THEPOWERGAME
Στη δίνη της οικονομικής κρίσης έχουν μπει τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, την ώρα που ο πλανήτης έχει ανάγκη τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Τα αυξανόμενα κόστη εκτροχιάζουν τα υπεράκτια αιολικά έργα, ακόμη και όταν η ζήτηση για ΑΠΕ εκτοξεύεται στα ύψη. Η ακραία ζέστη που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή επιβαρύνει τα ηλεκτρικά δίκτυα σε όλο τον κόσμο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για περισσότερη παραγωγή ενέργειας -και προσδίδει χαρακτήρα επείγοντος στις εκκλήσεις για ταχύτερη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Οι ακυρώσεις και οι καθυστερήσεις που κατακλύζουν την υπεράκτια αγορά φανερώνουν τα σημάδια πανικού. Τα πάρκα χρησιμοποιούν τουρμπίνες μεγαλύτερες από ουρανοξύστες για να συλλέγουν ενέργεια από τον θαλάσσιο αέρα, όπου οι άνεμοι είναι πιο ισχυροί. Το αυξανόμενο κόστος υλικών, ιδιαίτερα για τον χάλυβα, ανάγκασε τους κατασκευαστές στροβίλων να ανεβάσουν τις τιμές. Το κόστος άλλων βασικών υπηρεσιών, όπως τα εξειδικευμένα πλοία για την εγκατάσταση των στροβίλων, έχει επίσης αυξηθεί απότομα. Και όλα αυτά σε συγκερασμό με την αύξηση των επιτοκίων, που κάνει ακριβότερες τις τραπεζικές χρηματοδοτήσεις.
Η Vattenfall, μια σουηδική ενεργειακή εταιρεία, κάνει εδώ και χρόνια προκαταρκτικές εργασίες για ένα από τα μεγαλύτερα υπεράκτια αιολικά συγκροτήματα στον κόσμο, στη Βόρεια Θάλασσα, στα ανοιχτά της ανατολικής Αγγλίας. Τώρα υπάρχουν ερωτήματα για το αν θα κατασκευαστεί ποτέ αυτό το έργο. Τον περασμένο μήνα η Vattenfall δήλωσε ότι θα σταματήσει την πρώτη από τις τρεις φάσεις του συγκροτήματος αιολικών πάρκων, την Offshore Wind Zone του Norfolk, η οποία προβλέπεται να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια σε περίπου τέσσερα εκατομμύρια σπίτια στη Βρετανία. Η Vattenfall κατηγόρησε την ταχεία κλιμάκωση των δαπανών εξοπλισμού και κατασκευής, που, όπως είπε, αυξήθηκαν έως και 40% τα τελευταία τρίμηνα. Η εκτιμώμενη τιμή για τις τρεις φάσεις έχει αυξηθεί στα 13 δισεκατομμύρια λίρες ή περίπου 16,6 δισεκατομμύρια δολάρια, από 10 δισεκατομμύρια λίρες. «Με τις νέες συνθήκες της αγοράς, απλά δεν έχει νόημα να συνεχιστεί το έργο», είπε η Helene Bistrom, επικεφαλής της επιχειρηματικής περιοχής wind στο Vattenfall, κατά τη διάρκεια μιας παρουσίασης βίντεο. Σύμφωνα με την WSJ, η απόφαση οδήγησε τη Vattenfall, την οποία κατέχει η σουηδική κυβέρνηση, να διαγράψει περισσότερα από 500 εκατομμύρια δολάρια.
Η απόσυρση της Vattenfall πρόσθεσε τον εκτεταμένο συναγερμό που εκτυλίσσεται σε ολόκληρη την υπεράκτια βιομηχανία σχετικά με ταχέως αυξανόμενα κόστη, εν μέρει λόγω προβλημάτων της εφοδιαστικής αλυσίδας και της αυξανόμενης ζήτησης.
Τους τελευταίους μήνες, αρκετοί προγραμματιστές στις ΗΠΑ προσπάθησαν να επαναδιαπραγματευτούν συμβάσεις παροχής ρεύματος, καταργώντας τις σε τουλάχιστον μία περίπτωση. Την ίδια ώρα, η Orsted, μια δανική εταιρεία που είναι η μεγαλύτερη εταιρεία ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών στον κόσμο, προειδοποίησε ότι ένα μεγάλο έργο στη Βρετανία, το Hornsea 3, θα μπορούσε να είναι «σε κίνδυνο», χωρίς περισσότερη κρατική υποστήριξη. Με τα επιτόκια να ανεβαίνουν, η χρηματοδότηση των επενδύσεων δισεκατομμυρίων δολαρίων που διατίθενται σε αυτές τις εγκαταστάσεις έχει γίνει επίσης πολύ πιο ακριβή. Τη Δευτέρα η εταιρεία κατασκευής στροβίλων Siemens Energy ανέφερε καθαρή ζημία 2,9 δισεκατομμυρίων ευρώ (3,2 δισεκατομμύρια δολάρια) για το τρίμηνο Απριλίου-Ιουνίου, σε μεγάλο βαθμό λόγω προβλημάτων που συνδέονται με «αυξημένο κόστος προϊόντων και προκλήσεις αύξησης» στην υπεράκτια ενεργειακή της δραστηριότητα.
Το αυξανόμενο κόστος για τους κατασκευαστές αιολικής ενέργειας αποτελεί πρόβλημα για τις κυβερνήσεις στην Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού. Πολλές χώρες βασίζονται σε μια τεράστια και ταχεία επέκταση της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας για να επιτύχουν ένα σημαντικό μέρος των στόχων τους για ΑΠΕ. Οι διαδικασίες για την απόκτηση των δικαιωμάτων κατασκευής αιολικών πάρκων ποικίλλουν σε διάφορες χώρες, αλλά συχνά περιλαμβάνουν δημοπρασία μισθώσεων βυθού, που ακολουθείται, μερικές φορές χρόνια αργότερα, από συμφωνίες που καθορίζουν την τιμή που πληρώνουν οι εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας για την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια. Αυτές οι ρυθμίσεις, που έχουν σχεδιαστεί για να μειώσουν τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για τους καταναλωτές και, συχνά, να μεγιστοποιήσουν τα έσοδα από τις πωλήσεις μισθώσεων, θα πρέπει να διευρυνθούν, ώστε να ληφθούν υπόψη άλλοι παράγοντες, λένε ορισμένοι μεγάλοι παίκτες του κλάδου στην WSJ.
Προγράμματα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας όπως το βρετανικό -το οποίο έχει σχεδιαστεί για να ενθαρρύνει την οικονομική υποστήριξη, παρέχοντας εγγυημένη τιμή στους κατασκευαστές αιολικής ενέργειας, και να μειώνει σταδιακά τις χρεώσεις που πληρώνουν οι καταναλωτές-, προσέλκυσαν δισεκατομμύρια επενδύσεις όταν ο πληθωρισμός ήταν χαμηλός. Τώρα, σε έναν πολύ διαφορετικό κόσμο, μετά τις διαταραχές της πανδημίας και τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Βρετανία παίρνει φωτιά για πολιτικές που θα μπορούσαν να καταστήσουν τα αιολικά έργα αντιοικονομικά. «Φοβάμαι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει μετατραπεί από μία από τις καλύτερες κυβερνήσεις στην Ευρώπη στον τομέα της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, σε μία από τις χειρότερες», δήλωσε ο Giles Dickson, διευθύνων σύμβουλος της WindEurope, ενός εμπορικού οργανισμού.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, στη μέγγενη των ακυρώσεων βρίσκονται κι άλλα έργα, όπως η μονάδα της ισπανικής Iberdrola SA, που συμφώνησε να ακυρώσει συμβόλαιο για την πώληση ενέργειας από ένα προγραμματισμένο αιολικό πάρκο στα ανοικτά των ακτών της Μασαχουσέτης. Ακόμη, ο δανέζικος κολοσσός Orsted A/S έχασε μια προσφορά για παροχή υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στο Ρόουντ Άιλαντ, όπου η βασική υπηρεσία κοινής ωφελείας δήλωσε ότι το αυξανόμενο κόστος καθιστά την προσφορά ακριβή. Τα τρία πρότζεκτ που ακυρώθηκαν θα παρείχαν 3,5 GW ενέργειας, τουλάχιστον 11% της συνολικής παραγωγής από τα υφιστάμενα πάρκα ανεμογεννητριών στις ακτές των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Μάλιστα, η ισχύς τους είναι πιθανό να αυξανόταν περαιτέρω σε βάθος χρόνου.
Ο πληθωρισμός πλήττει κυρίως τα υπεράκτια αιολικά πάρκα στα τελευταία στάδια ανάπτυξης και όχι εκείνα που ήδη παράγουν ενέργεια. Τα υπεράκτια έργα μπορεί να χρειαστούν μια δεκαετία για να προχωρήσουν από τα στάδια σχεδιασμού στην παραγωγή ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι οι συμφωνίες για ζητήματα όπως η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να καθυστερήσουν χρόνια, πριν τελικά οι τουρμπίνες εγκατασταθούν και παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Το πρόβλημα ήταν στη σκιά όταν ο πληθωρισμός ήταν αμελητέος και η ζήτηση για τουρμπίνες και άλλο εξοπλισμό ήταν σχετικά συγκρατημένη. Τώρα, καθώς ένας αυξανόμενος αριθμός προγραμματιστών προσπαθεί να εξασφαλίσει όλα τα απαραίτητα για την ανάληψη των έργων -από ανεμογεννήτριες, που κοστίζουν εκατομμύρια δολάρια, υπηρεσίες εξειδικευμένων κατασκευαστικών πλοίων, μέχρι τραπεζική χρηματοδότηση- ανακαλύπτουν ότι οι τιμές έχουν ξαφνικά εκτιναχθεί στα ύψη.