THEPOWERGAME
Οι γεωπολιτικές ανατροπές που έφερε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία επιταχύνουν, αλλά εν μέσω σοβαρών εμποδίων, την πράσινη μετάβαση της Ευρώπης και της Ελλάδας. Όμως για να επιτευχθούν οι στόχοι του αναθεωρημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) μέχρι το 2030 για διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο 80%, θα χρειαστεί τιτάνια προσπάθεια την επόμενη οκταετία. Οι συνθήκες στις αγορές δεν είναι ευνοϊκές καθώς η αύξηση τιμών στις πρώτες ύλες και του κόστους μεταφοράς προβληματίσει ήδη αρκετούς επενδυτές. Όμως η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο φαίνεται πως είναι οριστική με αποτέλεσμα να καταγράφεται μεγάλη κινητικότητα στην πράσινη ενέργεια, με σημαντικά επενδυτικά σχέδια ή εξαγορές και στην Ελλάδα.
Για να μιλήσουμε με αριθμούς, ο στόχος για αύξηση της συνολικής ισχύος των μονάδων ΑΠΕ από τα 10 GW σήμερα στα 25 – 28 GW στο τέλος του 2030 σημαίνει πως κάθε χρόνο πρέπει να εγκαθίστανται σχεδόν 2 GW νέων αιολικών, φωτοβολταϊκών ή άλλων πράσινων τεχνολογιών παραγωγής ενέργειας. Να επενδύονται, δηλαδή, περισσότερα από δύο δισ. ευρώ ετησίως, χωρίς να περιλαμβάνονται οι μεγάλες επενδύσεις που απαιτούνται για την ανάπτυξη των εγχώριων και διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων (υπολογίζονται σε περίπου 10 δισ. ευρώ μέχρι το 2030) και των απαραίτητων μονάδων αποθήκευσης, συνολικής ισχύος 6 – 8 GW. Αν στην εξίσωση βάλουμε και τα θαλάσσια αιολικά πάρκα, καθώς το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) περιλαμβάνει στο νέο ΕΣΕΚ στόχο για λειτουργία 2 GW, τότε οι συνολικές επενδύσεις ξεπερνούν τα 30 – 35 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Η Ελλάδα περιλαμβάνεται ήδη στην πρώτη δεκάδα του κόσμου με βάση την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, μαζί με άλλες οκτώ χώρες της Ευρώπης. Για να πετύχει τους νέους, φιλόδοξους, στόχους, όπως επισημαίνει με κάθε ευκαιρία ο ΥΠΕΝ Κώστας Σκρέκας κινείται, όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, σε πολλά μέτωπα. Την αναβάθμιση των δικτύων διανομής και μεταφοράς ώστε να δημιουργηθεί «ηλεκτρικός χώρος» για τις νέες ΑΠΕ, την επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης ώστε να μην απαιτούνται πέντε και δέκα χρόνια μέχρι να εγκριθεί μια επένδυση σε αιολικό ή φωτοβολταϊκό πάρκο, το ξεκαθάρισμα των χιλιάδων αδειών ώστε να στηριχθούν οι επενδυτές που θέλουν πραγματικά να προχωρήσουν, τη στήριξη των επενδύσεων σε μονάδες αποθήκευσης. Παράλληλα επιχειρείται η στήριξη νέων τεχνολογιών όπως το υδρογόνο και το άνοιγμα δύσκολων τομέων που θα φέρουν μεγάλους ξένους επενδυτές, αλλά και θα στηρίξουν την τοπική ναυπηγική βιομηχανία, όπως τα υπεράκτια αιολικά.
Η μεγάλη πρόκληση στο μέτωπο του ξεκαθαρίσματος της αγοράς αποτυπώνεται, επίσης, σε αριθμούς. Σήμερα υπάρχουν σχέδια για μονάδες ΑΠΕ με άδεια παραγωγού που φτάνουν τα 80 GW, από τα οποία 56 GW αφορούν φωτοβολταϊκά. Έτσι, στα περίπου 10 GW ΑΠΕ που βρίσκονται σε λειτουργία προσθέσουμε μονάδες 11,2 GW που έχουν λάβει όρους σύνδεσης και άλλα 24,8 GW που έχουν ζητήσει όρους σύνδεσης τότε φτάνουμε αισίως τα 46 GW. Αυτές οι μονάδες απλώς δε χωρούν στο ελληνικό σύστημα μεταφοράς και διανομής, η χωρητικότητα του οποίου το 2030 εκτιμάται πως θα φτάνει τα 28,6 GW, πιθανώς και χαμηλότερα.
Γι’ αυτό το λόγο το ΥΠΕΝ έδωσε προ μηνών προτεραιότητα, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, σε μονάδες ΑΠΕ, ενώ ετοιμάζει και νέα νομοθετική πρωτοβουλία για να ξεκαθαρίσει το βουνό αδειών. Για να πετύχουμε τον αναθεωρημένο στόχο του ΕΣΕΚ για 80% διείσδυση των ΑΠΕ θα χρειαστούμε γύρω στα 7 – 8 GW ισχύος σε νέες μονάδες αποθήκευσης συνεπώς πρόσθετες διαδικασίες αδειοδότησης.
Εξαιρετικά κρίσιμη θεωρείται και η ενίσχυση των πράσινων διμερών συμβάσεων (PPAs) μέσω των οποίων θα μπουν στην αγορά (θα βρουν, δηλαδή, πελάτες για την ενέργεια που παράγουν) οι περισσότερες από τις νέες μονάδες ΑΠΕ. Το μοντέλο με τις προκαθορισμένες ταρίφες που στήριξε την ανάπτυξη της πράσινης ενέργειας τα τελευταία χρόνια φτάνει στο τέλος του, όπως δείχνουν και οι δημοπρασίες που έχουν προγραμματιστεί μέχρι το 2025 οι οποίες δεν πρόκειται να ξεπεράσουν τα 4,1 GW, σύμφωνα με υπουργική απόφαση του περασμένου Ιουλίου.
Και οι προκλήσεις, από την επιτάχυνση της αδειοδότησης μέχρι την προσέλκυση των απαραίτητων κεφαλαίων, δεν είναι μόνο ελληνικές. Σύμφωνα με το τελευταίο World Energy Outlook 2022 του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ), η αδειοδότηση μιας γραμμής υψηλής τάσης μπορεί να χρειαστεί και 13 χρόνια στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Η αδειοδότηση ενός νέου ορυχείου για εξόρυξη μετάλλων όπως το νικέλιο ή το λίθιο που είναι απαραίτητα για πολλές πράσινες τεχνολογίες απαιτεί περίπου 16 χρόνια μαζί με την περίοδο κατασκευής. Το στοίχημα, λοιπόν, είναι κοινό. Απλά στη μάχη για την πράσινη ενέργεια θα κερδίσει αυτός που θα ξεπεράσει πιο γρήγορα τα δύσκολα εμπόδια.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
