Αν και η καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης είναι ένα από τα κυριότερα ζητήματα της ατζέντας των κυβερνήσεων, η λήψη μέτρων και η προετοιμασία των αναγκαίων υποδομών αποτελεί μια από τις βασικότερες προκλήσεις.
Η ανεπαρκής αξιοποίηση υδάτινων πόρων είναι ένα παλαιό πρόβλημα των ευρωπαϊκών χωρών που, όμως, γίνεται ακόμη πιο περίπλοκο από την παρατεταμένη ξηρασία και τα πύρινα μέτωπα των τελευταίων ετών. Και μολονότι η Ευρώπη πρωτοστάτησε στην κατασκευή υπεράκτιων αιολικών πάρκων, η ευρύτερη περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού την ξεπερνά σήμερα χάρις στις υποδομές της Κίνας.
Αν και πρόκειται για δυο διαφορετικά ζητήματα, η αναποτελεσματικότητα στη διαχείριση των υδάτινων πόρων και οι καθυστερήσεις στην κατασκευή των υποδομών για τη μεγαλύτερη παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές καταδεικνύουν τον βαθμό που είναι εκτεθειμένη η Ευρώπη στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Την ώρα, μάλιστα, που οι επιπτώσεις από το φαινόμενο του θερμοκηπίου γίνονται εντονότερες.
Οι θερμοκρασίες στην Ευρώπη αυξάνονται ταχύτερα από κάθε άλλη ήπειρο. Η ξηρασία έχει «αυξηθεί δραματικά» στην Ε.Ε σε συχνότητα και ένταση, με τις περιοχές και τους ανθρώπους που επηρεάζονται να έχουν αυξηθεί σχεδόν 20% την περίοδο από το 1976 έως το 2006, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό.
Όπως αναφέρουν σε σχετικό δημοσίευμα οι Financial Times, το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων προβλέπει πως η ζήτηση για νερό θα έχει ξεπεράσει την προσφορά κατά 56% έως το 2030, μια πρόβλεψη που είναι ακόμα πιο απαισιόδοξη από το αντίστοιχο 40% που είχε διαβλέψει η McKinsey το 2009.
Εκτεθειμένη η Ευρώπη στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης
Εντούτοις, η κατανομή υδάτινων πόρων στην Ε.Ε παραμένει προβληματική. Το 25% του πόσιμου νερού στην Ευρώπη χάνεται μέσα από τις διαρροές αγωγών, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό φορέα EurEau. Ιδιαίτερα οξυμένο είναι το πρόβλημα στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Ιταλία. Αλλά δεν είναι ένα φαινόμενο που περιορίζεται στην Ε.Ε. Στη Βρετανία καταγράφεται απώλεια νερού έως και κατά το ένα πέμπτο κάθε χρόνο. Για τις εταιρείες ύδρευσης, η απώλεια αυτή δεν έχει μόνον περιβαλλοντικές προεκτάσεις αλλά και οικονομικές.
Όμως η διόρθωση του προβλήματος με την αντιμετώπιση όλων των διαρροών δεν είναι ρεαλιστική λύση. Θα απαιτούσε τεράστιες επενδύσεις. Αξιωματούχοι του ΟΟΣΑ θεωρούν πως ο περιορισμός των διαρροών περίπου στο 10% θα ήταν ικανοποιητικός.
Αγώνας δρόμου στην Ευρώπη για την κατασκευή υποδομών για ΑΠΕ
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις καλούνται να πραγματοποιήσουν μια σειρά επενδύσεων για τη θωράκιση των κοινωνιών και των οικονομιών απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Είναι ένας αγώνας δρόμου, όπου η μια χώρα παίρνει τη σκυτάλη από την άλλη.
Μέχρι το 2021, η Ευρώπη είχε την πρωτιά στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από υπεράκτια αιολικά πάρκα. Η συσσωρευτική παραγωγική ισχύ τους έφθανε τα 55,9 γιγαβάτ (GW) και αναλογούσε στο 47% της παγκόσμιας ενέργειας από υπεράκτια αιολικά πάρκα, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Αιολικής Ενέργειας (GWEC). Η ευρύτερη περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού, ωστόσο, κατέκτησε ένα ποσοστό έως και 53% της παγκόσμιας ενέργειας από αιολικά πάρκα το 2022, με την Κίνα να καλύπτει ένα 49% σε μεμονωμένη βάση.
Μάλιστα, το GWEC εκτιμά πως η Ευρώπη δεν θα ανακτήσει την πρώτη θέση νωρίτερα από μια δεκαετία λόγω διαφόρων παραμέτρων που διαμορφώνουν ένα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον. Αρνητικό ρόλο έχουν διαδραματίσει οι καθυστερήσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες από την πανδημία και η επιτάχυνση του πληθωρισμού μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Το GWEC τόνισε, επίσης, πως οι περιορισμοί που έχουν επιβάλει ΕΕ και ΗΠΑ στο εμπόριο με την Κίνα μπορεί να οδηγήσουν σε πρόσθετα προβλήματα. Και αυτό διότι η Κίνα ελέγχει το 70% της αγοράς σε ορισμένα βασικά εξαρτήματα που είναι αναγκαία για την κατασκευή υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Επιπλέον, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη καθυστερούν στην έναρξη έργων διότι δεν είναι αρκετά αποτελεσματικό το θεσμικό πλαίσιο για την ταχεία έκδοση αδειών. Ανεξάρτητα, όμως, από την προέλευση της αιολικής ενέργειας, η παραγωγική ισχύς της αναμένεται να έχει ενισχυθεί με ακόμη 380 GW μέσα στην επόμενη δεκαετία, ανεβάζοντας το σύνολο στα 446 GW.
