THEPOWERGAME
Επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για αναβάθμιση αγωγών και άλλων υποδομών απαιτούνται προκειμένου να αξιοποιήσει η Ελλάδα τους νέους πλωτούς τερματικούς σταθμούς φυσικού αερίου (FSRU) και να αποτελέσει κόμβο για τη μεταφορά φυσικού αερίου προς την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη. Με αυτό τον τρόπο θα αξιοποιήσει και την αντιστροφή των ροών, από Νότο προς Βορρά, που προκάλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία και η μαζική στροφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG).
Όπως έχει υποστηρίξει η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Μαρία Ρίτα Γκάλι η εξαγωγική δυναμικότητα του ελληνικού συστήματος φυσικού αερίου μπορεί να αυξηθεί από τα 2,3 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) ετησίως σε περίπου 8,5 bcm ετησίως μέχρι το 2025. Τμήμα των έργων περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Προγράμματος Ανάπτυξης (ΣΠΑ) του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου 2023 – 2032 που βρίσκεται από χθες σε δημόσια διαβούλευση.
Τα δύο σημαντικότερα νέα έργα που εντάσσονται στο ΣΠΑ 2023 – 2032 είναι ο διπλασιασμός χωρητικότητας του κλάδου υψηλής πίεσης Καρπερή – Κομοτηνή, προϋπολογισμού 290 εκατ. ευρώ για το οποίο η τελική επενδυτική απόφαση προγραμματίζεται για τις αρχές του 2025 και ο διπλασιασμός χωρητικότητας του κλάδου Πάτημα – Λιβαδειά, προϋπολογισμού 140 εκατ. ευρώ, η τελική επενδυτική απόφαση για το οποίο αναμένεται στα τέλη του 2025.
Για το τμήμα Λιβαδειά – Καρπερή, το τρίτο έργο διπλασιασμού χωρητικότητας μήκους 340 χιλιομέτρων, αναφέρεται πως «μπορεί να υλοποιηθεί σε πλήρως επεκτάσιμη, αρθρωτή και σταδιακή βάση για περαιτέρω αξιολόγηση μετά το αποτέλεσμα του market test, το οποίο ο ΔΕΣΦΑ θα ξεκινήσει τον Φεβρουάριο του 2023». Στο ΣΠΑ 2023 – 2032 περιλαμβάνεται και ο αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας, το ελληνικό τμήμα του οποίου θα κατασκευάσει ο ΔΕΣΦΑ.
Η τελική επενδυτική απόφαση για το ελληνικό τμήμα του αγωγού Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας μετατοπίζεται για τον Σεπτέμβριο του 2023 και η λειτουργία του αγωγού για τον Ιούνιο του 2025. Ο αγωγός θα έχει μήκος 125 χιλιομέτρων, τα 57 από τα οποία θα βρίσκονται εντός της ελληνικής επικράτειας και τα υπόλοιπα 68 στο έδαφος της γειτονικής χώρας. Ο σχεδιασμός προβλέπει αρχική δυναμικότητα 1,5 bcm ετησίως με δυνατότητα επέκτασης στα τρία bcm αλλά και κατάλληλες προδιαγραφές ώστε να μεταφέρει και υδρογόνο. Το συνολικό κόστος του έργου έχει υπολογιστεί κοντά στα 130 εκατ. ευρώ, με το κόστος του ελληνικού τμήματος στα 67 εκατ. ευρώ.
Υποδομές και για το υδρογόνο
Στον ΔΕΣΦΑ υποστηρίζουν πως «το πιο σημαντικό είναι πως αυτές οι επενδύσεις θα αποτελέσουν μακροπρόθεσμα τον «φορέα ενέργειας» μεταβαίνοντας σταδιακά από το φυσικό αέριο στα ανανεώσιμα αέρια, όπως βιομεθάνιο, συνθετικό μεθάνιο και υδρογόνο (H2), απελευθερώνοντας τη δυνατότητα της χώρας να γίνει τελικά εξαγωγέας H2, αξιοποιώντας την πλεονάζουσα παραγωγή ΑΠΕ».
Όπως επισημαίνεται στο κείμενο του ΣΠΑ 2023 – 2032 σήμερα η τεχνική δυναμικότητα εισαγωγής στο ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου φτάνει τα 12 bcm το χρόνο, με τα 7 bcm να προέρχονται από Ρεβυθούσα, τα 3,5 bcm από τη Βουλγαρία, το 1,5 bcm από τη Νέα Μεσημβρία (τη σύνδεση με τον αγωγό ΤΑΡ) και τους Κήπους (ελληνοτουρκικός αγωγός διασύνδεσης).
Πρόσθετη δυναμικότητα εισαγωγών αρκετών δισ. κυβικών μέτρων μπορεί να προστεθεί μέσω του αγωγού ΤΑΡ και των νεών FSRU σε Αλεξανδρούπολη (υπό κατασκευή), Αγ. Θεοδώρους Κορινθίας (Διώρυγα Gas), σε Βόλο (ARGO FSRU) και το FSRU Θεσσαλονίκης που εξετάζει να κατασκευάσει ο όμιλος HellenIQ Energy. Όσο για τις εξαγωγές, σήμερα πραγματοποιούνται μέσω της υφιστάμενης -από το 1996- διασύνδεσης με τη Βουλγαρία, με φυσική αδιάλειπτη δυναμικότητα 2 bcm ετησίως.
Μετά το 2024, όταν η πρόσθετη δυναμικότητα συμπιεστών – που βρίσκονται υπό κατασκευή – τεθεί σε λειτουργία, οι εξαγωγές από την Ελλάδα από όλα τα σημεία εξόδου στο Βορρά θα φτάσει τα 3,6 bcm το χρόνο. Σε αυτές τις ποσότητες πρέπει να προστεθούν οι εξαγωγές μέσω TAP που είναι σήμερα μόνο εικονικές, αλλά θα φτάσουν με φυσική ροή τα 3,6 bcm ετησίως όταν τεθεί σε λειτουργία ο συμπιεστής Booster, που βρίσκεται υπό κατασκευή στη Νέα Μεσημβρία και πρόκειται να παραδοθεί το 2024 «και γίνουν όλες οι απαραίτητες αναβαθμίσεις του συστήματος». Ο IGB τέθηκε σε λειτουργία τον Οκτώβριο του 2022 και συνδέεται τόσο με το υπάρχον ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου όσο και με τον TAP, στην περιοχή της Κομοτηνής, αλλά προς το παρόν οι φυσικές εξαγωγές ποσοτήτων είναι διαθέσιμες μόνο μέσω του TAP και μόνο σε εικονική ανάστροφη ροή (backhaul) από το εθνικό σύστημα μεταφοράς.
Στο ΣΠΑ 2023 – 2032 αναφέρεται πως «η μικρή διάμετρος του αγωγού Καρπερή-Κομοτηνή περιορίζει στο μηδέν την αδιάλειπτη εξαγωγική δυναμικότητα από το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου στον IGB, καθώς η διαθέσιμη τεχνική δυναμικότητα έχει ήδη αποδοθεί και δεσμευτεί από τους υφιστάμενους καταναλωτές». Τονίζεται πως η εν εξελίξει κατασκευή του νέου σταθμού συμπίεσης στην Κομοτηνή θα επιτρέψει στον IGB να παραλαμβάνει LNG από το νέο FSRU στην Αλεξανδρούπολη, μέχρι την πλήρη δυναμικότητα του IGB (5 bcm ετησίως).
Ο διαπλασιασμός του αγωγού Καρπερή – Κομοτηνή αφορά στην κατασκευή ενός αγωγού 30 ιντσών, 215 χιλιομέτρων, 100% συμβατού με υδρογόνο, παράλληλου με το υφιστάμενο δίκτυο από την Καρπερή έως την Κομοτηνή. Στο τμήμα Πάτημα – Λιβαδειά προβλέπεται ο διπλασιασμός περίπου 100 χιλιομέτρων του κύριου αγωγού υψηλης πίεσης με έναν 100% συμβατό αγωγό με υδρογόνο, διαμέτρου 30 ιντσών, από τα Μέγαρα μέχρι τη Λιβαδειά. Ετσι θα υποστηριχθεί και το FSRU της Διώρυγα Gas.