H Ευρωπαϊκή Ένωση σκέπτεται να δοκιμάσει τη συλλογική διαπραγματευτική ισχύ της, δρομολογώντας την πρώτη πρόσκληση για την υποβολή προσφορών από προμηθευτές φυσικού αερίου μέσα στον Απρίλιο με σκοπό να συναφθούν συμβόλαια τον Ιούνιο. Απώτερος στόχος είναι να μειωθεί το κόστος ενέργειας στην Ε.Ε, το οποίο εκτοξεύθηκε σε δυσθεώρητα επίπεδα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την κατάρρευση των σχέσεων μεταξύ Κρεμλίνου και Δύσης. «Είναι ξεκάθαρο πως πρέπει να αλλάξουμε το οικονομικό ρεύμα στην Ευρώπη», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μάρος Σέφτσοβιτς, στο Bloomberg.
Στο πλαίσιο συνέντευξης που έδωσε στο αμερικανικό πρακτορείο, ο Ευρωπαίος αξιωματούχος τόνισε ότι «πιστεύω πως δημιουργούμε ένα νέο σύστημα που θα τονώσει τον ανταγωνισμό, θα προσελκύσει νέους προμηθευτές και θα οδηγήσει σε χαμηλότερα επίπεδα τις τιμές». Υπογράμμισε πως είναι ήδη έντονο το ενδιαφέρον για συλλογικές παραγγελίες φυσικού αερίου από βιομηχανικούς πελάτες. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στις χαλυβουργίες, τις βιομηχανίες αλουμινίου, τις βιοτεχνίες κεραμικών και τις αυτοκινητοβιομηχανίες.
Αρχικά, η εγγραφή των υποψήφιων αγοραστών από την Ε.Ε θα ανοίξει μέσα Μαρτίου. Έπειτα θα υπολογιστεί αθροιστικά η ζήτηση ώστε να υπάρξει σημείο αναφοράς στην υποβολή προσφορών από προμηθευτές, σύμφωνα με το Bloomberg. Τον Απρίλιο πρόκειται να ενεργοποιηθεί η πλατφόρμα όπου οι εταιρείες θα μπορούν επίσημα να ζητήσουν όσο φυσικό αέριο χρειάζονται, διευκρίνισε ο Σέφτσοβιτς. Τόνισε πως έτσι ανοίγει μια αγορά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που διαφορετικά δεν θα είχαν πρόσβαση σε ένα φορτίο LNG. Αποκάλυψε πως πάνω από 50 εταιρείες φυσικού αερίου έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον για να συμμετάσχουν στη διαδικασία.
Σε αυτή τη φάση, οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία έχουν ελαχιστοποιηθεί. Διέρχονται πια μόνον από τον TurkStream και την Ουκρανία. Τον Ιανουάριο ήταν δε χαμηλότερες κατά 79% σε σχέση με έναν χρόνο πριν, σύμφωνα με την S&P Global. Προμηθευτές της Ε.Ε είναι πια οι ΗΠΑ, η Νορβηγία όπως και χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής. Ο Σάλομον Φίντλερ, οικονομολόγος της Berenberg Bank, τονίζει πως η Ευρώπη μπορεί να αποφύγει μια ενεργειακή κρίση τον επόμενο χειμώνα. Βασικές προϋποθέσεις είναι οι θερμοκρασίες να μην αποκλίνουν από τον μέσον όρο, οι εισαγωγές από τους προμηθευτές ενέργειας εκτός Ρωσίας να παραμένουν σταθερές και η κατανάλωση να είναι χαμηλότερη κατά 20% από τον μέσον όρο.
Από τις αρχές φθινοπώρου του 2021 έγινε ευρέως αντιληπτό πως η Μόσχα χειραγωγούσε τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ήταν ξεκάθαρο πως οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έπρεπε να εξασφαλίσουν νέες προμήθειες, κυρίως, σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Μέχρι να το καταφέρουν, οι τιμές του φυσικού αερίου οδηγήθηκαν μέχρι το ιστορικό υψηλό των 350 ευρώ τη μεγαβατώρα τον περσινό Αύγουστο. Έκτοτε ναι μεν οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν υποχωρήσει αισθητά, παραμένουν όμως υψηλότερες συγκριτικά με τα 25 ευρώ τη μεγαβατώρα που ίσχυαν λίγο έως πολύ όταν η Ρωσία ήταν ο βασικότερος προμηθευτής της Ε.Ε.
Οπότε λόγω του ήπιου χειμώνα, την εξοικονόμηση ενέργειας και τη λήψη μέτρων από την Ε.Ε ώστε να υπάρχουν αποθέματα, οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν αποκλιμακωθεί και κινούνταν αυτήν την Τρίτη στα 42 ευρώ τη μεγαβατώρα. Οικονομικοί αναλυτές και ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας έχουν προειδοποιήσει, ωστόσο, πως το πρόβλημα της ενεργειακής επάρκειας της Ευρώπης είναι μακροχρόνιο. Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν αρκετές προμήθειες σε LNG για τον επόμενο χειμώνα αλλά και μεσοπρόθεσμα όσο αναπτύσσουν υποδομές με εναλλακτικές πηγές ενέργειας, όπως είναι οι ΑΠΕ και το πράσινο υδρογόνο.
