Εν όψει της νέας συνάντησης των εκπροσώπων των «27» της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, δημοσίευμα των Financial Times, που επικαλούνται το προσχέδιο της πρότασης που διαμόρφωσε η τσεχική προεδρία, σημειώνει πως το πλαφόν που βρίσκεται στο τραπέζι κινείται στα 264 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ήτοι δηλαδή μόλις 11 ευρώ χαμηλότερα από την προηγούμενη πρόταση της Κομισιόν που δεν έγινε δεκτή.
Η έκβαση των διαπραγματεύσεων στα τεχνικά κλιμάκια θεωρείται κρίσιμη εν όψει του έκτακτου συμβουλίου των υπουργών Ενέργειας, στις 13 Δεκεμβρίου. Ειδικότερα, το μέτρο του πλαφόν έχει διχάσει τις χώρες σε δύο μπλοκ. Το ένα μπλοκ, στο οποίο πρωτοστατεί η Ελλάδα με το Βέλγιο, την Ισπανία και την Πολωνία και με το οποίο συντάσσονται 15 συνολικά χώρες, υποστηρίζει ότι με την επιβολή ενός δυναμικού πλαφόν ύψους 160 ευρώ θα αποφευχθούν τα φαινόμενα κερδοσκοπίας που ταλαιπωρούν την αγορά και θα αμβλυνθεί το υψηλό κόστος που καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές και οι κρατικοί προϋπολογισμοί με τις επιδοτήσεις των τιμών. Οι χώρες του συγκεκριμένου μπλοκ είχαν θεωρήσει, μάλιστα, την προηγούμενη πρόταση της Κομισιόν αστεία, με αποτέλεσμα τότε να μπλοκαριστεί η όλη διαδικασία δρομολόγησης του νέου πακέτου μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
Σημειώνεται πως τώρα, προς το παρόν έχει σχηματιστεί ένα νέο μπλοκ από επτά χώρες, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και το Βέλγιο, οι οποίες πιέζουν εκ νέου για αυστηρότερο πλαφόν στο φυσικό αέριο, που κινείται με επιτόκια σε βασικούς διεθνείς κόμβους, σύμφωνα με έγγραφο που είδε το Bloomberg. Η ώθηση για ένα πιο δυναμικό πλαφόν έρχεται εν μέσω εκτεταμένης απογοήτευσης ότι το ανώτατο όριο που περιγράφεται από την Κομισιόν συνοδεύεται από συνθήκες αγοράς που μπορεί να μην εκπληρωθούν ποτέ. Δεν θα είχε ενεργοποιηθεί, για παράδειγμα, όταν οι τιμές εκτοξεύονταν στα ύψη τον περασμένο Αύγουστο.
Τι ζητεί το «ελληνικό» μπλοκ για το πλαφόν στο φυσικό αέριο
Η πρόταση των επτά χωρών περιλαμβάνει, σύμφωνα με το Bloomberg, τα κάτωθι σημεία:
- Το 75% του ανώτατου ορίου τιμής θα πρέπει να καθοριστεί σύμφωνα με μια τιμή αναφοράς (το έγγραφο αναφέρει ως παράδειγμα τα 160 €).
- Το υπόλοιπο 25% θα πρέπει να κινηθεί σύμφωνα με τον σταθμισμένο μέσο όρο των τιμών του φυσικού αερίου και του LNG, όπως ορίζονται στις ΗΠΑ, την Ασία και την Ευρώπη.
- Δεν υπάρχει καθορισμένη χρονική περίοδος για το ανώτατο όριο.
- Οι χώρες προτείνουν επίσης την απάλειψη του δεύτερου όρου της Κομισιόν αναφορικά με τη διαπραγμάτευση των τιμών του φυσικού αερίου σε σημαντικό ασφάλιστρο έναντι του LNG.
Επί της ουσίας, στη νέα πρόταση που κατέθεσε ομάδα επτά κρατών, μεταξύ τους η Ιταλία και η Ελλάδα, πρότειναν ως πιο ενδεδειγμένη μια ανώτατη τιμή στα 160 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Επίσης, ζητούν ο μηχανισμός να γίνει μόνιμος, να μην υπάρχει δηλαδή καθορισμένη χρονική περίοδος για το ανώτατο όριο.
Το «γερμανικό» μπλοκ
Από την άλλη πλευρά, χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία επιμένουν στην αρνητική στάση τους, ανησυχώντας για ζητήματα επάρκειας, και προτείνουν ένα υψηλό πλαφόν κοντά στα επίπεδα που πρότεινε η Κομισιόν.
Δεν είναι βέβαιο, πάντως, ακόμη αν και η νέα πρόταση των 264 ευρώ θα έχει καλύτερη τύχη, δεδομένου πως πολλές χώρες θα τη θεωρήσουν πολύ υψηλή τιμή, πρακτικά απαγορευτική για τις οικονομίες και τα νοικοκυριά.
Οι αλλαγές
Πέραν του ζητήματος της τιμής, στο τραπέζι των τεχνικών κλιμακίων φαίνεται να βρίσκεται και η κατάργηση της ρήτρας που είχε προτείνει η Κομισιόν, σύμφωνα με την οποία τα κράτη-μέλη θα πρέπει να δηλώνουν τα επίπεδα φυσικού αερίου που έπρεπε να περιορίσουν, εφόσον οι τιμές φτάσουν στα επίπεδα του πλαφόν, με αποτέλεσμα την ενεργοποίηση του ειδικού μηχανισμού.
Επίσης, στο αναθεωρημένο σχέδιο οι διπλωμάτες συζητούν τη μείωση από τις 10 ημέρες στις 5 ημέρες του διαστήματος που οι διεθνείς τιμές θα πρέπει να μείνουν πάνω από το όριο ασφαλείας, ώστε να ενεργοποιηθεί ο έκτακτος μηχανισμός.
