THEPOWERGAME
«Υβριδικά έργα» που συνδυάζουν ηλιακή και αιολική ενέργεια ζήτησε ο Miguel Stilwell d’Andrade, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου EDP, αναφερόμενος στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα έργα Ανανεώσιμων Πηγών (ΑΠΕ) στην Ευρώπη. Στο επίκεντρο της συζήτησης -που διοργάνωσε το Politico από κοινού με την EDP (Energias de Portugal, πορτογαλική εταιρεία ηλεκτρικών υπηρεσιών κοινής ωφελείας, αντίστοιχη της ΔΕΗ), στις Βρυξέλλες- τέθηκε και ο κινεζικός ανταγωνισμός, με την Επίτροπο Ενέργειας της ΕΕ, Κάντρι Σίμσον, να σημειώνει πως «ο εμπορικός πόλεμος με την Κίνα δεν είναι κάτι που θα ήθελε η ΕΕ, αλλά ποτέ μη λες ποτέ». Η δήλωση αυτή έρχεται την ώρα που οι Βρυξέλλες εξετάζουν το ενδεχόμενο να διερευνήσουν τις κινεζικές επιδοτήσεις στους κατασκευαστές ανεμογεννητριών τους. Το ζήτημα των αργών αδειοδοτήσεων και των χρηματοδοτικών εργαλείων είναι επίσης ένα αγκάθι στην ευρωπαϊκή βιομηχανία των ΑΠΕ.
«Στη σημερινή πραγματικότητα το μεγάλο στοίχημα είναι η “πράσινη” μετάβαση», σημείωσε ο Miguel Stilwell d’Andrade, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου κατά τη διάρκεια συζήτησης για τις προκλήσεις των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Ευρώπη. «Παραμένουμε αφοσιωμένοι σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που ταλανίζουν αυτήν την στιγμή τον πλανήτη και δεν είναι άλλο από την “πράσινη” μετάβαση σε επίπεδο κοινωνίας και οικονομίας. Όλοι δουλεύουμε για τον ίδιο στόχο. Περισσότερο από το 80% που παρήγαγε η EDP προήλθε από ΑΠΕ. Ξέρουμε τι συμβαίνει στην αγορά και θα θέλαμε να γίνουμε μέρος αυτής της αλλαγής. Όλη αυτήν την αλλαγή την αντιμετωπίζουμε ως ευκαιρία.
Η μετάβαση αυτή δεν είναι θα είναι εύκολη, ιδίως όταν έχουμε να βάλουμε στην εξίσωση τρεις βασικές παραμέτρους: την ενεργειακή ασφάλεια, τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος και την ανεκτικότητα. Η ισορροπία μεταξύ των αυτών των τριών είναι το κλειδί».
Όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια, σχολίασε πως είναι απολύτως απαραίτητη και κρίσιμη στον σύγχρονο κόσμο. «Είδαμε όλοι μέσα από τον πόλεμο στην Ουκρανία πόσο εξαρτημένοι είμαστε στα ορυκτά καύσιμα και πόσο τάραξε τον γεωπολιτικό χάρτη. H μεταβλητότητα των τιμών, οι διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού, ανέδειξαν τη σημασία για ανάγκη διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας και τις επενδύσεις στις υποδομές και στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό συνεπάγεται την αξιοποίηση των υπαρχόντων υποδομών, αλλά και την επέκτασή τους. Είναι σημαντικό να αναπτυχθούν υβριδικά προγράμματα που βαζούν από κοινού στο επίκεντρο την ηλιακή και αιολική ενέργεια μέσω της ίδια διασύνδεσης. Αυτό θα μας βοηθήσει να “τρέξουμε πιο γρήγορα”. Στη συνέχεια έκανε αναφορά στην εκλίπουσα ενέργεια από τις ΑΠΕ. «Υπάρχει ένας σκεπτικισμός γύρω από το ζήτημα αυτό. «Αν υπάρξει ένα ενιαίο ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, το δίκτυο θα γίνει πιο ανθεκτικό. Είμαστε αρκετά μακριά από τους κλιματικούς στόχους, άρα το ζήτημα αυτό δεν θα έπρεπε για την ώρα να μας απασχολεί τόσο πολύ», ανέφερε ο Miguel Stilwell d’Andrade.
Miguel Stilwell d’Andrade: «Το κλειδί είναι η απλούστευση, η τυποποίηση και η ψηφιοποίηση»
Κατά την άποψή του, κάποια έργα καθαρής ενέργειας στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν «προβλήματα συμφόρησης». Στο κάδρο έβαλε τα ζητήματα αδειοδοτήσεων, τα οποία σε κάποιες περιοχές καθυστερούν σημαντικά τα έργα, τους περιορισμούς στην αλυσίδα εφοδιασμού, αλλά και την αντίδραση των τοπικών κοινοτήτων. «Πρέπει να δουλέψουμε αυτήν τη σχέση, να αφουγκραζόμαστε τις ανησυχίες της τοπικής κοινότητας, χωρίς να παραγκωνίζονται εθνικά συμφέροντα». Τα πράγματα βελτιώνονται, αλλά πολλές χώρες της ΕΕ πρέπει ακόμη να εξαλείψουν τις γραφειοκρατικές διαδικασίες για να επιταχύνουν την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. «Να τρέξουμε πιο γρήγορα, διότι τώρα υπάρχουν έργα που μένουν στον πάγο για 6 με 7 χρόνια». «Το κλειδί είναι η απλούστευση, η τυποποίηση και η ψηφιοποίηση». Και αυτό να περάσει σε όλο το φάσμα της Ευρώπης. Μιλώντας για τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος, σχολίασε πως έχουν ενταθεί τα κλιματικά φαινόμενα και αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε πλέον να αγνοούμε. «Η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα είναι απαραίτητη για να έχουμε ένα υγιές περιβάλλον για τις μελλοντικές γενιές». Χρειαζόμαστε καινοτομίες και επιτάχυνση της παραγωγής στην Ευρώπη, ώστε να κάνουμε ένα βήμα παραπάνω. Επιπρόσθετα, όσον αφορά την «οικονομική προσιτότητα της ενέργειας», η ενέργεια επιβαρύνει τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών, δημιουργεί κοινωνικές ανισότητες, αλλά οι ΑΠΕ είναι οι φθηνότερη λύση για παραγωγή ενέργειας που ρίχνει τις τιμές.
Το ρίσκο των επενδύσεων
Τέλος, έβαλε στο τραπέζι το ζήτημα των επενδύσεων με γνώμονα την «πράσινη» μετάβαση, οι οποίες κοστίζουν δισεκατομμύρια κάθε χρόνο. «Όταν επενδύουμε σε ένα project, πιστεύουμε πως αυτό θα έχει τουλάχιστον 30 χρόνια ζωής. Αυτό απαιτεί δεσμεύσεις από πλευράς επενδυτών ότι η επένδυση θα έχει μία σημαντική επιστροφή κόστους. Την ίδια ώρα, η αγορά ενέργειας δοκιμάζεται από τις οικονομικές κρίσεις και τη δυσπιστία που δείχνουν οι επενδυτές, αφού δεν επιθυμούν να πάρουν ρίσκα, μη γνωρίζοντας το πώς θα γυρίσει πίσω η επένδυσή τους. Η επίτροπος ενέργειας της ΕΕ, Kadri Simson, κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής της δήλωσε πως με την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης ενέργειας θα δοθεί ένα ξεκάθαρο σήμα στους επενδυτές. Ταυτόχρονα, τόνισε πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει στηρίξει με ποικίλους τρόπους αυτήν την μετάβαση, δίνοντας κίνητρα, χρήματα αλλά και κατεύθυνση στα κράτη-μέλη. Φυσικά και είναι σημαντικές οι πράξεις, αλλά χρειαζόμαστε και το υπόβαθρό πάνω στο οποίο θα χτίσουμε τη δράση μας. Δεν χρειαζόμαστε, όμως, άλλες νομικές προτάσεις, τώρα θέλουμε δράση».
«Χείρα βοηθείας» στην αγορά φωτοβολταϊκών
Η Walburga Hemetsberger, πρόεδρος της Solar Power Europe, ανέφερε κατά τη διάρκεια τη συζήτησης πως για να αναπτυχθούν περισσότερα projects χρειάζεται να δημιουργηθούν ισχυρές αλυσίδες εφοδιασμού και συνέργειες στην Ευρώπη. «Αυτήν την περίοδο αντιμετωπίζουμε μία τέλεια καταιγίδα, με τις τιμές να βρίσκονται αρκετά χαμηλά. Αυτό φυσικά είναι θετικό για την ανάπτυξη περισσότερων φωτοβολταϊκών συστημάτων, αλλά μας απομακρύνει από τους στόχους που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το 2030 με τους παίκτες που έχει η αγορά μας. Ως αποτέλεσμα, καλούμε για άμεσες παρεμβάσεις, ώστε να μη δούμε εταιρείες να χρεοκοπούν». Η επίτροπος ενέργειας της ΕΕ, Kadri Simson, απάντησε με τη σειρά της πως έχουν γίνει καινοτόμες παρεμβάσεις και υπάρχει χρηματοδότηση. «Έχουμε ωστόσο περιορισμένους πόρους για να πετύχουμε αυτήν την “πράσινη” μετάβαση. Όταν τελειώσουν οι συζητήσεις και οι διαπραγματεύσεις, θα στείλουμε ένα ξεκάθαρο σήμα στα κράτη-μέλη και αυτό είμαστε σίγουροι πως θα φέρει τις ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα της ηλιακής ενέργειας», δήλωσε.
Τι ζητεί η αγορά των αιολικών
«Οι εταιρείες που βρίσκονται στην αλυσίδα εφοδιασμού θέλουν να χτίσουν περισσότερα εργοστάσια, θέλουν να αναπτυχθούν, αλλά δεν βγάζουν αρκετά χρήματα σήμερα για να επενδύσουν σε νέες εγκαταστάσεις», σημείωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Wind Europe, Giles Dickson. «Πολλές από αυτά υπολειτουργούν, διότι οι τιμές έχουν αυξηθεί πολύ τα τελευταία δύο χρόνια. Τα projects των χερσαίων αιολικών, που το κόστος τους έχει ανέβει σχεδόν 30%, έχουν καθυστερήσει. Χρειαζόμαστε τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία για να ενισχυθεί η αλυσίδα αυτή και να ξεκλειδώσουν οι επενδύσεις». Η Κάντρι Σίμσον σημείωσε πως έχουν ληφθεί νομοθετικές προτάσεις προς αυτήν την κατεύθυνση, που θα βοηθήσουν δηλαδή την αιολική βιομηχανία της Ευρώπης. «Έχουμε στη διάθεσή μας χρήσιμα εργαλεία, δίνουμε κατεύθυνση στα κράτη-μέλη σχετικά με το πώς να κινηθούν και τώρα πλέον αντιλαμβανόμαστε ότι ο χρόνος που περνά είναι σημαντικός. Χρειαζόμαστε δράση με ταχύτητα, τώρα, που έχει δοθεί η κατεύθυνση για το πώς θα κινηθούμε». Ο Giles Dickson επισήμανε πως οι νομοθετικές παρεμβάσεις και οι αδειοδοτήσεις στην ΕΕ διαρκούν πάρα πολύ καιρό και αυτό αποτελεί «αγκάθι» στην καρδιά της αιολικής βιομηχανίας.
Ο ανταγωνισμός στην αιολική βιομηχανία με την Κίνα και το «ποτέ μη λες ποτέ» της Σίμσον
Όσον αφορά τον ανταγωνισμό που δέχονται και οι δύο βιομηχανίες, αιολική και ηλιακή, από την Κίνα, η πρόεδρος της Solar Power σημείωσε πως δεν θέλει να δει την Ευρώπη να μένει εκτός παιχνιδιού. «Χρειάζεται να κινηθούμε πιο γρήγορα και πιο έξυπνα. Χρειαζόμαστε στο πλευρό μας βιομηχανίες που θα έχουν έδρα την Ευρώπη. Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκαν και οι επιδοτήσεις και τα κίνητρα που δίνει η Κίνα στην αιολική βιομηχανία. Η Επίτροπος Ενέργειας τόνισε ότι η ΕΕ θέλει να «αποφύγει κάθε είδους εμπορικό πόλεμο» για το θέμα του αιολικού εξοπλισμού, αλλά πρόσθεσε «ποτέ μη λες ποτέ», όταν ρωτήθηκε αν θα απέκλειε μέτρα κατά των κινεζικών ανεμογεννητριών, που η ευρωπαϊκή αιολική βιομηχανία ισχυρίζεται ότι προσφέρονται με αθέμιτους όρους. «Ο ευγενής, υγιής ανταγωνισμός βοηθά και εμάς, τον χρειαζόμαστε, ωστόσο το παρακολουθούμε». Ο διευθύνων σύμβουλος της Wind Europe τόνισε με τη σειρά του ότι «τα κινεζικά εργοστάσια παρέχουν εξοπλισμό για τα αιολικά συστήματα σχεδόν 50% φθηνότερα από τις τιμές που συναντά κανείς στις ευρωπαϊκές βιομηχανίες. Υπάρχουν 5 παραγωγοί στην Ευρώπη. Επίσης, οι Κινέζοι κατασκευαστές ζητούν την πληρωμή όταν οι τουρμπίνες είναι έτοιμες, μέχρι και σε βάθος τριών χρόνων. Ωστόσο, η Ευρώπη δεν μπορεί να υποστηρίξει αυτό το μοντέλο, αφενός οικονομικά και αφετέρου νομοθετικά».