρώσουν όμως αυτή την υπόσχεση, είναι σημαντικό για τα κράτη να κατανοήσουν τι σημαίνει ένα καλό έργο αποκατάστασης.
Το Bloomberg απαριθμεί τέσσερις διαφορετικές πρωτοβουλίες που βοήθησαν στην επιτυχή αποκατάσταση ή τον καθαρισμό οικοσυστημάτων στη στεριά, αλλά και τη θάλασσα.
Ταχύτερη ανάπτυξη των κοραλλιών
Εάν η αποκατάσταση γίνει σωστά, χρειάζονται μόλις λίγα χρόνια για να αρχίσει ένας κατεστραμμένος ύφαλος να ανακτά το κοραλλιογενές κάλυμμά του και τις οικολογικές του λειτουργίες, κατέληξαν οι επιστήμονες αφού εξέτασαν ένα από τα παλαιότερα και μεγαλύτερα έργα αποκατάστασης κοραλλιών στον κόσμο. Για σχεδόν δύο δεκαετίες, το Πρόγραμμα Αποκατάστασης Κοραλλιογενών Ύφαλων Mars έχει εγκαταστήσει εξαγωνικές κατασκευές σε περιοχές της Ινδονησίας που υπέστησαν ζημιές από το ψάρεμα με ανατινάξεις πριν από 30 έως 40 χρόνια. Τα υγιή νεαρά κοράλλια αναπτύχθηκαν σχεδόν αμέσως, με τους ρυθμούς παραγωγής ανθρακικών αλάτων -απαραίτητων για τη λειτουργία των υφάλων ως οικοσυστήματα- να τριπλασιάζονται σε μόλις τέσσερα χρόνια.
«Η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, η επιστημονική έρευνα και οι στόχοι για το τι θέλεις να πετύχεις είναι ουσιαστικής σημασίας», δήλωσε η Ινές Λανγκ, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Λανγκ αναγνώρισε ότι οι κοραλλιογενείς ύφαλοι εξακολουθούν να απειλούνται από την υπερθέρμανση των ωκεανών. «Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να κάνουμε τίποτα, ενώ μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά».
Πυρίμαχα δάση
Περίπου 2 εκατομμύρια εκτάρια δασών έχουν αποκατασταθεί από το 2017, με ένα έργο, το οποίο καλύπτει τον Λίβανο, το Μαρόκο, την Τυνησία και την Τουρκία.
Ένα από τα μυστικά της επιτυχίας του προγράμματος είναι η εστίαση στους τύπους των δέντρων που φυτεύονται, σύμφωνα με την Ann-Kathrin Neureuther, μέλος της εκστρατείας του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP) που επέλεξε αυτό το πρόγραμμα ως μία από τις πολλές εμβληματικές πρωτοβουλίες αποκατάστασης. «Έπρεπε να βρούμε τα σωστά είδη δέντρων για τα δάση, καθώς μετά από μια μεγάλη πυρκαγιά, υπάρχει ο πειρασμός να φυτευτούν δέντρα που θα αναπτυχθούν γρήγορα, κάτι που συχνά οδηγεί σε απώλεια της βιοποικιλότητας και σε δάση που είναι λιγότερο ανθεκτικά σε μελλοντικές πυρκαγιές. Αντίθετα, τα ποικιλόμορφα δάση που συνδυάζουν τοπικά μεσογειακά είδη, μπορούν να αντέξουν καλύτερα τις συνθήκες πυρκαγιάς και, όταν αναμειγνύονται με ελαιόδεντρα, μπορούν να στηρίξουν τις αγροτικές οικονομίες. Το ζητούμενο είναι περισσότερο η πρόληψη των πυρκαγιών παρά η κατάσβεσή τους», εξήγησε.
Καθαρότερος αέρας στην πόλη
Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να επηρεάσει τα οικοσυστήματα, αλλά το κόστος για την ανθρώπινη υγεία ήταν ο λόγος για τον οποίο πολλές πόλεις αποφάσισαν να δράσουν.
Η Σεούλ, για παράδειγμα, φιλοξενεί 26 εκατομμύρια ανθρώπους και ανήκει στις πιο βιομηχανοποιημένες περιοχές στον κόσμο. Αυτό όμως που της έφερε πλούτο και ανάπτυξη έκανε τον αέρα της τοξικό. Έτσι, το 2005 η κυβέρνηση ξεκίνησε ένα σχέδιο για την αποκατάσταση της ποιότητας του αέρα.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ερευνητές συγκεντρώνουν δεδομένα ρύπανσης ώστε να αντιδρούν ταχύτερα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι οι εκπομπές μικρών σωματιδίων, γνωστών ως PM2.5, που βλάπτουν την ανθρώπινη υγεία, μειώθηκαν κατά 19% μεταξύ 2005 και 2020 σε ολόκληρη τη χώρα.
Η επίτευξη αυτού του στόχου δεν ήταν φθηνή, καθώς επενδύθηκαν 9 δισεκατομμύρια δολάρια στη διαχείριση της ποιότητας του αέρα μέχρι το 2020 και σημειώθηκαν σημαντικές αλλαγές στους τοπικούς κανονισμούς, όπως η απαίτηση για φιλικούς προς το περιβάλλον λέβητες στα νοικοκυριά, η εφαρμογή περιορισμών στα ρυπογόνα οχήματα και ο καθαρισμός των στόλων των δημόσιων μεταφορών. Η επένδυση ωστόσο αποδίδει καρπούς, καθώς έρευνες δείχνουν ότι οι πρόωροι θάνατοι λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης έχουν μειωθεί σημαντικά.
Σωτηρία της μέλισσας
Τέλος, ένα πρόγραμμα στη Ρουάντα διδάσκει τους μελισσοκόμους να φυτεύουν δέντρα, ώστε οι μέλισσες να είναι προστατευμένες και πιο παραγωγικές τις ζεστές ημέρες.
Η στρατηγική αυτή αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας Regreening Africa που έχει ήδη αποκαταστήσει 350.000 εκτάρια γης σε οκτώ αφρικανικές χώρες, με έμφαση στη συμμετοχή των αγροτικών κοινοτήτων και στοχεύει στα 5 εκατ. εκτάρια μέχρι το 2030.
Οι οργανώσεις τονίζουν πως έργα όπως αυτά είναι ένα μήνυμα ελπίδας, καθώς «με τόσες καταστροφικές ειδήσεις για την κλιματική αλλαγή, οι άνθρωποι αισθάνονται αβοήθητοι, όμως δεν είναι».