THEPOWERGAME
Οι συνεχείς εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα, οι τιμές του φυσικού αερίου, που έφτασαν σε πρωτοφανή επίπεδα, συμπαρασύροντας τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, και η προσπάθεια της Ευρώπης για ενεργειακή απεξάρτηση έβαλαν σταδιακά στο κάδρο το βιομεθάνιο. Η ευρωπαϊκή αγορά βιομεθανίου δηλώνει έτοιμη για ουσιαστική ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Εντούτοις, αυτό απαιτεί ξεκάθαρους στόχους, ίση κατανομή των τρέχοντων έργων και επαρκές ρυθμιστικό πλαίσιο. Πάντως, στην Ευρώπη το βιοαέριο και το βιομεθάνιο αποτελούν συνήθως μικρό μέρος των στρατηγικών των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, σε σύγκριση με άλλες πιο συμβατικές Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προχώρησε τον Μάιο του 2022 στο σχέδιο REPowerEU, το οποίο έχει θέσει ως βραχυπρόθεσμο στόχο την αύξηση της συμμετοχής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην παραγωγή από 40% σε 45% για το 2030. Μέρος αυτού του στόχου αναμένεται να επιτευχθεί και με αύξηση της παραγωγής βιομεθανίου για την εξοικονόμηση 17 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων από τις εισαγωγές φυσικού αερίου. Η παραγωγή βιομεθανίου που προέρχεται από γεωργικά απόβλητα και υπολείμματα θα αυξηθεί σε 35 δισ. κυβικά μέτρα έως το 2030, από 3 δισ. κυβικά μέτρα. Ο αντίστοιχος στόχος αντικατάστασης των εισαγωγών ρωσικού αερίου στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Νέο ΕΣΕΚ, που τελεί υπό αναθεώρηση, είναι παραγωγή βιομεθανίου 0,14 bcm, με ενεργειακό περιεχόμενο 1,5 ΤWh έως το 2030. Το βιομεθάνιο είναι μια σχεδόν καθαρή πηγή μεθανίου που παράγεται είτε με την «αναβάθμιση» του βιοαερίου (μια διαδικασία που αφαιρεί τυχόν CO2 και άλλους ρύπους που υπάρχουν στο βιοαέριο), είτε μέσω της αεριοποίησης στερεάς βιομάζας που ακολουθείται από μεθανοποίηση. H διαδικασία της αναβάθμισης βιοαερίου αντιπροσωπεύει περίπου το 90% του συνολικού βιομεθανίου που παράγεται παγκοσμίως σήμερα. Το βιομεθάνιο δεν διαφοροποιείται αισθητά, όσον αφορά τη σύσταση, από το φυσικό αέριο.
Ο στόχος των 35 δισ. κυβικών μέτρων είναι ιδιαίτερα φιλόδοξος, αφού απαιτεί 11πλάσια αύξηση από τα σημερινά επίπεδα, και η Ευρώπη δεν βρίσκεται ακόμα σε καλό δρόμο, σύμφωνα με ανάλυση της S&P Global Commodity Insights. Μέρος αυτής της αύξησης θα μπορούσε να καλυφθεί με την αναβάθμιση του βιοαερίου που χρησιμοποιείται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας σε βιομεθάνιο, δήλωσε στην έκθεση η Deborah Mann, ανώτερη διευθύντρια λύσεων για το φυσικό αέριο, την ενέργεια και το κλίμα στην S&P Global. Ωστόσο, αυτή η λύση θα κάλυπτε μόνο το ήμισυ του στόχου, στην καλύτερη περίπτωση, πρόσθεσε η Mann.
Ο Zoltan Elek, διευθύνων σύμβουλος της γερμανικής Landwärme, υποστήριξε ότι ο στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι εφικτός, αλλά ότι ο στόχος των 35 Bcm δεν είναι αρκετός για να φέρει τις απαραίτητες επενδύσεις. «Το θεωρώ τεχνικά εφικτό να συμβεί, αν και τα χρονικά περιθώρια στενεύουν, επειδή τα ρυθμιστικά πλαίσια δεν έχουν ακόμη τεθεί σε εφαρμογή», δήλωσε ο Elek. Το δυναμικό του βιοαερίου και του βιομεθανίου εξαρτάται κυρίως από τη διαθεσιμότητα των πρώτων υλών, όπως η κοπριά ζώων, τα βιολογικά απόβλητα και τα φυτικά απόβλητα. Για να στοιχειοθετηθεί μια επιχειρηματική υπόθεση χρειάζεται πρώτες ύλες σε σωστές ποσότητες, σωστές τιμές, σωστές τοποθεσίες. Οι πολίτικές γύρω από το βιομεθάνιο ποικίλλουν σε ολόκληρη την ΕΕ, λόγω των διάφορων ρυθμιστικών προσεγγίσεων. Ορισμένες χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Δανία και οι Κάτω Χώρες, προσφέρουν τιμολόγια τροφοδότησης, ενώ η Φινλανδία προσφέρει επενδυτική στήριξη.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, πάνω από το 60% της παραγωγικής ικανότητας βιοαερίου βρίσκεται στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Η Ευρώπη είναι η κορυφαία περιοχή παραγωγής βιοαερίου, με 20.000 μονάδες βιοαερίου και βιομεθανίου.
Η Δανία είναι αυτήν τη στιγμή η ευρωπαϊκή χώρα που έχει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη σε αυτόν τον τομέα. Η παραγωγή βιοαερίου αυξήθηκε από περίπου 1,39 TWh (0,14 bcm) το 2014 σε 7 TWh (0,7 bcm) το 2021, όταν το βιοαέριο αντιπροσώπευε περίπου το 25% της συνολικής κατανάλωσης αερίου. Η Δανία έχει το υψηλότερο ποσοστό βιοαερίου και βιομεθανίου σε σχέση με τη συνολική κατανάλωση φυσικού αερίου, με 24%, ακολουθούμενη από τη Σουηδία (20%) και τη Σλοβακία (12%). Η Ιταλία είναι μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα με ισχυρές δυνατότητες, λόγω της σύντομης χειμερινής περιόδου και της ενοποιημένης γεωργικής παραγωγής. Σε αντίθεση με τη Δανία, χρησιμοποιεί επί του παρόντος το περισσότερο βιοαέριο απευθείας για παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας, αντί να το αναβαθμίζει σε βιομεθάνιο. Η χώρα εργάζεται για την αναστροφή αυτής της κατάστασης. Όσον αφορά την Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία ΔΕΔΔΗΕ (11/2022), στη χώρα λειτουργούν 69 σταθμοί βιοαερίου, με εγκατεστημένη ισχύ 110,1 MW και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 485,7 GWh, που εγχύθηκε στο σύστημα ή στο διασυνδεδεμένο δίκτυο και απορροφήθηκε από αυτό.
Η ένωση Gas for Climate αναμένει ότι το βιοαέριο και το βιομεθάνιο θα αυξηθούν σημαντικά μεταξύ 2030 και 2050, τριπλασιάζοντας κατά μέσο όρο την παραγωγή σε Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Δανία.
Ωστόσο, οι προβλέψεις ποικίλλουν πολύ, τόσο ως προς το χρονικό πλαίσιο, όσο και ως προς την πηγή. Αυτό συμβαίνει διότι οι εκτιμήσεις παραγωγής είναι ιδιαίτερα περίπλοκες, επειδή το βιοαέριο και τα παράγωγά του καταναλώνονται κανονικά κοντά στο σημείο παραγωγής και τα δεδομένα βασίζονται εκάστοτε στο ρυθμιστικό πλαίσιο.