THEPOWERGAME
Η ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας αποτελεί μονόδρομο με πολλαπλά οφέλη, τόσο οικονομικά, όσο και περιβαλλοντικά. Ανάλογα με τον τύπο της αναβάθμισης που θα επιλεγεί, υπάρχει η δυνατότητα για τους ιδιοκτήτες ακινήτων να μειώσουν τον λογαριασμό ηλεκτρικής ενέργειας έως και 90%, με την κατακόρυφη πτώση των απαιτήσεων του κτιρίου σε θέρμανση και ψύξη.
Ενεργειακή αναβάθμιση σημαίνει πρώτα και κύρια καλύτερη ποιότητα ζωής στο σπίτι μας. Μια ποιότητα ζωής που έχει μειωθεί αισθητά στα χρόνια των απανωτών κρίσεων για τη συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών.
Όπως επισημαίνει στην «Απογευματινή» ο σύμβουλος-διαπιστευμένος εκπαιδευτής παθητικών κτιρίων, Δημήτρης Παλλαντζάς, από το Ελληνικό Ινστιτούτο Παθητικού Κτιρίου (ΕΙΠΑΚ), μια λύση που θα βελτιώσει ριζικά τον τρόπο ζωής μας στο σπίτι μας, ενώ ταυτόχρονα θα επιφέρει σημαντική μείωση στα έξοδα ενέργειας, θα πρέπει να περιλαμβάνει καλή μόνωση, καλύτερα και πιο στεγανά κουφώματα, καλύτερο αερισμό του σπιτιού μας και ηλεκτρική ενέργεια από τον Ήλιο.
Το πρώτο μέλημα κρύβεται στην επιλογή του κατάλληλου ανθρώπου για να αναλάβει αυτό το έργο. Πρέπει να είναι ένας έμπειρος και εκπαιδευμένος για τον σκοπό αυτόν μηχανικός. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ενδιαφερόμενος ιδιοκτήτης πρέπει να βρει έναν πιστοποιημένο σχεδιαστή παθητικών κτιρίων, ώστε να κάνει την ενεργειακή του αναβάθμιση με τη βέλτιστη σχέση κόστους-οφέλους.
Ο προϋπολογισμός
Το κόστος για την ενεργειακή αναβάθμιση του σπιτιού μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το μέγεθος της κατοικίας, την περιοχή και την έκταση της αναβάθμισης που θα γίνει. Για την αναβάθμιση σε επίπεδα παθητικού κτιρίου, το κόστος θα κυμανθεί από 250 έως 450 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο θερμαινόμενης επιφάνειας. Το κόστος του κτιρίου δεν μπορεί να προϋπολογιστεί εύκολα. Μόνο το κόστος της αμοιβής των μηχανικών μπορεί να προϋπολογιστεί και συχνά αποτελεί το κριτήριο επιλογής.
Η παγίδα εδώ είναι ότι με τη συνεργασία με έναν κατάλληλα καταρτισμένο μηχανικό, το κόστος κατασκευής μπορεί να πέσει έως και 50%, ενώ το αποτέλεσμα να είναι πολύ αποδοτικότερο. Συχνά επιλέγεται κατασκευαστής/μηχανικός/εργολάβος με βάση την αμοιβή του, ο οποίος προϋπολογίζει το έργο και κατά την κατασκευή συνεχώς αυξάνει το κόστος, με αποτέλεσμα ο ιδιοκτήτης να μην μπορεί ή να φοβάται να απεμπλακεί.
Χρηματοδότηση
Υπάρχουν προγράμματα χρηματοδότησης και επιδοτήσεων που μπορούν να αξιοποιηθούν για να μειωθεί το κόστος της ενεργειακής αναβάθμισης.
Τα πιο γνωστά προγράμματα στην Ελλάδα είναι:
- Πρόγραμμα «Εξοικονομώ», το οποίο παρέχει δάνεια σε πολίτες για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών τους. Τον Μάιο αναμένεται να δημοσιευθεί ο οδηγός του 2023 και να ξεκινήσει η υποβολή αιτήσεων από νοικοκυριά, με αρχικό προϋπολογισμό περίπου 300.000.000 ευρώ και επιδοτήσεις 40%-75%, ανάλογα με τα εισοδήματα.
- Το επόμενο διάστημα αναμένεται και η έναρξη του «Εξοικονομώ-Ανακαινίζω» για νέους 18-39 ετών, αρχικού προϋπολογισμού 350.000.000 ευρώ, με τις επιδοτήσεις να φτάνουν έως 30% για ανακαίνιση και 90% για ενεργειακή αναβάθμιση, με εισοδηματικά κριτήρια και bonus αποκέντρωσης.
- Επίσης, το πρόγραμμα «Επιστροφή στον Φορολογούμενο», το οποίο επιτρέπει στους ωφελούμενους να αποκτήσουν επιστροφή φόρου από δαπάνες που πραγματοποίησαν για ενεργειακές αναβαθμίσεις στο σπίτι τους.
Το… «Ταύρος project»
Όπως αναφέρει ο κ. Παλλαντζάς, ένα μειονέκτημα των επιδοτούμενων προγραμμάτων και του τρόπου που υλοποιούνται στη χώρα μας είναι πως προτείνουν την ελάχιστη απαιτητή αναβάθμιση, δηλαδή να δαπανηθούν λιγότερα χρήματα, βελτιώνοντας οριακά μόνο την κατανάλωση ενέργειας. Πρόκειται για λανθασμένη προσέγγιση, εκτιμά ο ίδιος, καθώς ο σκοπός της αναβάθμισης πρέπει να είναι το βέλτιστο αποτέλεσμα, πάντα, βέβαια, με ένα οικονομικά συμφέρον κόστος.
Ένα παράδειγμα σε αυτήν την κατεύθυνση αποτελεί το «Ταύρος project», στο οποίο συνεργάζονται το ΕΙΠΑΚ, ο Δήμος Μοσχάτου-Ταύρου και το ελληνικό γραφείο της Greenpeace. Μία τυπική εργατική πολυκατοικία, που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1970 για να φιλοξενεί πρόσφυγες με έκταση περίπου 750 τ.μ., θα ανακαινιστεί ενεργειακά σύμφωνα με το Πρότυπο Παθητικού Κτιρίου. Οι στόχοι της ανακαίνισης είναι η ελαχιστοποίηση της απαίτησης θέρμανσης και ψύξης, με την ταυτόχρονη επίτευξη των συνθηκών θερμικής άνεσης και ποιότητας του εσωτερικού αέρα. Στόχος είναι ο σχεδιασμός ενός κτιρίου το οποίο όχι απλώς να είναι ενεργειακά ουδέτερο, αλλά να παράγει ενέργεια. H απαίτηση θέρμανσης του κτιρίου προβλέπεται να μειωθεί κατά 90% σε σύγκριση με την κατάσταση πριν από την ανακαίνιση, ενώ το κτίριο θα θερμαίνεται μόνο με ηλεκτρική ενέργεια. Η απαίτηση θέρμανσης πριν από την ανακαίνιση έχει υπολογιστεί με συνθήκες εσωτερικού αέρα από 20 έως 25 βαθμούς Κελσίου.
Η παραγωγή ενέργειας των ηλιακών συλλεκτών αναμένεται να υπερβαίνει τη συνολική ενέργεια που απαιτείται για τη λειτουργία του κτιρίου. Σε ό,τι αφορά το ενεργειακό κόστος, υπολογίζεται ότι στο μη ανακαινισμένο κτίριο με εσωτερική θερμοκρασία από 20 έως 25 βαθμούς, το ετήσιο κόστος σε θέρμανση ανέρχεται σε 24.430 ευρώ και ψύξη σε 7.705 ευρώ. Εάν η εσωτερική θερμοκρασία είναι 16-28 βαθμοί, τα αντίστοιχα κόστη είναι 10.498 και 2.425 ευρώ. Μετά την ενεργειακή αναβάθμιση και με εσωτερική θερμοκρασία 20-25 βαθμών, το ενεργειακό κόστος πέφτει κατακόρυφα, καθώς διαμορφώνεται σε μόλις 1.228 ευρώ για τη θέρμανση και σε 2.177 ευρώ για την ψύξη.