THEPOWERGAME
Ένα σχέδιο δράσης 14 σημείων που θα κοστίσει 584 δισ. ευρώ παρουσίασε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αναβάθμιση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να μπορούν να διαχειριστούν την επικείμενη εισροή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), να γίνουν πιο έξυπνα και ψηφιακά έως το 2030. Τα δίκτυα θα πρέπει να εξυπηρετήσουν την αυξανόμενη ζήτηση, που συνδέεται με την «πράσινη» κινητικότητα (βλέπε ηλεκτροκίνηση), τη θέρμανση και την ψύξη, τον εξηλεκτρισμό της βιομηχανίας και την έναρξη της παραγωγής υδρογόνου με χαμηλές εκπομπές άνθρακα.
Οι αναβαθμίσεις αυτές κρίνονται αναγκαίες, καθώς η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί σχεδόν 60% από σήμερα έως το 2030. Το πρόβλημα των δικτύων και του απαραίτητου ηλεκτρικού χώρου για την ανάπτυξη των ΑΠΕ βρίσκεται στην επικαιρότητα τους τελευταίους μήνες και στην Ελλάδα, με την κυβέρνηση να ετοιμάζει σειρά νομοθετικών και άλλων πρωτοβουλιών.
Η παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας θα αυξηθεί σε τουλάχιστον 1.000 GW έως το 2030, συμπεριλαμβανομένης της μεγάλης αύξησης των υπεράκτιων αιολικών πάρκων (έως 317 GW), που αναμένεται να συνδεθούν στην ξηρά. Ως εκ τούτου, τα δίκτυα πρέπει να προσαρμοστούν σε ένα πιο αποκεντρωμένο, ψηφιοποιημένο και ευέλικτο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Η διασυνοριακή δυναμικότητα μεταφοράς των δικτύων αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2030, όταν το 40 % των δικτύων διανομής είναι παλαιότερα των 40 ετών.
Οι 14 δράσεις της Κομισιόν
Δράση 1: Η Επιτροπή, τα κράτη-μέλη και οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς (ΔΣΜ) θα ενισχύσουν τη στήριξη της προετοιμασίας, της ταχύτερης εφαρμογής και της χρηματοδότησης των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest- PCI’s) και Έργων Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (PMI). Για να επιταχυνθεί η ολοκλήρωση των PCI στον κατάλογο της Ένωσης, η Επιτροπή, τα κράτη-μέλη και οι φορείς υλοποίησης έργων θα δώσουν προτεραιότητα στην εφαρμογή των PCI και των PMI που έχουν ήδη προσδιοριστεί.
Επιπλέον, πρέπει να προωθηθεί η ανάπτυξη νέων έργων προτεραιότητας. Σημειώνεται πως μέσα σε αυτό το πλαίσιο άναψε το «πράσινο φως» σε 166 Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) και Έργα Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (PMI), τα οποία αποσκοπούν στην ενεργειακή ασφάλεια και τον περιορισμό των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή.
Ανάμεσά τους είναι και επτά ελληνικά «πράσινα» projects:
1. Ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας (γνωστή ως EUROASIA Interconnector), η οποία περιλαμβάνει τα ακόλουθα έργα κοινού ενδιαφέροντος: Διασύνδεση μεταξύ Hadera (Ισραήλ) και Κοφίνου (Κύπρος) και Διασύνδεση μεταξύ Κοφίνου και Κορακιάς στην Κρήτη.
2. Αγωγός διασύνδεσης υδρογόνου μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, που περιλαμβάνει την εσωτερική υποδομή υδρογόνου στην Ελλάδα, έως τα σύνορα με τη Βουλγαρία, και την εσωτερική υποδομή υδρογόνου στη Βουλγαρία, έως τα σύνορα με την Ελλάδα.
3. Αγωγός από τα αποθέματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου έως την ηπειρωτική Ελλάδα, μέσω Κύπρου και Κρήτης (γνωστός ως αγωγός EastMed), με σταθμό μέτρησης και ρύθμισης στη Μεγαλόπολη.
4. Ηλεκτρική διασύνδεση Αιγύπτου – Ελλάδας (GREGY Interconnector), που προωθεί ο όμιλος Κοπελούζου.
5. Υποθαλάσσια αποθήκη CO2 στον Πρίνο, που αφορά τη μεταφορά εκπομπών αερίου από την Ελλάδα μέσω αγωγού και με πλοίο από Βουλγαρία, Ουγγαρία, Κύπρο, Ιταλία και Σλοβενία, έργο που προωθεί η Energean.
6. Το αντλησιοταμιευτικό της Αμφιλοχίας του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και
7. Η μονάδα μπαταριών της Πτολεμαΐδας του ομίλου Eunice.
Δράση 2: Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς (ENTSO-E) χρειάζεται να ενισχύσει τον σχεδιασμό του στον δρόμο για το 2050, αναβαθμίζοντας τη στρατηγική για τα υπεράκτια και χερσαία έργα και εξετάζοντας περαιτέρω το υδρογόνο. Σημειώνεται πως η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με τον ENTSO-E, από το πρώτο τρίμηνο του 2024, μετά τη δημοσίευση των πρώτων Σχεδίων Ανάπτυξης Υπεράκτιων Δικτύων (ONDP), για την περαιτέρω ανάπτυξη του Δεκαετούς Σχεδίου Ανάπτυξης Δικτύων (TYNDP). Επιπλέον, για να διασφαλιστεί ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός των ενεργειακών συστημάτων, η μεταφορά υδρογόνου θα πρέπει να μπει μέσα σε ένα πιο ξεκάθαρο πλαίσιο, ώστε να παρέχονται βάσιμες προσδοκίες για τις ανάγκες υποδομής υδρογόνου, για τις οποίες θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι στρατηγικές υδρογόνου των κρατών-μελών.
Δράση 3: Να ενισχυθεί η Ένωση Διαχειριστών Συστημάτων Διανομής (DSOs) στην Ευρώπη. Τα αξιόπιστα, ολοκληρωμένα και διαφανή σχέδια ανάπτυξης δικτύων διανομής θα είναι απαραίτητα για την ενσωμάτωση των ΑΠΕ και τη μείωση των μελλοντικών καθυστερήσεων αιτημάτων σύνδεσης. Ο κύριος παράγοντας για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με το επενδυτικό σχέδιο είναι η ύπαρξη ολοκληρωμένων σχεδίων ανάπτυξης του δικτύου.
Δράση 4: Η Επιτροπή θα προτείνει κατευθυντήριες αρχές που θα προσδιορίζουν τους όρους υπό τους οποίους θα πρέπει να χορηγούνται προβλεπόμενες επενδύσεις σε έργα δικτύου. Η Επιτροπή θα προτείνει έως το 1ο τρίμηνο του 2025 κατευθυντήριες γραμμές, που θα προσδιορίζουν τους όρους υπό τους οποίους θα πρέπει κανονικά να αναμένεται η έγκριση τέτοιων επενδύσεων, λαμβάνοντας υπόψη τα διαφορετικά επίπεδα βεβαιότητας ανάπτυξης των έργων και τους τρόπους αντιμετώπισης των διαφορετικών επιπέδων, όπως μέσω της υπό όρους παροχής των προκαταρκτικών επενδύσεων.
Δράση 5: Η Επιτροπή θα εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τον διασυνοριακό επιμερισμό του κόστους για υπεράκτια έργα. Η σύνδεση μεγάλων υπεράκτιων έργων θα αποφέρει μεγάλα οφέλη στην κοινωνία, τα οποία είναι πιθανό να ξεπεράσουν τα σύνορα των χωρών υποδοχής. Ωστόσο, αυτό δημιουργεί προκλήσεις όσον αφορά τη συμφωνία για τον κατάλληλο επιμερισμό του κόστους, λαμβάνοντας υπόψη τα οφέλη για τους καταναλωτές και τους παραγωγούς, αλλά και την εγγενή αβεβαιότητα των μελλοντικών επενδύσεων και του χρονοδιαγράμματός τους. Τα υβριδικά έργα που διασυνδέουν χώρες και ταυτόχρονα συνδέουν υπεράκτιες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θα αντιμετωπίσουν πρόσθετες ιδιαιτερότητες. Αυτό θα απαιτήσει την αύξηση των υποδομών μεταφοράς από τις παράκτιες περιοχές προς τις περίκλειστες περιοχές της Ευρώπης, ώστε να απελευθερωθεί μεγαλύτερος αριθμός χερσαίων και υπεράκτιων αιολικών έργων.
Δράση 6: Ο ENTSO-E και DSO της ΕΕ να συμφωνήσουν σε εναρμονισμένους ορισμούς για τη διαθέσιμη χωρητικότητα του δικτύου για τους διαχειριστές συστημάτων. Ειδικότερα, οι διαχειριστές συστημάτων θα πρέπει να παρέχουν διαφανείς, κατανοητές, λεπτομερείς και τακτικά επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τη χωρητικότητα φιλοξενίας δικτύου και τον όγκο των αιτήσεων σύνδεσης, σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής για την αναθεώρηση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ρυθμιστικές Αρχές θα πρέπει να θεσπίσουν πλαίσια για συμφωνίες μη σταθερής σύνδεσης, κατά περίπτωση.
Δράση 7: Ο ENTSO-E και DSO της ΕΕ χρειάζεται να δουλέψουν πάνω στην προώθηση της υιοθέτησης έξυπνων δικτύων, της αποδοτικότητας των δικτύων και καινοτόμων τεχνολογιών. Οι εμπορικές τεχνολογίες που μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τη λειτουργία των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας είναι άμεσα διαθέσιμες, αλλά δεν χρησιμοποιούνται επαρκώς. Για την περαιτέρω προώθηση των έξυπνων δικτύων, της αποδοτικότητας των δικτύων και των καινοτόμων τεχνολογιών, η Επιτροπή θα διευκολύνει περαιτέρω με τους επερχόμενους κώδικες δικτύου όσον αφορά τη συμμετοχή των αποκεντρωμένων ενεργειακών πόρων στις αγορές.
Δράση 8: Ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών αρχών Ενέργειας (ACER) στην επόμενη έκθεσή του για τα τιμολόγια να συστήσει βέλτιστες πρακτικές σε σχέση με την προώθηση των έξυπνων δικτύων και τεχνολογιών αποδοτικότητας των δικτύων μέσω του σχεδιασμού των τιμολογίων, εστιάζοντας στην εξέταση του OPEX, εκτός από το CAPEX και την κατανομή των οφελών. Τα δίκτυα χρηματοδοτούνται συνήθως μέσω τιμολογίων δικτύου, τα οποία συμπληρώνονται με έσοδα από συμφόρηση για διασυνοριακά έργα μεταφοράς. Τα τιμολόγια των δικτύων μεταφοράς και διανομής θα πρέπει να επικαιροποιούνται τακτικά, με αποτελεσματική εξέταση τόσο των OPEX όσο και των CAPEX, ώστε να λαμβάνεται υπόψη η μεταβολή του ενεργειακού συστήματος προς την κατεύθυνση της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές.
Δράση 9: Προσδιορισμός από την Επιτροπή προσαρμοσμένων μοντέλων χρηματοδότησης και ενίσχυση του διαλόγου για την αντιμετώπιση των εμποδίων στην ιδιωτική χρηματοδότηση. Η Επιτροπή θα δρομολογήσει έως το τέλος του 2023 μια ενισχυμένη διαδικασία με επενδυτές (συμπεριλαμβανομένων των συνταξιοδοτικών ταμείων), πιστωτικούς οργανισμούς, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ρυθμιστικές Αρχές και διαχειριστές συστημάτων για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των εμποδίων στη χρηματοδότηση, μεταξύ άλλων μέσω τραπεζικών δανείων, μέσων της αγοράς (χρέος και μετοχές), εγγυήσεων και μεικτής χρηματοδότησης. Λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες των επιχειρηματικών μοντέλων των διαχειριστών συστημάτων, η Επιτροπή, με την υποστήριξη των σχετικών ενδιαφερομένων, θα πρέπει να διερευνήσει τα χρηματοδοτικά μέσα για την παροχή των λύσεων για την κάλυψη των επενδυτικών αναγκών, συμπεριλαμβανομένων εγγυήσεων ή παρόμοιων μηχανισμών χρηματοδότησης που καταλύουν την ιδιωτική χρηματοδότηση.
Δράση 10: Η Επιτροπή να αυξήσει την προβολή των ευκαιριών από τα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ για τα έξυπνα δίκτυα και τον εκσυγχρονισμό των δικτύων διανομής. Τα δίκτυα διανομής είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από διάφορα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ. Η Επιτροπή θα ξεκινήσει από το πρώτο τρίμηνο του 2024 μια διαδικασία για να συνεργαστεί με τα κράτη-μέλη σχετικά με τις δυνατότητες χρηματοδότησης για τα δίκτυα διανομής. Θα προωθήσει επίσης ειδική τεχνική βοήθεια, στο πλαίσιο του μέσου τεχνικής στήριξης, για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να προετοιμάσουν τις αιτήσεις χρηματοδότησής τους
Δράση 11: Η Επιτροπή αναμένεται να υποστηρίξει την επιτάχυνση της αδειοδότησης, παρέχοντας καθοδήγηση και τεχνική υποστήριξη για τον τρόπο εφαρμογής των υφιστάμενων νομοθετικών εργαλείων. Η ανάπτυξη δικτύων καθοδηγείται ολοένα και περισσότερο από την ανάγκη ενσωμάτωσης ΑΠΕ στο σύστημα. Ενδέχεται να υπάρχει σημαντική δυνατότητα για τα κράτη-μέλη να ορίσουν ειδικές περιοχές υποδομής, σύμφωνα με τον κανονισμό και την οδηγία αντίστοιχα. Το αργότερο έως τα μέσα του 2025 η Επιτροπή θα παράσχει καθοδήγηση σχετικά με τον καθορισμό ειδικών περιοχών υποδομής για έργα δικτύου που είναι απαραίτητα για την ενσωμάτωση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η Επιτροπή θα ενημερώσει έως το 4ο τρίμηνο του 2024, εάν είναι απαραίτητο, για τις υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές για τον εξορθολογισμό των εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τα PCI και PMI και τις κατευθυντήριες γραμμές για τις υποδομές μεταφοράς ενέργειας.
Δράση 12: Η Επιτροπή θα δρομολογήσει ένα σύμφωνο δέσμευσης για την έγκαιρη, τακτική και ουσιαστική δέσμευση των ενδιαφερόμενων μερών και τη ρυθμιστική υποστήριξη. Η ποσοτικοποίηση και η χρηματοδότηση για αποφυγή συγκρούσεων και καθυστερήσεων μπορεί να είναι πρόκληση σε ένα πολύπλοκο κανονιστικό πλαίσιο για την κατασκευή υποδομών που διέρχεται από διάφορες δικαιοδοσίες και αρμοδιότητες. Η Επιτροπή θα δρομολογήσει, με την ευκαιρία της έκδοσης του 2023 των Ημερών Ενέργειας PCI, ένα Σύμφωνο Δέσμευσης με τα κράτη-μέλη, τις Εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές (ΕΡΑ), τους διαχειριστές συστημάτων και την κοινωνία των πολιτών.
Δράση 13: Ο ENTSO-E και ο DSO να συνεργαστούν με τους παρόχους τεχνολογίας για την ανάπτυξη κοινών τεχνολογικών προδιαγραφών και τη βελτίωση της ορατότητας των έργων δικτύου, ώστε να διευκολυνθούν οι επενδύσεις στην παραγωγική ικανότητα και οι ασφαλείς αλυσίδες εφοδιασμού.
Δράση 14: Προώθηση από την Επιτροπή κοινών τεχνικών απαιτήσεων για τη σύνδεση παραγωγής και ζήτησης. Η Επιτροπή θα αξιολογήσει και θα προτείνει μέτρα για την προώθηση κοινών τεχνικών απαιτήσεων στις αναθεωρήσεις των κωδίκων δικτύου σχετικά με τις απαιτήσεις για γεννήτριες και τον κωδικό σύνδεσης ζήτησης, έως το 2025, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι κατασκευαστές μπορούν να επωφεληθούν πλήρως από την πρόσβαση στην ενιαία αγορά.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
