Σε οικονομικά σταυροδρόμια με εύλογες ανησυχίες βρίσκεται πλέον η Ευρώπη, η οποία καλείται να επιβάλει πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, ενώ την ίδια στιγμή θα πρέπει να αποφασίσει οριστικά ότι έχει μπροστά της να αντιμετωπίσει έναν δύσκολο χειμώνα με πολύ υψηλές τιμές σε όλο το φάσμα της κατανάλωσης. Από την ενέργεια κάθε μορφής, μέχρι τα τρόφιμα που μπαίνουν στο ψυγείο.
Η απορία για το πλαφόν στο φυσικό αέριο
Αναφορικά με το πλαφόν στο φυσικό αέριο, εύλογα δημιουργείται η εξής απορία: «Αν θέσεις μία τιμή πλαφόν στον προμηθευτή σου και αυτός δεν την δεχθεί, τότε τι θα κάνεις;». Η απάντηση είναι απλή: «Δεν θα αγοράσεις από αυτόν». Μα τότε είναι σαφές ότι θα μείνεις χωρίς το ρωσικό αέριο (μιας και γι’ αυτό ο λόγος). Και σε αυτό το ερώτημα η απάντηση είναι απλή. «Μα έτσι κι αλλιώς δεν είχες ρωσικό αέριο. Οπότε τι σε νοιάζει;». Σύμφωνα λοιπόν με τον Χάρη Δούκα, καθηγητή ενεργειακών θεμάτων του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, εδώ έχουμε ένα ξεκάθαρο power game το οποίο αναλύεται ως εξής: Αντί να επιτρέπεις στη Ρωσία να σου λέει ότι δεν σου δίνει αέριο με διάφορες δικαιολογίες και να είσαι εσύ (η Γερμανία και η Ευρώπη) εκείνος που παρακαλάει, θέτεις εσύ έναν κανόνα και έτσι γίνεσαι εκείνος που αρνείται να παραλάβει το προϊόν του άλλου.
Η στάση της Γερμανίας
Η αλήθεια είναι ότι επί έξι μήνες τώρα η Γερμανία υποεκτιμά τις οικονομικές συνέπειες του πολέμου, ακολουθώντας ίσως την λογική της Ευρώπης ότι οικονομικές κυρώσεις θα πλήξουν βάναυσα την ρωσική οικονομία. Έτσι, επί έξι μήνες η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία συζητάει το θέμα με την ελπίδα ότι η Ρωσία δεν θα σταματήσει να την προμηθεύει. Το αποτέλεσμα είναι ότι επί μισό χρόνο, το φυσικό αέριο πληρώνεται σε πολύ υψηλές τιμές και έτσι χρηματοδοτεί τη ρωσική οικονομία, η οποία μάλιστα (όπως έγραφε ο Economist) μόνο από πωλήσεις ενέργειας φέτος θα έχει πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών 265 δισ. δολαρίων.
Μέχρι πρόσφατα η Γερμανία ήλπιζε ότι είχε ακόμη λύσεις στο τσεπάκι της. Ο Όλαφ Σολτς ταξίδεψε στην Αυστραλία, στον Καναδά και στην Νορβηγία. Και από τα τρία ταξίδια επέστρεψε άπραγος, καθώς ακόμη και η Νορβηγία που είναι παραγωγός φυσικού αερίου του είπε ότι αντιμετωπίζει προβλήματα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος και θα περιμένει στήριξη από την Ευρώπη. Έτσι ο Καγκελάριος πήρε τη μεγάλη απόφαση: Πλαφόν και απομάκρυνση από τη Ρωσία τώρα με όποιες επιπτώσεις.
Το φάντασμα της ύφεσης
Και οι επιπτώσεις φυσικά δεν είναι αν θα κάνουν το μπάνιο τους οι Γερμανοί με ζεστό νερό ή κρύο. Οι επιπτώσεις είναι η ύφεση της οποίας το φάντασμα ήδη πλανάται πάνω από τη Γηραιά Ήπειρο. Η Ευρωζώνη είναι πλέον σίγουρο ότι θα έχει ύφεση. Η ING προβλέπει τρία υφεσιακά τρίμηνα την επόμενη χρονιά με -0,9%, -1,5% και -0,6%. Μόνο το τέταρτο θα είναι θετικό με 0,5%. Τρία στα τέσσερα θα είναι τα υφεσιακά τρίμηνα για τη Γαλλία, ενώ το δεύτερο και το τρίτο θα είναι και για τη Γερμανία. Η χώρα μας αναμένεται να δείξει σημαντικές αντιστάσεις απέναντι στην ύφεση, κι αυτό διότι ο Τουρισμός μας ξελάσπωσε φέτος εντελώς αναπάντεχα, καθώς οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικάνοι αποφάσισαν να φάνε τα περισσευούμενα λεφτά της πανδημίας λες και δεν υπάρχει αύριο.
Άρα όλα καλά. Σωστά; «Ίσως όχι» θα έλεγε ο Νίκος Βέττας Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ. Ο λόγος είναι διότι όσο έχουμε ανάπτυξη δεν μπορεί να θέλουμε να έχουμε και μείωση του πληθωρισμού. «Όσοι λένε θέλω να μειώσω τις τιμές, αλλά δεν ρισκάρω ύφεση λένε σαχλαμάρες» ήταν η χαρακτηριστική του φράση. Με απλά λόγια, για να μειωθούν οι τιμές πρέπει να μειωθεί η ζήτηση. Και μπορεί αυτό να είναι κάτι που δεν το βλέπουμε στις τιμές του φυσικού αερίου αυτή την περίοδο, το βλέπουμε όμως στις τιμές του πετρελαίου, η αγορά του οποίου είναι σχεδόν φυσιολογική. Το Μπρεντ χθες έχασε περίπου 2%, με τις τιμές να διαμορφώνεται κοντά στα 93 δολάρια το βαρέλι, όταν στην αρχή του καλοκαιριού ήταν κοντά στα 120. Άρα και η τιμή της βενζίνης μας σιγά-σιγά θα πέσει. Οι αναλυτές θεωρούν ότι δύσκολα θα ξαναδούμε φέτος αύξηση τιμών στο πετρέλαιο, καθώς η παγκόσμια ζήτηση και το παγκόσμιο ΑΕΠ θα πέσουν. Και πριν πει κάποιος «κι εμάς τί μας νοιάζει το παγκόσμιο ΑΕΠ» ίσως θα πρέπει να σκεφτεί ότι το φετινό καλοκαίρι ίσως να ήταν όντως το τελευταίο ξέφρενο πάρτι πριν το τέλος της αφθονίας όπως είπε ο Μακρόν και την επόμενη χρονιά τα πράγματα να είναι πολύ μα πολύ χειρότερα. Οπότε που χρόνος και χρήμα για τουρισμό.
Και εκεί θα πρέπει ο καθένας από εμάς να απαντήσει: Τι προτιμώ; Να πληρώνω λίγο φτηνότερη τη βενζίνη στην αντλία, ή να έχω δουλειά και την επόμενη χρονιά;
