Τον απολογισμό των μέτρων που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής για την πράσινη μετάβαση στην ΕΕ κάνει η Κομισιόν, δίνοντας έμφαση στις πρωτοβουλίες για την προώθηση των επενδύσεων στις «καθαρές» τεχνολογίες με στόχο η Ευρώπη να καταστεί κλιματικά ουδέτερη μέχρι το 2050.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στο σχετικό report, «οι καθαρές τεχνολογίες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην πράσινη μετάβαση, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας της βιοποικιλότητας».
Η ενίσχυση της ενιαίας αγοράς, η εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού, η υποστήριξη της έρευνας και της καινοτομίας, η επέκταση του δικτύου εμπορικών συμφωνιών και ο περιορισμός του αντίκτυπου από γεωπολιτικές εξελίξεις εκτός ΕΕ αποτελούν τους βασικούς άξονες πάνω στους οποίους στηρίζεται η στρατηγική της ΕΕ, σύμφωνα με το report που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Μεταξύ άλλων δίνεται έμφαση στη σημασία να συνεχιστεί η εποικοδομητική συνεργασία με τις ΗΠΑ για την επίλυση των διαφωνιών που έχουν προκύψει μετά την παρουσίαση από τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν του σχεδίου IRA, που στόχο είχε μεταξύ άλλων να προσελκύσει σε αμερικανικό έδαφος ξένες εταιρείες καθαρής τεχνολογίας (και από την Ευρώπη) ελέω σημαντικών φορολογικών κινήτρων. Στο ίδιο report γίνεται και μια αναφορά στα «προστατευτικά» μέτρα της Κίνας, τα οποία ενδεχομένως να επηρεάσουν τις επενδύσεις και τις καθαρές τεχνολογίες στην ΕΕ.
Η ακτινογραφία της πράσινης μετάβασης στην ΕΕ – Ποιες επενδύσεις έχουν γίνει
Όπως αναφέρει, υπό τη συνολική «ομπρέλα» της ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας και μέσω ενός έξυπνου μείγματος πολιτικών, η ΕΕ έχει δημιουργήσει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο και ένα επιχειρηματικό περιβάλλον που ενισχύει την ανάπτυξη και ευνοεί την ανάπτυξη, την παραγωγή και την εγκατάσταση καθαρών τεχνολογιών. Πιο αναλυτικά:
- Κίνητρα και προβλεψιμότητα: Η ΕΕ έχει αναπτύξει ένα φιλόδοξο ρυθμιστικό πλαίσιο για να καταστήσει την Ευρώπη την πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο έως το 2050. Καθοριστικής σημασίας, το σύνολο της νομοθεσίας στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων «Fit for 55» (του φιλόδοξου ευρωπαϊκού σχεδίου για την πράσινη μετάβαση), το οποίο περιλαμβάνει ένα ενισχυμένο και διευρυμένο σύστημα εμπορίας εκπομπών και έναν νέο μηχανισμό προσαρμογής των συνόρων άνθρακα, ο οποίος θέτει την ΕΕ σε τροχιά μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030. Επιπλέον, η Επιτροπή μειώνει σταδιακά τη γραφειοκρατία και τον διοικητικό φόρτο και καθιστά την αδειοδότηση έργων καθαρής τεχνολογίας απλούστερη και ταχύτερη, ιδίως με την πράξη Net-Zero Industry Act.
- Επενδύσεις στην ΕΕ: Κατά τη διάρκεια της περιόδου 2021-2027, το 32,6% του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ, δηλαδή 578 δισ. ευρώ, προβλέπεται να συμβάλει στις δαπάνες για το κλίμα. Η Επιτροπή δρομολογεί επίσης την πρώτη δημοπρασία σε ολόκληρη την ΕΕ αφιερωμένη στην παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου, με προϋπολογισμό 800 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Καινοτομίας.
- Ιδιωτικές επενδύσεις: Ένα ευνοϊκό ρυθμιστικό περιβάλλον της ΕΕ συμβάλλει στην αποτελεσματική άντληση και διοχέτευση ιδιωτικής χρηματοδότησης προς οικονομικές δραστηριότητες που συμβάλλουν στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Η φορολογική νομοθεσία της ΕΕ και η Ένωση Κεφαλαιαγορών μπορούν να βοηθήσουν τους επενδυτές να στηρίξουν την ανάπτυξη καθαρών τεχνολογιών.
- Συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη: Οι βιομηχανικές συμμαχίες, όπως η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Μπαταριών και η Συμμαχία Καθαρού Υδρογόνου, διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση της βιομηχανίας και των φορέων χάραξης πολιτικής για τη διευκόλυνση της στενότερης συνεργασίας. Στο πλαίσιο μιας σειράς διαλόγων για την καθαρή μετάβαση, που ανακοίνωσε η πρόεδρος Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης το 2023, πραγματοποιήθηκε ένας πρώτος διάλογος αφιερωμένος στο υδρογόνο.
- Δεξιότητες: Οι «Βιομηχανικές Ακαδημίες Net-Zero» θα συμβάλουν στη διασφάλιση ότι το εργατικό δυναμικό της ΕΕ διαθέτει τις δεξιότητες που χρειάζεται για να προωθήσει τη διπλή μετάβαση σε μια πράσινη και ψηφιακή οικονομία. Αυτό αποτελεί και το ειδικό επίκεντρο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων.
- Ανθεκτικότητα και ανταγωνιστικότητα: Το βιομηχανικό σχέδιο για την Πράσινη Συμφωνία αποσκοπεί στη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας καθαρής τεχνολογίας και την τοποθέτηση της Ευρώπης ως ηγέτη της βιομηχανικής καινοτομίας. Το σχέδιο «Net Zero Industry Act» στοχεύει στην αντιμετώπιση των εμποδίων και στην αύξηση της ευρωπαϊκής παραγωγικής ικανότητας των τεχνολογιών καθαρού μηδενός, και η Πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες θα προσφέρει περαιτέρω ασφάλεια για την ευρωπαϊκή βιομηχανία.
- Διεθνής δέσμευση και διεκδικητικές εμπορικές πολιτικές: Η ΕΕ θα συνεχίσει να ενισχύει την ανθεκτικότητα και τη διαφοροποίηση της αλυσίδας εφοδιασμού της, και συνεπώς την οικονομική της ασφάλεια, μέσω της διεθνούς συνεργασίας και, όπου χρειάζεται, με αυτόνομα μέτρα. Η Λέσχη Κρίσιμων Πρώτων Υλών που πρότεινε η πρόεδρος Φον ντερ Λάιεν θα διευκολύνει τη διεθνή συνεργασία, φέρνοντας σε επαφή χώρες που είναι πλούσιες σε καταναλωτές και πρώτες ύλες.
Το report της Κομισιόν με την πορεία υλοποίησης των μέτρων για την πράσινη μετάβαση στην Ευρώπη
