THEPOWERGAME
Την ίδια στιγμή που στην Ελλάδα εξετάζονται διάφορα σενάρια και λύσεις για την ανάπτυξη του τεράστιου δικτύου σταθμών φόρτισης που απαιτεί η αύξηση του στόλου ηλεκτρικών αυτοκινήτων, οι Κινέζοι, αλλά και κάποιοι Ευρωπαίοι, επαναφέρουν μια παλιά ιδέα. Γιατί να περιμένεις αρκετή ώρα, ακόμα και με ταχυφορτιστή, ώστε να «γεμίσεις» το ηλεκτρικό σου αυτοκίνητο, και να μην αλλάξεις μπαταρία σε ένα, δύο λεπτά; Η ηχηρή χρεοκοπία της Better Place, η οποία αδυνατούσε να χρηματοδοτήσει το μεγάλο στοκ πανάκριβων μπαταριών που απαιτούσε αυτό το μοντέλο, λειτούργησε αποτρεπτικά για πολλές αυτοκινητοβιομηχανίες. Ισχυροί κινεζικοί όμιλοι, όπως η NIO, υποστηρίζουν πως η αλλαγή μπαταρίας είναι η λύση και ήδη αναπτύσσουν τεράστιο δίκτυο battery swapping stations.
Η ΝΙΟ έχει ήδη περίπου 1.000 σταθμούς στην Κίνα και ετοιμάζει αντίστοιχα δίκτυα σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Θέλει να διαθέτει 5.000 σταθμούς αλλαγής μπαταρίας μέχρι το 2025. Το επιχείρημα όσων καλοβλέπουν αυτό το μοντέλο, που ο ιδιοκτήτης του ΙΧ απλά μισθώνει μπαταρίες και τις αλλάζει, επικεντρώνεται στο ολοένα και χαμηλότερο κόστος των μπαταριών. Έτσι, μια εταιρεία μίσθωσης δεν χρειάζεται τεράστια ποσά για να έχει μεγάλο στοκ μπαταριών.
Η κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία θα κοντράρει την Tesla;
Για την ιστορία, σημειώνεται πως η εμπλοκή της κινεζικής εταιρείας στον χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας ξεκίνησε αρχικά το 2014, με τη συμμετοχή της στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Formula E. Το 2017 απέσπασε το ρεκόρ γύρου στην κατηγορία των ηλεκτρικών hypercars στην πίστα του Nürburgring, ενώ το τελευταίο διάστημα ετοιμάζεται πυρετωδώς για να αποτελέσει βασικό αντίπαλο της Tesla. Σήμερα η κινεζική φίρμα αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις, καθώς ήρθε η στιγμή να εισέλθει στην Ευρώπη. Με δυνατότητα αποθήκευσης έως και 21 πακέτων μπαταριών, ο σταθμός Power Swap Station 3.0 της Nio μπορεί να επιταχύνει την ανταλλαγή μπαταριών σε λιγότερο από πέντε λεπτά και να μειώσει το κόστος υπηρεσίας ανά ανταλλαγή, δήλωσε ο Shen Fei, ανώτερος αντιπρόεδρος ενέργειας της Nio. Σημειώνεται πως ο ταχυφορτιστής Supercharger της Tesla επιτρέπει στους χρήστες ηλεκτρικών οχημάτων να φορτίζουν τα οχήματά τους με αυτονομία 200 μιλίων σε 15 λεπτά.
Σύμφωνα με το Reuters, η ανταλλαγή μπαταριών δίνει τη δυνατότητα στους οδηγούς να αντικαθιστούν γρήγορα τις εξαντλημένες μπαταρίες με πλήρως φορτισμένες, αντί να συνδέουν το όχημα σε ένα σημείο φόρτισης. Η εναλλαγή αυτή θα μπορούσε να συμβάλει στην ελάφρυνση της επιβάρυνσης των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας κατά τις ώρες αιχμής, όταν οι οδηγοί επαναφορτίζουν τα ηλεκτρικά τους οχήματα. Η Nio συγκαταλέγεται μεταξύ των ελάχιστων κατασκευαστών ηλεκτρικών οχημάτων που ποντάρουν στην ανταλλαγή μπαταριών. Εντούτοις, η ανταγωνίστρια Tesla έχει απορρίψει την ανταλλαγή μπαταριών, ως «γεμάτη προβλήματα και ακατάλληλη για ευρεία χρήση». Ωστόσο, η Nio πιστεύει σε αυτό το εγχείρημα και έχει θέσει ως στόχο να αναπτύξει 2.300 σταθμούς ανταλλαγής μπαταριών παγκοσμίως μέχρι το τέλος του έτους. Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο αυτής της ιδέας είναι ότι οι αγοραστές του αυτοκινήτου δεν χρεώνονται το κόστος της μπαταρίας, το οποίο είναι το μεγαλύτερο ποσοστό της αξίας του αυτοκινήτου. Αντίθετα, χρεώνονται μια μηνιαία συνδρομή για την παροχή της μπαταρίας αλλά και της υπηρεσίας αλλαγής μπαταριών.
Όπως αναφέρουν οι FT, με τον τρέχοντα ρυθμό οι πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων στην Κίνα αναμένεται να φθάσουν τα οκτώ εκατομμύρια φέτος, υποβοηθούμενες από τον πολλαπλασιασμό των σταθμών ανταλλαγής μπαταριών. Η Κίνα κατέχει περίπου το 5,8% του ευρωπαϊκού μεριδίου EV, σύμφωνα με τη γαλλική εταιρεία συμβούλων αυτοκινήτων Inovev, η οποία προβλέπει απότομη άνοδο τα επόμενα χρόνια, καθώς οι κινεζικές εταιρείες κατασκευάζουν περισσότερα μοντέλα χαμηλότερου κόστους.
Η αρχή και η κατάρρευση
Η ιδέα της ανταλλαγής μπαταριών είναι παλιά, καθώς εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 19ου αιώνα, στην προσπάθεια να ξεπεραστεί το πρόβλημα της περιορισμένης εμβέλειας και του μεγάλου χρόνου επαναφόρτισης των πρώτων ηλεκτρικών οχημάτων που εμφανιστήκαν στους δρόμους της Ευρώπης και της Αμερικής. Μία από τις πρώτες σύγχρονες εμπορικές εφαρμογές της μεθόδου εφαρμόστηκε το 2011 από την ισραηλινή εταιρεία Better Place. Το Renault Fluence ZE ήταν το πρώτο σύγχρονο ηλεκτρικό αυτοκίνητο με δυνατότητα ανταλλαγής μπαταρίας. Οι μπαταρίες ήταν διαθέσιμες σε ένα δίκτυο από Σταθμούς Ανταλλαγής Μπαταριών που η Better Place ανέπτυξε στο Ισραήλ και στη Δανία. Η Tesla επίσης ανάπτυξε μια πανόμοια εφαρμογή το 2015 για το μοντέλο της Model S.
Η ανταλλαγή μπαταριών μπορεί να αντιμετωπίσει με τον καλύτερο τρόπο έναν αριθμό προβληματικών ζητημάτων, που σχετίζονται με τη χρήση των ηλεκτρικών οχημάτων, όπως η υψηλή τιμή αγοράς, η περιορισμένη εμβέλεια, ο αυξημένος χρόνος φόρτισης των μπαταριών. Ωστόσο, σοβαρά μειονεκτήματα, όπως ζητήματα τυποποίησης (standardization), αξιοπιστίας, αυξημένου κόστους εγκαταστάσεων, καθώς και η περιορισμένη αποδοχή από τους καταναλωτές του μοντέλου ανταλλαγής μπαταριών, είναι μερικοί από τους κύριους λόγους που εμποδίζουν την ευρεία εφαρμογή αυτής της μεθόδου.
Σύμφωνα με τους FT, η Better Place πτώχευσε το 2013, αφού είχε συγκεντρώσει χρηματοδότηση ύψους οχτακοσίων εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ η TESLA έθεσε σε λειτουργία μόνο έναν Σταθμό Ανταλλαγής Μπαταριών στην Καλιφόρνια, πριν εγκαταλείψει οριστικά το σχετικό εγχείρημα το 2015, λόγω μειωμένου ενδιαφέροντος από τους χρήστες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων της. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Better Place θα χρειαζόταν άλλα τέσσερα χρόνια και μια επένδυση 500 εκατομμυρίων δολαρίων για να μπορέσει δυνητικά να βγει από το μηδέν. Η απόφαση της εταιρείας να καταθέσει αίτηση πτώχευσης ακολούθησε μια μακρά σειρά από πλήγματα και πισωγυρίσματα στο επιχειρηματικό της μοντέλο, μεταξύ των οποίων και η δραματική αποχώρηση του ιδρυτή και διευθύνοντος συμβούλου της, Shai Agassi.
Πάντως, και η Ελλάδα μπαίνει στην κούρσα και κάνει μικρά, σταθερά βήματα προς τον εξηλεκτρισμό της αγοράς του αυτοκινήτου.
Δεκάδες νέα ΣΕΑ στο εθνικό δίκτυο…
Οι κοινοτικές απαιτήσεις και τα σενάρια για την κυκλοφορία ηλεκτρικών οχημάτων δείχνουν πως στο ελληνικό εθνικό δίκτυο πρέπει να δημιουργηθούν περίπου 270 σημεία φόρτισης (από 55 Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών με βενζινάδικα που λειτουργούν σήμερα) με χιλιάδες φορτιστές. Ο σχετικός κοινοτικός κανονισμός (AFIR) προβλέπει τη λειτουργία ενός σταθμού φόρτισης ανά 60 χιλιόμετρα, σε κάθε κατεύθυνση, για τα φορτηγά και τα άλλα οχήματα στους οδικούς άξονες του Διευρωπαϊκού Δικτύου και κάθε 100 χιλιόμετρα στο υπόλοιπο εθνικό δίκτυο.
…και χιλιάδες φορτιστές οχημάτων
Στο τέλος του 2022 κυκλοφορούσαν στην Ελλάδα 18.678 ηλεκτρικά οχήματα (μαζί με τα υβριδικά), ενώ με βάση τις προβλέψεις του υφιστάμενου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) θα φτάσουν τα 455.000 μέχρι το 2030 και τα τρία εκατομμύρια μέχρι το 2040. Αν, μάλιστα, εφαρμοστούν οι προβλέψεις του κοινοτικού πακέτου «Fit for 55» για πλήρη απαγόρευση οχημάτων που ρυπαίνουν από το 2035, τότε οι προβλέψεις δείχνουν πως το 2030 θα κυκλοφορούν στη χώρα μας 1,3 εκατ. ηλεκτρικά οχήματα που θα φτάσουν τα έξι εκατ. μέχρι το 2040.
Για να τηρηθεί η σχέση ενός φορτιστή ανά δέκα ηλεκτρικά οχήματα θα χρειαστούν περίπου 45.000 φορτιστές μέχρι το 2030 με βάση τις προβλέψεις του υφιστάμενου ΕΣΕΚ και περισσότεροι από 110.000 φορτιστές με βάση το σενάριο εφαρμογής του «Fit for 55».