Το Ιράν διαθέτει αρκετό εμπλουτισμένο ουράνιο σε καθαρότητα έως και 60%, κοντά σε οπλικό επίπεδο, για τρεις ατομικές βόμβες σύμφωνα με τον ορισμό της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας και εξακολουθεί να κωλυσιεργεί τον οργανισμό σε βασικά ζητήματα, όπως έδειξαν εμπιστευτικές εκθέσεις της ΙΑΕΑ.
Η σταθερή πρόοδος του Ιράν στον εμπλουτισμό σε πολύ υψηλά επίπεδα, ενώ δεν παρέχει στη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας τη συνεργασία που απαιτεί σε έναν αυξανόμενο κατάλογο θεμάτων, αποτελεί πρόκληση τόσο για την υπηρεσία όσο και για τις δυτικές δυνάμεις που έχουν επανειλημμένα καλέσει το Ιράν να αντιστρέψει την πορεία του.
Το απόθεμα του Ιράν σε ουράνιο εμπλουτισμένο έως και 60% αυξήθηκε κατά 6,7 κιλά σε 128,3 κιλά από την τελευταία έκθεση στις 4 Σεπτεμβρίου, ανέφερε η μία από τις δύο εκθέσεις προς τα κράτη μέλη που είδε το Reuters. Αυτό είναι υπερτριπλάσιο από τα περίπου 42 κιλά (92,6 λίβρες) που σύμφωνα με τον ορισμό του ΙΑΕΑ είναι θεωρητικά αρκετά, αν εμπλουτιστούν περαιτέρω, για μια πυρηνική βόμβα.
«Αυτή είναι μια αρκετά μεγάλη ποσότητα, ειδικά αν δεν τη χρησιμοποιείς για τίποτα», δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης, αναφερόμενος στο γεγονός ότι το Ιράν είναι η μόνη χώρα που εμπλουτίζει σε τόσο υψηλό επίπεδο χωρίς να παράγει πυρηνικά όπλα. Το επίπεδο όπλων είναι περίπου 90%.
Το Ιράν έχει αρκετό ουράνιο εμπλουτισμένο σε χαμηλότερα επίπεδα για περισσότερες βόμβες, αλλά αρνείται ότι επιδιώκει τέτοια όπλα.
Ο ρυθμός με τον οποίο το Ιράν εμπλουτίζει στο 60%, ωστόσο, έχει επιβραδυνθεί σε περίπου 3 κιλά (6,6 λίβρες) το μήνα από 9 κιλά (19,8 λίβρες) νωρίτερα φέτος, γεγονός που διπλωμάτες δήλωσαν ότι είναι το προφανές αποτέλεσμα των έμμεσων διαπραγματεύσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες που οδήγησαν σε ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ των δύο χωρών το Σεπτέμβριο.
Ο αριθμός των cascades, ή συστάδων, των φυγοκεντρικών συσκευών εμπλουτισμού ουρανίου που βρίσκονται σε λειτουργία παραμένει επίσης αμετάβλητος, αναφέρει η έκθεση. Οι εντάσεις μεταξύ του οργανισμού και του Ιράν, ωστόσο, έχουν αυξηθεί.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την Πυρηνική Εποπτεία, το οποίο αποτελείται από 35 χώρες, ενέκρινε πριν από ένα χρόνο ψήφισμα με το οποίο διέταξε το Ιράν να συμμορφωθεί με έρευνα του ΙΑΕΑ σχετικά με ίχνη ουρανίου που βρέθηκαν σε τρεις μη δηλωμένες τοποθεσίες. Έκτοτε ο ΔΟΑΕ περιόρισε τον κατάλογο των χώρων σε δύο, αλλά ελάχιστη άλλη πρόοδος έχει σημειωθεί.
Καμία συνέπεια
Ο κατάλογος των πιεστικών ζητημάτων του ΙΑΕΑ στο Ιράν έχει επίσης αυξηθεί, με μια συμφωνία τον Μάρτιο για την επανεγκατάσταση εξοπλισμού παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένων των καμερών παρακολούθησης που αφαιρέθηκαν πέρυσι κατ’ εντολή του Ιράν, να έχει τηρηθεί μόνο εν μέρει, και τον λεγόμενο «αποχαρακτηρισμό» από την Τεχεράνη τον Σεπτέμβριο πολύ έμπειρων επιθεωρητών του ΙΑΕΑ.
Η δεύτερη έκθεση που εκδόθηκε την Τετάρτη ανέφερε ότι δεν υπήρξε πρόοδος σε αυτά τα ζητήματα. Ο επικεφαλής του ΙΑΕΑ Ραφαέλ Γκρόσι έγραψε στο Ιράν ζητώντας του να επανεξετάσει τον αποχαρακτηρισμό, και το Ιράν απάντησε την Τετάρτη για να πει απλώς ότι «διερευνά τις δυνατότητες να ανταποκριθεί στο αίτημα», ανέφερε η έκθεση.
«Το μέτρο αυτό, ενώ τυπικά επιτρέπεται… ασκήθηκε από το Ιράν με τρόπο που επηρεάζει άμεσα και σοβαρά την ικανότητα του Οργανισμού να διεξάγει αποτελεσματικά τις δραστηριότητες επαλήθευσης στο Ιράν, ιδίως στις εγκαταστάσεις εμπλουτισμού», αναφέρει η δεύτερη έκθεση.
«Ο Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού εξακολουθεί να καταδικάζει έντονα την αιφνίδια ανάκληση από το Ιράν των διορισμών πολλών έμπειρων επιθεωρητών του Οργανισμού», προστίθεται στην έκθεση.
Παρά τις αντιπαραθέσεις σχετικά με τους επιθεωρητές, τα σωματίδια και τον εξοπλισμό παρακολούθησης, το Ιράν είναι απίθανο να αντιμετωπίσει σοβαρές συνέπειες όταν το διοικητικό συμβούλιο του ΔΟΑΕ συνεδριάσει την επόμενη εβδομάδα.
Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους έχουν απειλήσει στο παρελθόν να περάσουν ένα ακόμη δεσμευτικό ψήφισμα κατά του Ιράν, διπλωμάτες λένε ότι αυτό δεν θα συμβεί αυτή τη φορά για λόγους που περιλαμβάνουν την αποφυγή διπλωματικής κλιμάκωσης με το Ιράν, ενώ η προσοχή είναι στραμμένη στη σύγκρουση του Ισραήλ με τη Χαμάς στη Γάζα.
