THEPOWERGAME
Στην αναδιάρθρωση που συντελείται στην αγορά της ενέργειας και στις επενδύσεις που απαιτούνται από τη χώρα για την ενεργειακή μετάβαση αναφέρθηκε ο γενικός διευθυντής Εταιρικής και Επενδυτικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας, Βασίλης Καραμούζης, μιλώντας στο Athens Investment Forum.
Ένα νέο προϊόν αντιστάθμισης κινδύνου στην αγορά ενέργειας θα προσφέρει η Εθνική Τράπεζα από το 2024, όπως είπε ο κ. Καραμούζης. Το νέο χρηματοοικονομικό προϊόν θα επιτρέψει στους καταναλωτές να κλειδώνουν το κόστος ενέργειας για μακροχρόνιες περιόδους και στους πωλητές, από την άλλη, να μπορούν να οριοθετούν την τιμή διάθεσης της ενέργειας και συνεπώς την αποδοτικότητα του έργου.
Οι μεγαβατώρες θα είναι το νέο ευρώ, τόνισε κατά την ομιλία του ο Β. Καραμούζης, θα είναι ένα νέο νόμισμα, σε ένα νέο τοπίο, το οποίο θα διαμορφωθεί στην αγορά ενέργειας.
Ιστορικά, όπως διευκρίνισε, η αγορά ενέργειας έχει κινηθεί με τη στήριξη που παρείχαν οι επιδοτήσεις, μέσω ενός προκαθορισμένου τιμολογίου (ταρίφα). Στο εξής, όμως, θα αρχίσει η μετάβαση από το καθεστώς αυτό σε σχήματα διμερών συμβολαίων (PPAs) ή τιμών που καθορίζονται από την ελεύθερη αγορά.
Η εξέλιξη αυτή κάνει πολύ πιο σύνθετη την όποια επένδυση και απαιτεί μεγαλύτερη τεχνογνωσία από τους εμπλεκόμενους. Σε αυτό το καινούργιο τοπίο στην αγορά ενέργειας, οι τράπεζες μπορούν και πρέπει να παίξουν σημαντικό ρόλο και να βοηθήσουν έτσι να αναπτυχθεί η αγορά γρηγορότερα. Προς αυτήν την κατεύθυνση, η Εθνική Τράπεζα, με την τεχνογνωσία και τις εξειδικευμένες ομάδες που διαθέτει στον κλάδο της ενέργειας, πρωτοπορεί, προσφέροντας στην αγορά από το 2024 το νέο χρηματοοικονομικό προϊόν για την αντιστάθμιση κινδύνου.
Ο κ. Καραμούζης υπογράμμισε τον πρωταγωνιστικό ρόλο που έχει η Εθνική Τράπεζα στην «πράσινη» μετάβαση και τη χρηματοδότηση μεγάλων έργων και επενδύσεων στον ενεργειακό κλάδο γενικότερα. Από τη Θράκη και την Αλεξανδρούπολη, μέχρι τα δίκτυα και τις καλωδιακές συνδέσεις, τα LNG και τις ΑΠΕ.
Η ομιλία του Βασίλη Καραμούζη στο Athens Investment Forum
Η ενεργειακή μετάβαση της χώρας μας συνδέεται με μεγάλες επενδύσεις.
Πώς βλέπετε τη χρηματοδότηση αυτών των επενδύσεων; Ποιες είναι οι εναλλακτικές;
- Σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ (Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας), ο αριθμός των δανείων προς τον ελληνικό ενεργειακό κλάδο μεταξύ 2015 και 2022 αυξήθηκε κατά 68% φτάνοντας τα 8.100 δάνεια ή τα ~€9 δισ. (από ~€5,7δισ. ή +51% ή 7% CAGR), με μόλις 1% να αφορούν μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, καθιστώντας τον κλάδο έναν από τους πιο «υγιείς» διαχρονικά.
- Το σημαντικότερο όμως είναι να κοιτάξουμε τι θα χρειαστεί για να στηριχθεί το ενεργειακό πλάνο της χώρας για τα επόμενα έτη, στο οποίο θα παίξουν καθοριστικό ρόλο και οι Τράπεζες:
- Σύμφωνα με το τελευταίο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), ο στόχος συμβολής των ΑΠΕ στο ελληνικό ενεργειακό μείγμα έχει τεθεί περί το 70% για το 2030 και ~90% για το 2050 από ~40% σήμερα. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ πρέπει να αυξηθεί από 10 GW περίπου το 2022, σε 25 GW το 2030 και 65 GW το 2050 με τις χρηματοδοτικές ανάγκες να εκτιμώνται αντίστοιχα στα 17 δισ. μέχρι το 2030 και στα 37 δισ. ευρώ για την 20ετία μέχρι το 2050, ήτοι τουλάχιστον 2 δισ. ανά έτος.
- Σε αυτό το ποσό είναι κρίσιμο να προστεθεί η απαραίτητη επένδυση σε αποθήκευση (εκτιμάται ότι θα χρειαστούν στην Ελλάδα επενδύσεις ~€6 δισ. μέχρι το 2030 βάσει του ΕΣΕΚ) και μεταφορά (επενδύσεις ~€6δισ. σε ορίζοντα δεκαετίας με στρατηγική προτεραιότητα την ενίσχυση των διεθνών διασυνδέσεων και των εγχώριων υποδομών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας προβλέπονται στο επικαιροποιημένο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) 2024-2033 του ΑΔΜΗΕ), τα οποία είναι βραχυπρόθεσμα και τα μεγαλύτερα ζητήματα που θα αντιμετωπίσουμε τόσο οι Τράπεζες όσο και οι εμπλεκόμενοι φορείς του κλάδου. Ήτοι τουλάχιστον άλλα ~€2δισ. ανά έτος μέχρι το 2030. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα τα έργα ΑΠΕ που λειτουργούν σε συνδυασμό με όσα έχουν ήδη λάβει όρους σύνδεσης υπερκαλύπτουν τον ηλεκτρικό «χώρο» που προβλέπεται να είναι διαθέσιμος έως το 2030 (βάσει του πλάνου του ΑΔΜΗΕ). Αλλά και παγκοσμίως οι επενδύσεις σε δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να υπερδιπλασιαστούν και να υπερβούν τα $600 δισ. ετησίως, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και να εξασφαλισθεί επάρκεια ενέργειας. Αυτήν τη στιγμή περιμένουν έτοιμα να συνδεθούν με τα δίκτυα μεταφοράς τουλάχιστον 3.000 GW από σχέδια ΑΠΕ, ποσό που αντιστοιχεί σε 30 φορές την παραγωγική δυνατότητα της Βρετανίας (Πηγή: Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας).
Θα αναφερθώ τώρα λίγο πιο συγκεκριμένα σε συγκεκριμένες τεχνολογίες και τη χρηματοδότησή τους…
ΑΠΕ
Μέχρι σήμερα όλα εύκολα με τη χρηματοδότηση (αιολικά / φωτοβολταϊκά)
Μετάβαση από FiT σε PPAs και ρίσκο αγοράς. Αυτό κάνει τη χρηματοδότηση πιο δύσκολη. Πρέπει οι επενδυτές να έρχονται σε συνεννόηση με την τράπεζά τους νωρίς στη διαδικασία.
- Αξίζει να σημειωθεί ότι η υπεράκτια αιολική ενέργεια βρίσκεται σε συνεχή ανάπτυξη παγκοσμίως, επιδεικνύοντας μια αύξηση κατά ~14% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και αναμένεται να είναι μία από τις σημαντικότερες πηγές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ έως το 2040. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (ΕΠΑΥΑΠ), έχουν προκριθεί 12 περιοχές για να φιλοξενήσουν τα πρώτα υπεράκτια αιολικά πάρκα της χώρας, με στόχο να φτάσουν σε ισχύ τα 2,7GW μέχρι το 2030 (14,6GW για το διάστημα 2030-2050). Το πρώτο αναμένεται να κατασκευαστεί στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης με ισχύ 600 MW.
Αποθήκευση
Ακόμη δεν έχει ωριμάσει η αγορά, τόσο τεχνολογικά, όσο και από πλευράς θεσμικού πλαισίου, προκειμένου να είναι εφικτή η χρηματοδότηση μεγάλων έργων από τις τράπεζες. Τα IRRs είναι χαμηλά με μεγάλη διάρκεια χρηματοδότησης και τεχνολογία η οποία αναμένεται να «απαξιωθεί» σχετικά γρήγορα. Πάρα ταύτα, δεδομένου ότι αποτελεί, μαζί με την περαιτέρω ανάπτυξη του δικτύου μεταφοράς ενέργειας, ο σημαντικότερος περιοριστικός παράγοντας για τη γρήγορη ανάπτυξη των ΑΠΕ και την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί και στο πλαίσιο του decarbonization, θεωρώ ότι το σκηνικό θα αλλάξει δραματικά τα επόμενα 1-2 έτη.
Η αποθήκευση είναι η τεχνολογία που θα δώσει λύση στο πρόβλημα της στοχαστικότητας των ΑΠΕ, της συνάρτησης δηλαδή της παραγωγής τους με τις καιρικές συνθήκες. Για τους επενδυτές με σημαντική παραγωγή ΑΠΕ, η αποθήκευση θα δώσει τη δυνατότητα καλύτερης αξιοποίησης του χαρτοφυλακίου τους και προβλεψιμότητας για τη συμμετοχή τους στη χονδρεμπορική αγορά και παράλληλα μεγαλύτερη ευελιξία στη σύναψη «πράσινων» διμερών συμβολαίων (PPAs) με μεγάλους καταναλωτές ή προμηθευτές ρεύματος. Υπό αυτήν την έννοια, η στροφή προς την αποθήκευση είναι μονόδρομος για τους επενδυτές που έχουν αναπτύξει ήδη σημαντικά χαρτοφυλάκια ΑΠΕ.
Υπενθυμίζεται πως η Ελλάδα έχει βάλει φιλόδοξους στόχους στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ), το οποίο τελεί υπό διαβούλευση, ώστε να αποκτήσει 5,5GW αποθήκευσης ως το 2030 στο ενεργειακό της σύστημα και 25GW έως το 2050. Είναι φανερό ότι η έμφαση δίδεται κυρίως στις μπαταρίες, καθώς το 2022 και 2023 δεν υπάρχουν ακόμα νέες άδειες για αντλησιοταμίευση (Hydro-Pumping). Συγκεκριμένα, ο στόχος του 2030 και του 2050 δείχνει εντυπωσιακή άνοδο των μπαταριών (από τα 3,1GW σε 22,6 GW), ενώ τα αντλησιοταμιευτικά παραμένουν ως έχουν (2,2GW) ανάμεσα στα έτη αυτά.
Η πρώτη δημοπρασία (Ιούνιος 2023) αφορά έργα ισχύος 450MW, που θα λάβουν επενδυτική αλλά και ετήσια λειτουργική ενίσχυση για τα πρώτα δέκα χρόνια λειτουργίας τους. Πρόκειται για τον πρώτο διαγωνισμό επιδοτούμενων έργων, ενώ θα ακολουθήσει περί τα τέλη του έτους ο δεύτερος για έργα αντίστοιχης ισχύος. Οι διαγωνισμοί εντάσσονται στο πλαίσιο της έγκρισης που διασφάλισε η Ελλάδα από την ΕΕ για τη στήριξη έργων αποθήκευσης 900MW, με ένα κονδύλι της τάξης των 341 εκατ. ευρώ.
Φυσικό αέριο
Το 2022 υπήρξε μια χρονιά-ορόσημο για την Ευρωπαϊκή Ένωση, με αναδιάταξη των πηγών εισαγωγής του Φυσικού Αερίου και παράλληλα την ανακοίνωση, αναβίωση ή και επιτάχυνση μιας σειράς από έργα ενίσχυσης δυναμικότητας εισαγωγής. Μεταξύ των μελών της ΕΕ περίπου 13.300km αγωγών έχουν προταθεί ή έχουν ξεκινήσει να κατασκευάζονται, με εκτιμώμενο κόστος περί τα €31,4δισ. σε CAPEX (φτάνοντας τα €53,5δισ. αν ληφθούν υπόψη τερματικοί σταθμοί και αγωγοι μετάβασης για LNG). H χώρα μας, μαζί με την Ιταλία και τη Γερμανία, καλύπτουν το 53% αυτών των εκτιμήσεων. Και εδώ ο ρόλος της ΕΤΕ είναι πολύ σημαντικός. Η Εθνική Τράπεζα έχει προβεί σε αρκετές μεγάλες επενδύσεις στον κλάδο του φυσικού αερίου, όπως ενδεικτικά την Πλωτή Μονάδα Αποθήκευσης και Επαναεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (FSRU) στο Θρακικό Πέλαγος και τη Μονάδα Συνδυασμένου Κύκλου Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειάς (CCGT) στην Αλεξανδρούπολη. Αμφότερα αποτελούν έργα στρατηγικής σημασίας για τη χώρα, καθώς αποτελούν καίριες υποδομές για την προμήθεια με φυσικό αέριο της Ελλάδας και της Ν.Α. Ευρώπης.
Μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία για τα 2 αυτά έργα, στα οποία η Εθνική Τράπεζα αποτελεί το διοργανωτή και τον αποκλειστικό δανειστή με συνολικό ποσό χορηγήσεων άνω των € 600 εκατ.:
- Η Πλωτή Μονάδα Αποθήκευσης και Επαναεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (FSRU), ένα Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης προϋπολογισμού €481εκατ., αποτελεί σταθμό υποδοχής, προσωρινής αποθήκευσης και αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου. Είναι η 2η πύλη εισόδου στη χώρα υγροποιημένου φυσικού αερίου μετά τον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας και βρίσκεται στη Θράκη. Η υποδομή θα συμβάλει στην προμήθεια φυσικού αερίου στην Ελλάδα, ενισχύοντας την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας, ενώ ταυτόχρονα θα έχει καθοριστικό ρόλο και στις αγορές της ΝΑ Ευρώπης, που έχουν περιορισμένες επιλογές προμήθειας φυσικού αερίου.
- Το έργο της Μονάδας Συνδυασμένου Κύκλου Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειάς από Φυσικό Αέριο (CCGT), προϋπολογισμού €600εκατ., αφορά την κατασκευή και εκμετάλλευση μιας νέας μονάδας δυναμικότητας 840MW. Αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στη μεταβατική απολιγνιτοποίηση και παράλληλη διείσδυση των ΑΠΕ και των μονάδων αποθήκευσης, μειώνοντας τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Παρουσιάζει δυνατότητα χρήσης έως 50% υδρογόνου, συμβάλλοντας στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, και λόγω της στρατηγικής τοποθέτησης της κοντά στα σύνορα με τη Βουλγαρία, μπορεί να συνδράμει σε εξαγωγές ενέργειας, έαν αυτό απαιτηθεί.
ΔΕΣΦΑ
Συμμετοχή στη χρηματοδότηση του δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ 2021-2030, όπως αυτό εγκρίθηκε από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), περιλαμβάνοντας περισσότερα από 508 έργα συνολικού ύψους €545 εκατ. Πρόκειται για σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές που θα αναβαθμίσουν και θα επεκτείνουν το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας και την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας και της ευρύτερης περιοχής.
LNG Carriers
- Το χαρτοφυλάκιο της Τράπεζας σε πλοία LNG το 2023 υπολογίζεται ότι αποτελεί περίπου το 8% του συνολικού ναυτιλιακού χαρτοφυλακίου της, σε αυξητική τάση σε σχέση με παλαιότερα έτη και σε εναρμόνιση με τον ρόλο που διαδραματίζει και τις προοπτικές που έχει ο συγκεκριμένος κλάδος στην παγκόσμια αγορά μεταφοράς και διαχείρισης ενέργειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον περασμένο μήνα η ΕΤΕ πραγματοποίησε μια από τις μεγαλύτερες συναλλαγές στον κλάδο της Ναυτιλίας χρηματοδοτώντας LNG carriers.
- Οι Έλληνες πλοιοκτήτες έχουν επενδύσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια στην αγορά των LNG, έχοντας σήμερα περίπου το 19% του παγκόσμιου στόλου και το 16% των παραγγελιών πλοίων LNG υπό τον έλεγχό τους.
Σύνολο Πλοίων LNG Ελλήνων Εφοπλιστών | 139 | 19% |
Γενικό Σύνολο Πλοίων LNG Παγκοσμίως | 739 |
- Τα τελευταία 2 έτη η ναυλαγορά πλοίων LNG είναι εξαιρετικά ισχυρή, καθώς το θέμα της διαχείρισης της ενέργειας είναι στο παγκόσμιο προσκήνιο και η ζήτηση για μεταφορά LNG είναι σταθερά υψηλή.
RRF & Λοιπά χρηματοδοτικά προγράμματα
Από τα €12,7δισ. του δανειακού προγράμματος του ΤΑΑ, τουλάχιστον το 38,5% των πόρων θα πρέπει να κατευθυνθεί σε έργα Πράσινης Μετάβασης. Στην πράξη το ποσό που θα δοθεί στην Πράσινη Μετάβαση θα είναι άνω του 50%, λόγω της ισχυρής επενδυτικής ζήτησης, κυρίως για έργα ΑΠΕ. Η ΕΤΕ, στο πλαίσιο του ΤΑΑ, έχει χρηματοδοτήσει μέχρι στιγμής άνω των 25 «πράσινων» έργων, μεταξύ των οποίων το πρώτο έργο για ενεργειακή κοινότητα και το πρώτο αιολικό πάρκο που χρηματοδοτήθηκε με κεφάλαια ΤΑΑ.
Εκτός από τα έργα ΑΠΕ, υπάρχει αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον για ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, υποδομών και εν γένει έργα μείωσης του ενεργειακού κόστους των επιχειρήσεων μέσω net metering τόσο μέσω του ΤΑΑ, όσο και των νέων προγραμμάτων της ΕΑΤ, ενώ αναμένονται αντίστοιχα νέα προγράμματα από ΕΙΒ/ΕΙF το επόμενο διάστημα.
Ποιος είναι ο ρόλος των τραπεζών στην ενεργειακή μετάβαση της χώρας μας; Χρειάζονται νέα τραπεζικά προϊόντα να επιτευχθούν οι στόχοι της ενεργειακής μετάβασης;
Ρόλος των τραπεζών στην ενεργειακή μετάβαση
Φιλόδοξοι στόχοι μείωσης αερίων θερμοκηπίου για το 2030
Η μέτρηση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και οι στόχοι για τη μείωσή τους δίνουν στην ΕΤΕ ισχυρή κατεύθυνση όσον αφορά τη στρατηγική της για το κλίμα και το περιβάλλον, στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειάς για ενσωμάτωση ESG θεμάτων σε όλες τις πτυχές της εμπορικής της δραστηριότητας, του λειτουργικού της μοντέλου και του πλαισίου δικλίδων ασφαλείας. Για τον σκοπό αυτόν η ΕΤΕ επέκτεινε και ενίσχυσε περαιτέρω τη μέτρηση του αποτυπώματος άνθρακα της τράπεζας για το 2022, ενώ παράλληλα είναι η πρώτη συστημική τράπεζα στην Ελλάδα που συμμετέχει στη διεθνή σύμπραξη χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων Partnership for Carbon Accounting Financials («PCAF»).
Αξιοσημείωτο είναι ότι η ΕΤΕ έχει κάνει ένα κομβικό βήμα προς μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών (net zero) έως το 2050, καθώς είναι μεταξύ των πρώτων τραπεζών που θέτουν επιστημονικά τεκμηριωμένους στόχους για τη μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μέχρι το 2030 για συγκεκριμένα χαρτοφυλάκια χρηματοδοτήσεων και επενδύσεων. Η Έκθεση ESG 2022 δημοσιοποιεί στόχους για έξι χαρτοφυλάκια με σημαντικό αποτύπωμα άνθρακα: παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, πετρελαίου και φυσικού αερίου, τσιμέντου, αλουμινίου, εμπορικών ακινήτων και οικιστικών ακινήτων. Η δέσμευση μείωσης της έντασης εκπομπών μέσω αυτών των στόχων κυμαίνεται από -27% μέχρι -65% έως το 2030 συγκριτικά με τις αντίστοιχες μετρήσεις της ΕΤΕ για το 2022, σύμφωνα με την πορεία απεξάρτησης του κάθε κλάδου από τον άνθρακα. Προσηλωμένη στον στόχο της για επιτάχυνση της μετάβασης σε μια βιώσιμη οικονομία, η ΕΤΕ ξεκίνησε τη διαδικασία ένταξης στην κορυφαία παγκόσμια πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών Net Zero Banking Alliance («NZBA»), για τον καθορισμό δεσμεύσεων μηδενικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και την προώθηση φιλόδοξων δράσεων στον τραπεζικό κλάδο ενάντια στην κλιματική αλλαγή.
Τραπεζικά προϊόντα – Καινοτομίες
Στηρίζουμε την ενεργειακή μετάβαση των πελατών μας με μοντέρνα και καινοτόμα πιστοδοτικά εργαλεία. Κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα:
- HELLENiQ ENERGY ύψους έως €766 εκατ. Η εν λόγω συμφωνία-ορόσημο για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη έργων ΑΠΕ μέσω του «πράσινου» μετασχηματισμού της HELLENiQ ENERGY, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην υλοποίηση του στόχου για ανάπτυξη χαρτοφυλακίου ΑΠΕ τουλάχιστον 1GW έως το 2025 και πάνω από 2GW έως το 2030. Πρόκειται για μια πρότυπη, καινοτόμα συναλλαγή για την ελληνική αγορά, καθώς αποτελεί το πρώτο χρηματοδοτικό πλαίσιο τυποποιημένων όρων για χρηματοδότηση υφιστάμενων και μελλοντικών συναλλαγών ΑΠΕ που έχει εξειδικευτεί για ελληνικό Όμιλο εταιρειών και μία από τις μεγαλύτερες αντίστοιχες συμφωνίες πανευρωπαϊκά, καθώς και μία από τις σημαντικότερες χρηματοδοτικές συμβάσεις που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα στη χώρα μας για ανάπτυξη στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η συμφωνία προβλέπει κοινούς βασικούς όρους σε έργα που ικανοποιούν προσυμφωνημένα κριτήρια επιλεξιμότητας, με δυνατότητα να ενταχθούν τόσο υφιστάμενα όσο και νέα έργα που θα υλοποιηθούν στην Ελλάδα, σε διάφορα στάδια ανάπτυξης. Η παραγόμενη ενέργεια θα πωλείται μέσω συμβολαίων που βασίζονται σε διαφορετικές δομές (εγγυημένων τιμών Feed-in Premium / Feed-in Tariff ή/και χρηματοοικονομικών διμερών συμβάσεων Corporate Power Purchase Agreements).
Οι μεγαβατώρες θα είναι το νέο ευρώ, θα είναι το νέο νόμισμα. Οι τράπεζες πρέπει να παίξουν ρόλο
Ιστορικά η αγορά της ενέργειας έχει κινηθεί με τη στήριξη που παρείχαν οι επιδοτήσεις μέσω της προκαθορισμένης ταρίφας. Εφεξής η σταδιακή μετάβαση από το καθεστώς της ταρίφας σε σχήματα διμερών συμβολαίων (PPAs) ή τιμών που καθορίζονται από την ελεύθερη αγορά, κάνει πολύ πιο σύνθετη την όποια επένδυση, απαιτώντας μεγαλύτερη τεχνογνωσία από τους εμπλεκόμενους. Εδώ οι τράπεζες μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στο να αναπτυχθεί πολύ γρηγορότερα η αγορά. Προς αυτήν την κατεύθυνση, η Εθνική Τράπεζα με την τεχνογνωσία και τις εξειδικευμένες ομάδες που διαθέτει στον κλάδο της Ενέργειας πρωτοπορεί για μια ακόμη φορά, ξεκινώντας ΜΕΣΑ ΣΤΟ 2024 τη διάθεση ενός νέου προϊόντος αντιστάθμισης κινδύνου. Το νέο χρηματοοικονομικό προϊόν μας θα επιτρέψει σε καταναλωτές να κλειδώνουν το κόστος ενέργειάς για μακροχρόνιες περιόδους και τους πωλητές αντίστοιχα να μπορούν να οριοθετούν τη τιμή διάθεσης της ενέργειας και συνεπώς την αποδοτικότητα του έργου.
- Λαμβάνοντας υπόψη και το γενικότερο περιβάλλον υψηλών επιτοκίων δανεισμού, πληθωριστικών πιέσεων, υψηλού κόστους πρώτων υλών, τα PPAs μπορούν να αποτελέσουν το μέσο για την εξασφάλιση χρηματοδότησης ΑΠΕ από την πλευρά των επενδυτών, ενώ από την πλευρά των off-takers, μπορούν να λειτουργήσουν προστατευτικά στις έντονες μεταβολές των τιμών της ενέργειας και κατ’ επέκταση στον περιορισμό του κόστους της. Εκτιμάται πως η αγορά στη σύναψη PPA’s θα αρχίσει να αναπτύσσεται σημαντικά μετά το 2025, καθιστώντας τα κυρίαρχο προϊόν, που θα βοηθήσουν όχι μόνον στην υλοποίηση έργων ΑΠΕ, αλλά και στη διασφάλιση των καταναλωτών από μελλοντικές πιθανές κρίσεις.
- Προς το παρόν η αγορά έχει επηρεαστεί σημαντικά από το price cap που επιβλήθηκε. Πάρα ταύτα, μια συντηρητική παραδοχή είναι ότι έργα ΑΠΕ 13,5 GW εκτιμάται ότι θα υλοποιηθούν έως το 2032 με συμβάσεις ΡΡΑ. Το αποτέλεσμα αυτό βασίζεται στις εξής παραδοχές α) στον αναθεωρημένο στόχο του ΕΣΕΚ, για συνολική εγκατεστημένη ισχύς 28GW από έργα ΑΠΕ, το έτος 2030, β) στο ότι έργα ΑΠΕ με FiT, δυναμικότητας 3 GW, φτάνουν στη λήξη της σύμβασης με τον ΔΑΠΕΕΠ και γ) αναμένεται να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς της ΡΑΕ έργα εκ των οποίων 1,5 GW υποχρεωτικά με ΡΡΑ.