THEPOWERGAME
Η αρνητική αντίδραση των χωρών του Νότου, Ελλάδας, Ισπανίας και Πορτογαλίας στην πρόταση της Κομισιόν για κόφτη στην ενεργειακή κατανάλωση, αλλά και η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Ουγγαρίας Πέταρ Σιγιάρτο στη Ρωσία την Πέμπτη για να ζητήσει την αποστολή επιπλέον φυσικού αερίου καταδεικνύει το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ και τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη χάραξη μιας κοινής στρατηγικής για την εξοικονόμηση ενέργειας αυτόν τον χειμώνα. Μολονότι η απειλή της ύφεσης στοιχειώνει την ευρωπαϊκή οικονομία, οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα δυσκολευτούν να επιδείξουν την απαραίτητη αλληλεγγύη στη διαχείριση της κατανάλωσης φυσικού αερίου.
Με τη χειραγώγηση της προσφοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία, η ΕΕ έχει βυθιστεί σε μια ενεργειακή κρίση, αλλά κάθε χώρα-μέλος καλείται πρώτα-πρώτα να θωρακίσει τα συμφέροντά της. Η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα συγκαταλέγονται στα τουλάχιστον 12 κράτη-μέλη που διαφώνησαν με την πρόταση της Κομισιόν για μείωση της κατανάλωσης από τον Αύγουστο μέχρι τον επόμενο Μάρτιο κατά 15% από τον μέσον όρο της τελευταίας πενταετίας. Σε αυτή τη φάση, η εφαρμογή της πρότασης αυτής είναι εθελοντική. Τι μέλλει γενέσθαι, όμως, εάν εξαντληθούν τα αποθέματα φυσικού αερίου σε τέτοιο σημείο, ώστε να κριθεί αναγκαία η μείωση της κατανάλωσης από τα κράτη-μέλη από την Κομισιόν;
Με τη Γερμανία να αποτελεί έναν από τους πλέον αδύναμους κρίκους της ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη – η οποία κλιμακώθηκε μετά την καταδίκη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία από τον ανεπτυγμένο κόσμο – οι υπόλοιπες κυβερνήσεις της ΕΕ δυσπιστούν ως προς την πρωτοβουλία της Κομισιόν. «Δεν μπορούμε να κάνουμε μια δυσανάλογη θυσία για την οποία δεν ερωτηθήκαμε καν» είπε ο Πορτογάλος υπουργός Ενέργειας Ζουάο Γκαλάμπα. Κάνοντας έμμεση αναφορά στη Γερμανία, η οποία καλλιέργησε μια τεράστια εξάρτηση από το φυσικό αέριο της Ρωσίας τα τελευταία χρόνια, η αρμόδια υπουργός της Ισπανίας Τερέσα Ριμπέρα είπε πως «αντίθετα από άλλες χώρες, εμείς οι Ισπανοί δεν ζήσαμε πέραν των δυνατοτήτων μας σ’ ό,τι αφορά στην ενέργεια». «Η κυβέρνηση δεν συμφωνεί επί της αρχής με την πρόταση της Κομισιόν για μείωση 15% της κατανάλωσης του φυσικού αερίου» είπε από την πλευρά του χτες, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, υπενθυμίζοντας ότι «έχουμε καταθέσει προτάσεις και συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε ότι η κατεύθυνση αυτή μπορεί να δώσει λύσεις».
Προβληματισμός για τη στάση της Ουγγαρίας
Αλλά η στάση της Ουγγαρίας είναι ιδιαίτερα ανησυχητική διότι εκ των πραγμάτων δεν έχει εναλλακτικές για να διακόψει άμεσα το φυσικό αέριο από τη Ρωσία ενώ, παράλληλα, συσχετίζεται περισσότερο πολιτικά με το Κρεμλίνο παρά με τις Βρυξέλλες. Αυτό καταδεικνύεται από την επίσκεψη του Σιγιάρτο στη Μόσχα που είναι η πρώτη μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Πραγματοποιήθηκε την ίδια ημέρα με την ανακοίνωση της Κομισιόν για τον «κόφτη του 15%», με τον υπουργό Εξωτερικών της Ουγγαρίας να συναντιέται κατ’ ιδίαν με τον Ρώσο ομόλογο του, Σεργκέι Λαβρόφ.
Δεν έλειψαν κιόλας υπαινιγμοί εις βάρος της Κομισιόν σε μια προσπάθεια της Βουδαπέστης να αντικρούσει αυστηρές συστάσεις των Βρυξελλών να συμμορφωθεί η κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν με το σύστημα των θεμελιωδών αξιών της ΕΕ. «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία επιτίθεται στην Ουγγαρία με αβάσιμες κατηγορίες για το κράτος δικαίου, χάραξε ένα σχέδιο που περιφρονεί την νομοθεσία της Ε.Ε και παραβιάζει θεμελιώδη δικαιώματα σε ό,τι αφορά στις ατομικές ελευθερίες και την εθνική κυριαρχία» δήλωσε ο Σιγιάρτο. Από την πλευρά του Κρεμλίνου, ο Λαβρόφ είπε πως θα εξετάσει το αίτημα της Ουγγαρίας για την αύξηση προμηθειών φυσικού αερίου. Αυτήν την περίοδο, στο μεταξύ, οι ροές του αγωγού Nord Stream 1 προς τη Γερμανία είναι μειωμένες, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την ικανοποιητική αναπλήρωση των αποθεμάτων της Ε.Ε μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με το κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ, η πρόταση της Κομισιόν θα πρέπει να εγκριθεί από το 55% των κρατών-μελών της Ε.Ε ή από τις κυβερνήσεις που εκπροσωπούν το 65% του συνολικού πληθυσμού της Ε.Ε. Μια απόφαση αναμένεται στην έκτακτη συνάντηση των υπουργών ενέργειας την επόμενη εβδομάδα. Με τον χρόνο να κυλά, όμως, η Ευρώπη καλείται να βρει ξανά τις ισορροπίες της σε μια κρίση με γεωπολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις.