THEPOWERGAME
Λύση στα τεράστια προβλήματα που προκύπτουν γύρω από τη διαχείριση των δασών προσπαθεί να δώσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την πολιτική του να επικεντρώνεται σε πέντε στρατηγικούς στόχους. Σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε σε ειδική συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα (23/10) ο υπουργός ΥΠΕΝ, Θεόδωρος Σκυλακάκης, το σχέδιο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων της Ελλάδας περιλαμβάνει αύξηση αλυσίδας προϊόντων και εθνικής παραγόμενης αξίας, ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, που εκτός των άλλων θα οδηγεί σε καθαρισμό και έργα πρόληψης. Αυτό θα έχει ως απώτερο σκοπό τη μείωση κινδύνου πυρκαγιάς.
Την ίδια ώρα, θα περιλαμβάνει στήριξη στις τοπικές κοινωνίες που εντάσσονται στις διαχειριστικές μελέτες για την προστασία των δασών, με αναλογικές ελαφρύνσεις στους λογαριασμούς ρεύματος (στα πρότυπα των έργων ΑΠΕ), δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα, με βάση τον σχεδιασμό, θα αυξηθεί η φορολογητέα ύλη και θα μειωθεί η παράτυπη οικονομία. Πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που δημιουργεί μια νέα δυναμική, από την οποία θα προκύπτουν μόνιμοι πόροι για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη των δασών μας, δήλωσε χαρακτηριστικά.
Το νέο μοντέλο πάνω στο οποίο εργάζεται το ΥΠΕΝ έχει επτά βασικά χαρακτηριστικά. Να σημειωθεί πως εδώ και τρεις δεκαετίες υπάρχει υποχρηματοδότηση του δασικού τομέα, κυρίως στα αντικείμενα της διαχείρισης. Ένα μεγάλο μέρος των δασικών οικοσυστημάτων (>50%) είναι χωρίς διαχείριση ή με διαχείριση χαμηλής παραγωγής δασικών προϊόντων.
Επικαιροποιημένες διαχειριστικές μελέτες
Σύνταξη και επικαιροποίηση διαχειριστικών μελετών, που θα οδηγούν σε ολοκληρωμένη διαχείριση του συνόλου των δασικών οικοσυστημάτων. Θα συντάσσονται διαχειριστικές μελέτες για όλα τα δάση, με επικαιροποιημένες τεχνικές προδιαγραφές, που θα λαμβάνουν την έγκριση από την αρμόδια δασική υπηρεσία. Σύμφωνα με στοιχεία του ΥΠΕΝ, υπάρχει έλλειψη Δασικών Συνεταιρισμών Εργασίας (ΔΑΣΕ) και Διαχειριστικών Μελετών (ΔΜ) στη νότια Ελλάδα και τα νησιά.
Επιπρόσθετα, θα δημιουργηθεί ψηφιακή πλατφόρμα, μέσω της οποίας θα παρακολουθούνται και θα υλοποιούνται αυτές οι διαχειριστικές μελέτες, καθώς και όλες οι άλλες εργασίες της δασικής υπηρεσίας. Σύμφωνα με τον υπουργό, η ενεργοποίηση και αξιοποίηση των ΔΑΣΕ σε μεγάλα περιστατικά δασικών πυρκαγιών με αποζημίωσή τους, μέσω σχετικής νομοθετικής πρόβλεψης, θα βοηθούσε στην καλύτερη αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.
Επιδότηση της απόληψης δασικής πιστοποιημένης βιομάζας
Επιδότηση της απόληψης δασικής πιστοποιημένης βιομάζας, που θα προκύπτει από τις εγκεκριμένες διαχειριστικές μελέτες, με κριτήριο την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων. Όσο πιο δύσκολη είναι η απόληψη της βιομάζας και όσο περισσότερο συνεισφέρει στην πρόληψη, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η επιδότηση. Θα παρέχεται ετησίως, με βάση τα τιμολόγια πώλησης της απολαμβανόμενης βιομάζας. Για τον σχεδιασμό του συστήματος επιδότησης θα λαμβάνονται υπόψη όλες οι σχετικές παράμετροι, όπως ο τύπος ξυλείας, η τελική χρήση, ο βαθμός δυσκολίας απόληψης (π.χ. κλίση δάσους, δυνατότητα πρόσβασης, ειδικά χαρακτηριστικά αναγλύφου). Όσον αφορά αυτό το κομμάτι, σημειώνεται πως τα καμένα δασικά οικοσυστήματα δεν μπαίνουν στο σύστημα επιδότησης βιομάζας.
Το σύστημα δημιουργίας Carbon Credits
Υλοποίηση Συστήματος δημιουργίας Carbon Credits από τη διαχείριση του δάσους και την απόληψη της δασικής βιομάζας. Προβλέπεται η δημιουργία εθελοντικής αγοράς απορροφήσεων CO2, μέσω Χρηματιστηρίου, από έργα δάσωσης, αναδάσωσης ή βελτίωσης διαχείρισης δασών. Οι απορροφήσεις CO2 υπολογίζονται με βάση κοινούς κανόνες, που θα θέσει το κράτος -ανάλογα με το είδος του έργου, το είδος βλάστησης και την κλιματική ζώνη- και θα πιστοποιούνται από ειδικά διαπιστευμένες εταιρείες αναγνωρισμένου κύρους. Η επιδότηση από τους πόρους των ρύπων της απόληψης βιομάζας από τα δάση (ενδεικτικό ποσό σε πλήρη εφαρμογή περίπου 150 εκατ. ευρώ ετησίως) πάει χέρι-χέρι με τη δημιουργία αγοράς ρύπων που δημιουργεί η διαχείριση του δάσους και η πιστοποιημένη απόληψη και χρήση της δασικής βιομάζας.
Τα υβριδικά συνεργατικά σχήματα
Συμμετοχή ιδιωτικού τομέα μόνο μέσω της συνεργασίας του με τους δασικούς συνεταιρισμούς -σημαντικές επενδύσεις για μεγάλη αύξηση παραγωγικότητας στη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων. Θα αξιοποιηθούν οι Δασικοί Συνεταιρισμοί Εργασίας (ΔΑΣΕ), οι οποίοι ανέρχονται σήμερα σε 293, για όλες τις διαδικασίες απόληψης των προϊόντων βιομάζας στα δημόσια δάση, είτε αυτοτελώς, είτε μέσω της υποχρεωτικής συνεργασίας με τους ΔΑΣΕ, με τη μορφή υβριδικών συνεργατικών σχημάτων εταιρειών που διαχειρίζονται και προσθέτουν αξία στην πιστοποιημένη βιομάζα (επεξεργασία ξύλου, παραγωγή βιοκαυσίμων κ.λπ.). Επιδίωξη, η πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων σε εξοπλισμό, που θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα της απόληψης της βιομάζας.
«Αδελφοποίηση» δασών Βορρά-Νότου
Ομαδοποίηση δασικών οικοσυστημάτων με υψηλή και χαμηλή παραγωγική ικανότητα. Σημειώνεται πως από τα 76 εκατομμύρια στρέμματα, που είναι η συνολική έκταση των δασικών οικοσυστημάτων της Ελλάδας, περίπου τα μισά δεν τελούν υπό διαχείριση -κυρίως τα δάση στη Νότια Ελλάδα. Γι’ αυτό και προτείνεται να «αδελφοποιηθούν» με τα διαχειριζόμενα του Βορρά. Αυτό σημαίνει πως οι προσκλήσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη διαχείριση και την παραγωγική εκμετάλλευση αυτών θα αφορούν από κοινού «αδελφοποιημένα» δασικά οικοσυστήματα της Βόρειας και της Νότιας Ελλάδας. Υποχρεωτικά μέτρα αντιπυρικής προστασίας (μαζί με τη διαχειριστική μελέτη εφαρμόζεται και αντίστοιχη αντιπυρική μελέτη).
Η δασική υπηρεσία αλλάζει πρόσωπο
Η δασική υπηρεσία, όπως ανέφερε ο υπουργός, είναι γερασμένη (μέση ηλικία άνω των 50), με μειωμένο προσωπικό όλων των βαθμίδων, χωρίς σύγχρονα μέσα και ψηφιακά εργαλεία. Σε αυτό το πλαίσιο θα υπάρξει ενίσχυση της δασικής υπηρεσίας με ταχεία ολοκλήρωση προσλήψεων με μόνιμο προσωπικό (500 στελέχη) και εποχικό προσωπικό (1.200 στελέχη ετησίως, με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία). Αναβάθμιση μέσων και υποδομών της δασικής υπηρεσίας μέσω του προγράμματος «έξυπνου δάσους» (laptop, tablet, δορυφορικό internet, αισθητήρες, drones, 300 οχήματα ΑΙΓΙΣ κ.λπ.). Οι Δασικές Υπηρεσίες απασχολούν
υπαλλήλους άνω των 40 ετών, με το μικρότερο ποσοστό (~13%) αυτών να βρίσκεται στην ηλικιακή κλίμακα μεταξύ 41-50 ετών, το μεγαλύτερο ποσοστό (~64%) μεταξύ 50-60 ετών και το 23% μεταξύ 61-67 ετών αντίστοιχα.
Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, η Βόρεια Ελλάδα διαθέτει τους περισσότερους ΔΑΣΕ, με τις πρώτες θέσεις να αντιστοιχούν στις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας (105), Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (48) και Δυτικής Μακεδονίας (45), οι οποίοι αθροίζουν περίπου το 68% του συνολικού αριθμού ΔΑΣΕ της χώρας. Η πλειονότητα των δασεργατών μελών των ενεργών ΔΑΣΕ εντοπίζονται στις αντίστοιχες περιφέρειες, ήτοι 3.179 στην Κεντρική Μακεδονία, 1.503 στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη και 1.139 στη Δυτική Μακεδονία.
Έλεγχος σε κάθε βήμα και ψηφιακές πλατφόρμες
Συστηματική παρακολούθηση και έλεγχος από τις δασικές υπηρεσίες και ανεξάρτητους φορείς πιστοποίησης. Σύμφωνα με τον υπουργό, Θεόδωρο Σκυλακάκη, ταυτόχρονα προβλέπεται η δημιουργία Ψηφιακής Πλατφόρμας, μέσω της οποίας θα παρακολουθούνται και θα υλοποιούνται οι διαχειριστικές μελέτες, καθώς και οι άλλες εργασίες της δασικής υπηρεσίας.