Η Ελλάδα έχει εφαρμόσει εντυπωσιακού εύρους μέτρα για την επίτευξη των κλιματικών στόχων και την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, υποστηρίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) στην έκθεσή του που κυκλοφόρησε σήμερα. Ωστόσο, όπως τονίζεται στην έκθεση της ΙΕΑ για την ενεργειακή εικόνα της χώρας μας, η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει σε πιο δυναμικά μέτρα για να περιορίσει την εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα και να πετύχει μηδενικές εκπομπές ρύπων μέχρι το 2050.
Το μερίδιο των ορυκτών καυσίμων στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας έχει περιοριστεί από 91% το 2011 σε 82% το 2021, αλλά παραμένει υψηλότερο του μέσου όρων των κρατών-μελών της ΙΕΑ, που είναι 78%. Ταυτόχρονα, δεν φαίνεται να κινούνται με τους επιθυμητούς ρυθμούς οι πρωτοβουλίες για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και άλλα μέτρα, ενώ ο στόλος οχημάτων στην Ελλάδα είναι από τους πλέον απαρχαιωμένους στην Ευρώπη, γι’ αυτό και προτείνεται πρόγραμμα απόσυρσης φορτηγών αυτοκινήτων, ώστε να αντικατασταθούν με νεότερης γενιάς.
Στις προτάσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση εντάσσεται και η ανάγκη επανεξέτασης επενδύσεων σε υποδομές ορυκτών καυσίμων, ώστε να περιοριστεί η πιθανότητα κάποιες από αυτές τις επενδύσεις να μείνουν αναξιοποίητες, με ταυτόχρονη διάθεση των κεφαλαίων σε επενδύσεις για την ενεργειακή μετάβαση. Προτείνεται επίσης η εφαρμογή διαφανούς και σταθερού νομικού και ρυθμιστικού πλαισίου, ώστε να αναπτυχθούν περαιτέρω οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και οι υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας, με παρεμβάσεις, ειδικά στον χωροταξικό σχεδιασμό.
Στον τομέα της ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων προτείνεται η προώθηση προγραμμάτων ευρείας αναβάθμισης (deep renovation), που συνδυάζει τις παρεμβάσεις μείωσης των θερμικών απωλειών ενός κτιρίου με αντλίες θερμότητας, ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα εξοικονόμησης ενέργειας και μείωσης λογαριασμών. Για τις ΑΠΕ, η ΙΕΑ τονίζει πως πρέπει να προχωρήσουν οι επενδύσεις στα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, αλλά και να εκδοθούν εγκαίρως οι άδειες σύνδεσης για νέα έργα συνολικής ισχύος 4 GW, που προγραμματίζονται μέχρι το 2025. Για τον σκοπό αυτόν, θεωρεί πως πρέπει να προχωρήσει παράλληλα η αναβάθμιση των δικτύων και η ανάπτυξη των νέων μονάδων ΑΠΕ.
Μεταξύ των μέτρων που προτείνονται από την ΙΕΑ είναι η μεταφορά των τελών και άλλων μη ανταγωνιστικών χρεώσεων από τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, χωρίς βέβαια να εξηγείται πώς ακριβώς θα εισπράττονται. Στην ουσία σήμερα το Δημόσιο επιβάλλει την καταβολή των δημοτικών τελών και άλλων άσχετων χρεώσεων μέσω της ένταξής τους στους λογαριασμούς ενός κρίσιμου αγαθού, όπως το ηλεκτρικό ρεύμα.
