Επενδύσεις περί τα 20,2 δισ. ευρώ σε νέες μονάδες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) χρειάζεται η Ελλάδα, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του αναθεωρημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα μέχρι το 2030, σύμφωνα με έκθεση της Grant Thornton.
Η υπεράκτια αιολική ενέργεια καταλαμβάνει τη μερίδα του λέοντος (24%) των επενδυτικών αναγκών, φθάνοντας τα 4,86 δισ. ευρώ μέχρι το 2030, αν και ελάχιστοι πιστεύουν πως θα έχουν μέχρι τότε ολοκληρωθεί τα έργα στις ελληνικές θάλασσες. Οι μονάδες αποθήκευσης απαιτούν το 15% (3,08 δισ. ευρώ) της συνολικής χρηματοδότησης και τα φωτοβολταϊκά πάρκα άλλο ένα 10% (2,04 δισ. ευρώ). Πρόσθετες επενδύσεις απαιτούνται σε τομείς όπως η υδροηλεκτρική παραγωγή, η αντλησιοταμίευση, οι ηλεκτρολύτες για την παραγωγή υδρογόνου.
Σύμφωνα με την έκθεση της Grant Thornton, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) είναι ένα από τα πιο σημαντικά επενδυτικά «όπλα» στην προσπάθεια απεξάρτησης της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα. Ο ρόλος του διαφαίνεται μέσα από την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών και αιολικών έργων. Οι σχεδιαζόμενες επενδύσεις σε μονάδες ΑΠΕ (λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες δημοσιευμένες πληροφορίες του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ για τις μονάδες που έχουν αιτηθεί και εξασφαλίσει όρους σύνδεσης) ανέρχονται σε 6 GW για τα φωτοβολταϊκά και 1,7 GW για τα αιολικά έργα. Το ΤΑΑ εκτιμάται ότι θα χρηματοδοτήσει το 46,6% των σχεδιαζόμενων επενδύσεων φωτοβολταϊκής ισχύος και το 28,5% των σχεδιαζόμενων επενδύσεων ισχύος.
© Grant Thornton Greece
Παράλληλα, το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτεί αφενός επενδύσεις σε άλλες μορφές ΑΠΕ (βιομάζα, βιοαέριο, μικρά υδροηλεκτρικά έργα) και αφετέρου τον Αντλησιοταμιευτικό Σταθμό Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Αμφιλοχία, του ομίλου ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, εγκατεστημένης ισχύος 680 MW, ο οποίος αποτελεί τη μεγαλύτερη επένδυση σε συστήματα αποθήκευσης ενέργειας στην Ελλάδα. Το έργο αυτό χρηματοδοτείται με επιχορηγήσεις (38,5% της επένδυσης) και με δάνεια (11,5% της επένδυσης).
Ταυτόχρονα, το ΤΑΑ χρηματοδοτεί σε μεγάλο βαθμό τις επενδύσεις σε συστήματα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες (τόσο σε κλίμακα κοινής ωφέλειας, όσο και σε μικρή κλίμακα), με συνολική χωρητικότητα που θα μπορούσε να φτάνει τα 1.200 MW. Οι προοπτικές αυτές υπογραμμίζουν την αξία και τη δύναμη του Ταμείου Ανάκαμψης ως επενδυτικού εργαλείου ικανού να προσφέρει στην ενεργειακή μετάβαση, ιδίως αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι περιλαμβάνει και την αναβάθμιση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για τη διείσδυση των ΑΠΕ στην αγορά, εξασφαλίζοντας παράλληλα σταθερότητα στον εφοδιασμό.
Προκειμένου να επιτευχθούν οι προκαταρκτικοί στόχοι του 2030 που θέτει το νέο ΕΣΕΚ, πρέπει να εγκατασταθεί συνολική πρόσθετη (επιπλέον της υφιστάμενης) ισχύς 24,3 GW ΑΠΕ, αποθήκευσης και ηλεκτρολυτών. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα από αυτά τα έργα έχουν ήδη προγραμματιστεί, εκτιμάται ότι θα πρέπει να αναπτυχθούν άλλα 2,9 GW φωτοβολταϊκών και 0,85 GW αιολικών έργων. Πρόκειται για έργα που χρειάζονται κεφαλαιακές δαπάνες σχεδόν 2,97 δισ. ευρώ. Την ίδια ώρα, οι επενδυτικές ανάγκες αυξάνονται κατά κόρον, αν συνυπολογιστεί ο στόχος για το 2030 των 2,7 GW για τα υπεράκτια αιολικά, τα οποία απαιτούν περίπου 4,86 δισ. ευρώ σε επενδύσεις. Τέλος, απαιτούνται άλλα 3,08 δισ. ευρώ για την επίτευξη του στόχου σε αποθήκευση ενέργειας με μπαταρίες συνολικής ισχύος 5,6 GW.
© Grant Thornton Greece
Ακρογωνιαίος λίθος του νέου εθνικού ενεργειακού μείγματος είναι οι ΑΠΕ, που θα υποστηρίζονται από ευέλικτες μονάδες αποθήκευσης ενέργειας και τεχνολογίες ηλεκτρολυτών, που αποτελούν τη βάση για την παραγωγή υδρογόνου -ένα «πράσινο» καύσιμο που θεωρείται απαραίτητο για το μέλλον της ενεργειακής μετάβασης-, χωρίς να παραγκωνίζεται ο ρόλος του στο δίκτυο μεταφοράς και διανομής.
Όπως σημειώνει η Grant Thornton, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) είναι ένα καλά δοκιμασμένο επενδυτικό εργαλείο, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίτευξη των προσωρινών στόχων για το 2030, που θέτει το νέο ΕΣΠΑ. Η πλήρης αξιοποίηση και η περαιτέρω ανάπτυξη αυτού του εργαλείου αποτελεί πρόκληση για την Ελλάδα, καθώς μπορεί να εγγυηθεί την «πράσινη» μετάβαση της χώρας, να μειώσει την εξάρτησή της σε άλλες χώρες για φυσικό αέριο και να αυξήσει την ασφάλεια εφοδιασμού.
