THEPOWERGAME
Η στροφή προς την καθαρή ενέργεια αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας της ΕΕ έως το 2050. Ακρογωνιαίος λίθος αυτής της προσπάθειας φαίνεται πως είναι η αιολική ενέργεια, που θα λειτουργήσει σαν γέφυρα για την επίτευξη των ευρωπαϊκών φιλοδοξιών. Ωστόσο, οι επενδύσεις σε νέα αιολικά πάρκα μειώθηκαν το 2022 στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και πάνω από μια δεκαετία στην Ευρώπη, επηρεασμένες από το αυξανόμενο κόστος και τη γραφειοκρατία, που απειλούν να αναχαιτίσουν τους «πράσινους» στόχους για την ενεργειακή ασφάλεια και το κλίμα.
Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Οι χώρες της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησαν ότι μέχρι το 2030 η ΕΕ των 27 θα αντλεί το 42,5% της ενέργειάς της από ανανεώσιμες πηγές. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ θα πρέπει να εγκαθιστά 28,5 GW αιολικής ενέργειας κάθε χρόνο μεταξύ 2023 και 2030. Ωστόσο,όπως τονίζει έκθεση της Rystad Energy, οι φιλόδοξοι στόχοι «σκοντάφτουν» πάνω στα 80 GW έργων αιολικής ενέργειας που έχουν κολλήσει σε διάφορα στάδια διαδικασιών αδειοδότησης σε όλη την Ευρώπη.
Οι επενδυτικές δαπάνες ύψους 17 δισ. ευρώ ήταν μικρότερες από το μισό του ποσού που ξόδεψαν οι εταιρείες για το 2021 και οι μικρότερες από το 2009, σύμφωνα με έκθεση της WindEurope. Οι επενδυτές χρηματοδότησαν μόνο 10 GW νέας ισχύος στην Ευρωπαϊκή Ένωση πέρυσι, πολύ λιγότερο από τα ετήσια 31 GW, που ο όμιλος λέει ότι χρειάζονται για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων του μπλοκ. Με τις παραγγελίες ανεμογεννητριών να έχουν μειωθεί κατά 47% σε σύγκριση με το 2021, η Ευρώπη πρέπει να κερδίσει εκ νέου την εμπιστοσύνη των επενδυτών, για να διασφαλίσει ότι οι στόχοι της για τις ΑΠΕ μπορούν να επιτευχθούν.
Σύμφωνα με την έκθεση της Rystad Energy, η Ευρώπη μπορεί να κυριαρχήσει στην αιολική αγορά, αφού είναι μία από τις περιοχές με τη μεγαλύτερη παραγωγική ικανότητα σε εξαρτήματα αιολικής ενέργειας. Μάλιστα, διαθέτει μια διασυνδεδεμένη αλυσίδα εφοδιασμού, αφού οι Συμφωνίες Ελεύθερων Συναλλαγών (ΣΕΣ) επιτρέπουν αμοιβαίο άνοιγμα αγορών με ανεπτυγμένες χώρες και αναδυόμενες οικονομίες, παρέχοντας κατά προτίμηση πρόσβαση στις αγορές των κρατών-μελών. Στην αλυσίδα εφοδιασμού της ΕΕ πρωτοστατούν οι Γερμανία, Ισπανία και Δανία, που παράγουν τα κύρια εξαρτήματα των ανεμογεννητριών, ενώ τα τελευταία χρόνια έρχεται στο προσκήνιο και η δράση της Γαλλίας.
Από το επίκεντρο δεν θα μπορούσε να λείπει και η υπεράκτια αιολική ενέργεια, δηλαδή η ενέργεια που παράγεται από αιολικά πάρκα στη θάλασσα, με τις Ολλανδία, Γερμανία και Δανία να δίνουν το «παρών» ως κυρίαρχες δυνάμεις. Σύμφωνα με την έκθεση, κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος η ιδέα της εγκατάστασης αιολικών πάρκων στη θάλασσα, αφού οι άνεμοι εκεί είναι ισχυρότεροι και σταθερότεροι απ’ ό,τι στην ξηρά. Πολλές κατασκευαστικές έχουν μπει στο παιχνίδι, κατασκευάζοντας εξαρτήματα για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα και καλώδια.
Η εκτόξευση στην αγορά καλωδίων και ο ρόλος της Ελλάδας
Η προμήθεια καλωδίων στην Ευρώπη δεν αφορά μόνο την αιολική βιομηχανία. Η παγκόσμια αγορά υποθαλάσσιων καλωδίων ισχύος περιλαμβάνει δύο βασικές κατηγορίες. Τα καλώδια συστοιχίας (array cables) που διατρέχουν τους στροβίλους ενός υπεράκτιου αιολικού πάρκου και τους συνδέουν με τον υπεράκτιο υποσταθμό και τα καλώδια εξαγωγής (export cables), που μεταφέρουν την ισχύ από τους υπεράκτιους υποσταθμούς στο κεντρικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας στην ξηρά. Το 2022 η ετήσια ευρωπαϊκή παραγωγική ικανότητα των καλωδίων (εξαιρουμένων των τάσεων κάτω των 33 kV) εκτιμάται ότι θα είναι 15-20 χιλιάδες χιλιόμετρα και η Ελλάδα έχει αφήσει το στίγμα της στον τομέα παραγωγής καλωδίων.
Σημειώνεται πως πρόσφατα η Hellenic Cables υπέγραψε συμφωνία με τη Vattenfall για την προμήθεια καλωδίων inter-array για την υπεράκτια αιολική ζώνη του Norfolk. Η Hellenic Cables θα προμηθεύσει περίπου 850 χλμ. καλωδίων αλουμινίου, που θα συνδέουν τις ανεμογεννήτριες κάθε σειράς μεταξύ τους και στη συνέχεια κάθε σειρά με τον αντίστοιχο υποσταθμό του πάρκου, οδηγώντας στην υλοποίηση μιας από τις μεγαλύτερες υπεράκτιες αιολικές ζώνες στον κόσμο. Τα καλώδια θα παραχθούν στο εργοστάσιο υποβρύχιων καλωδίων της Hellenic Cables στην Κόρινθο, η δε παραγωγή τους θα πραγματοποιηθεί από το 2025 έως το 2028, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου. Η υπεράκτια αιολική ζώνη του Norfolk θα παρέχει ηλεκτρική ενέργεια σε περίπου 4,6 εκατομμύρια νοικοκυριά και μετά την ολοκλήρωσή της, θα αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες υπεράκτιες αιολικές ζώνες στον κόσμο.
Οι σπάνιες γαίες υπάρχουν και στην Ελλάδα
Την ίδια ώρα, οι σπάνιες γαίες (Rare Earth Elements, REEs ή Rare Earth Metals REMs) αποτελούν μία ομάδα 17 μεταλλικών στοιχείων που, παρά το όνομά τους, βρίσκονται σε σχετική αφθονία και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην κατασκευή ανεμογεννητριών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, προβλέπεται να αυξηθεί περίπου επτά φορές μέχρι το 2030, εάν η Ευρώπη πρόκειται να πετύχει τους στόχους της για την αιολική ενέργεια.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η Ευρώπη εισάγει σήμερα το 98% των REEs της από την Κίνα. Αυτό δημιουργεί ένα επιπρόσθετο άγχος στην Ευρώπη, που προσπαθεί να σπάσει τις ενεργειακές αλυσίδες. Η Κίνα διαθέτει επίσης τις περισσότερες διεργασίες και εγκαταστάσεις διύλισης, κάτι που σημαίνει ότι ακόμη και αν η Ευρώπη επεκτείνει την εξορυκτική της ικανότητα, η επεξεργασία των μετάλλων θα εξακολουθήσει να γίνεται στην Κίνα. Το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο EURARE είχε ως αποστολή τη χαρτογράφηση πιθανών κοιτασμάτων REE στην Ευρώπη. Μάλιστα, εντόπισε αρκετές πιθανές τοποθεσίες στη Δανία, τη Σουηδία, την Ελλάδα και την Ισπανία. Ωστόσο, η κύρια πρόκληση για την παραγωγή REEs δεν φαίνεται να είναι η ανακάλυψη, αλλά η διαδικασία εξόρυξης και η βελτίωση των τεχνικών της, ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο φιλική προς το περιβάλλον.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
