Ακόμη και στο υψηλό μηνός των 27 ευρώ η μεγαβατώρα, που σημειώθηκε στις 7 Μαρτίου, η τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη βρίσκεται στα επίπεδα που ίσχυαν στις αρχές καλοκαιριού του 2021. Εκείνη την περίοδο δεν είχε γίνει ακόμη ευρέως αισθητή η βαθμιαία μείωση των ροών από την Gazprom προς την Ευρώπη. Έως τον Αύγουστο του 2022, ένα επτάμηνο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι τιμές του φυσικού αερίου είχαν εκτοξευτεί στα 349 ευρώ η μεγαβατώρα (MWh) στην ολλανδική αγορά TTF. Τώρα πια κινούνται λίγο χαμηλότερα από τα 26 ευρώ η μεγαβατώρα, συνοψίζοντας ένα ηράκλειο εγχείρημα της ΕΕ μέσα σε δυόμισι και πλέον χρόνια.
Τα κράτη-μέλη της ΕΕ έδωσαν μάχη για να κατοχυρώσουν συμβάσεις με εναλλακτικούς προμηθευτές, από τις ΗΠΑ μέχρι τη Νορβηγία και το Κατάρ, δρομολόγησαν επενδύσεις σε τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και παρείχαν τεράστιες επιδοτήσεις στην ηλεκτροδότηση. Η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη ενίσχυσε δραματικά τις ανατιμήσεις που είχαν ξεκινήσει λόγω των καθυστερήσεων στις εφοδιαστικές αλυσίδες επί πανδημίας, οδηγώντας το κόστος της ηλεκτροδότησης σε πρωτοφανή επίπεδα και διογκώνοντας το κόστος διαβίωσης.
Οι εντατικές εργασίες για την αποκατάσταση του «στόλου» πυρηνικών αντιδραστήρων της Γαλλίας, η τόνωση των προμηθειών LNG, η αύξηση της συμβολής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στα δίκτυα ηλεκτροδότησης της ΕΕ και οι ήπιες θερμοκρασίες τον χειμώνα βοήθησαν στην υποχώρηση και των τιμών ηλεκτρικού ρεύματος.
Πέρυσι τον Νοέμβριο επιβεβαιώθηκε πως οι τιμές χονδρικής υποχώρησαν σε χαμηλό διετίας, διολισθαίνοντας κάτω από 100 ευρώ η μεγαβατώρα στη Γερμανία, αντανακλώντας το χαμηλότερο επίπεδο από τον Νοέμβριο του 2021. Αρχές του 2024 το κόστος ηλεκτροδότησης μειώθηκε ακόμη πιο πολύ και σήμερα κυμαίνεται στα 67 ευρώ/μεγαβατώρα στη Γερμανία, από τα 469 ευρώ που είχαν καταγραφεί τον Αύγουστο του 2022. Αυτή η αποκλιμάκωση δίνει πνοή αισιοδοξίας για τη βιομηχανία της Γερμανίας και της ΕΕ, σε ένα, κατά τα άλλα, ομιχλώδες τοπίο.
Η μεταποίηση στη Γερμανία, στην ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης, έχει υποστεί βαρύτατο πλήγμα, διανύοντας μια μεταβατική περίοδο λόγω των ανεπανάληπτων διακυμάνσεων στο κόστος της ενέργειας και της μεγαλύτερης ενσωμάτωσης των ΑΠΕ στην ηλεκτροδότηση. Σημειωτέον ότι η τιμή χονδρικής στο ηλεκτρικό ρεύμα παραμένει υψηλότερη σε σχέση με 53,33 ευρώ η μεγαβατώρα που επικρατούσαν τον Μάιο του 2021. Οπότε, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, η ΕΕ θα πρέπει να βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση για τις προμήθειες LNG, καθώς οι ροές από το δίκτυο αγωγών που τη συνδέουν με τη Ρωσία μειώθηκαν κατά 83% τη διετία 2021-2023, λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία.
Εύθραυστη η μακροπρόθεσμη ενεργειακή επάρκεια της Ευρώπης
Τα αποθέματα φυσικού αερίου στην ΕΕ βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο από το 2011 -φθάνοντας το 68% της συνολικής χωρητικότητας στη Γερμανία, το 42,2% στη Γαλλία και το 56,9% στην Ιταλία- χάρη στις θυσίες που έγιναν στο μέτωπο της κατανάλωσης και τις ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες για την εποχή. Ιδιαίτερα ισχυροί ήταν, επίσης, οι άνεμοι στη νότια Ευρώπη, ενώ ήδη στη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Βρετανία έχει καταγραφεί υψηλή παραγωγή αιολικής ενέργειας.
Εντούτοις, η μακροπρόθεσμη ενεργειακή επάρκεια της Ευρώπης παραμένει εύθραυστη. Διακοπές στη λειτουργία μονάδων φυσικών αερίου στη Νορβηγία και το Τέξας των ΗΠΑ, ο ανταγωνισμός για LNG από την Ασία και ο προβληματισμός των αμερικανικών εταιρειών να επενδύσουν σε αύξηση της παραγωγικής τους ικανότητας θα αποτελούν πηγές αβεβαιότητας. Τέλος, αν και η κατανάλωση τον Φεβρουάριο μειώθηκε εξαιτίας των ιστορικά υψηλών θερμοκρασιών, οι ανάγκες για ψύξη το καλοκαίρι ενδεχομένως να είναι υψηλές, καθώς η κλιματική κρίση επηρεάζει την καθημερινότητα όλων.
