Σχέδιο Θερμοστάτης στο Δημόσιο: Μπόνους για τους ενεργειακά οικονομικούς φορείς

Σε τρεις άξονες εκτείνονται τα μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας στον Δημόσιο Τομέα του «Σχεδίου Θερμοστάτης», το οποίο παρουσίασαν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης, ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης και η γενική γραμματέας Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου. Σε αυτά περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων μπόνους για τους ενεργειακά «τσιγκούνηδες» φορείς και κόφτης επιδοτήσεων στους σπάταλους.

«Η πιο φτηνή και καθαρή ενέργεια είναι αυτή που αποθηκεύουμε και όχι αυτή που καταναλώνουμε» τόνισε ο υπουργός Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας, παρουσιάζοντας το Σχέδιο Θερμοστάτης, τονίζοντας παράλληλα ότι η «Δημόσια Διοίκηση πρέπει να πάρει πρωτοβουλίες» προς την κατεύθυνση αυτή.

Οι τρεις άξονες είναι:

1. Ψηφιακό σύστημα παρακολούθησης ενέργειας στο Δημόσιο
2. Άμεσα μέτρα με στόχο την άμεση μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 10% και μεσοπρόθεσμα μέτρα με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά τουλάχιστον 30% μέχρι το 2030.
3. Κίνητρα για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ενεργειακής εξοικονόμησης.

Στα μέτρα άμεσης απόδοσης, όπως τόνισε ο Κ. Σκρέκας, περιλαμβάνεται η ορθολογική συντήρηση των δικτύων, ενώ στα μεσοπρόθεσμα μέτρα εντάσσεται το πρόγραμμα «Ηλέκτρα» για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων του Δημοσίου, τα οποία υπολογίζονται σε 2,5 εκατ. τμ. Σύμφωνα με τον υπουργό, οι επιλέξιμες δαπάνες και η προετοιμασία των έργων στο πλαίσιο του «Ηλέκτρα» μπορούν να ξεκινήσουν άμεσα, ενώ η σχετική πλατφόρμα θα είναι έτοιμη τον Ιούλιο.

Επίσης, τα μέτρα προβλέπουν και την ορθολογική διαχείριση και συντήρηση συστημάτων θέρμανσης, ψύξης, την εξοικονόμηση ενέργειας στον τομέα του φωτισμού, όπως στον οδοφωτισμό, αλλά και στα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης μέσα από την τοποθέτηση κατάλληλου εξοπλισμού διαχείρισης ενέργειας όπως inverters σε αντλιοστάσια.

Σύμφωνα με τον υπουργό, η Εθνική Στρατηγική για την ενέργεια έχει τρεις βασικούς στόχους:

1. Την ενεργειακή ασφάλεια και την απεξάρτηση από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία.
2. Την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
3. Τη διασφάλιση προσιτού κόστους ενέργειας για τους καταναλωτές μέσα από άμεσες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς, αλλά και την προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας.

Σκυλακάκης: Κόφτης χρημάτων στους ενεργειακά σπάταλους

Στη συνέχεια ο Θόδωρος Σκυλακάκης τόνισε πως μόνο για το 2021, χωρίς να υπολογίζονται οι φόροι και οι επιπλέον χρεώσεις, η δαπάνη του Δημοσίου για την ηλεκτρική ενέργεια έφτασε τα 800 εκατ. ευρώ.

Η μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρική ενέργειας κρίνεται απαραίτητη και για αυτό, όπως είπε ο αν. υπουργός Οικονομικών:

• Θα δίνονται κίνητρα ενισχύσεων (μπόνους) σε δημόσιους φορείς εφόσον εφαρμόσουν με επιμέλεια τα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας
• Οι φορείς που δεν πέτυχαν στόχους ή δεν εφάρμοσαν τα μέτρα, θα πρέπει να κάνουν οικονομία από αλλού για να καλύψουν τη διαφορά στον προϋπολογισμό τους, όπως κάνουν και τα νοικοκυριά για να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους
• Θα υπάρξει σύστημα υποβοήθησης με ειδικούς σε θέματα εξοικονόμησης
• Τα κλιματιστικά το καλοκαίρι δεν θα πρέπει να έχουν θερμοκρασία κάτω από  26-27 βαθμούς Κελσίου και τον χειμώνα κάτω από 19 βαθμούς Κελσίου
• Στην πλατφόρμα που θα δημιουργηθεί θα καταγράφονται οι παλαιότεροι και οι νεότεροι λογαριασμοί ρεύματος ανά δημόσιο κτίριο

Γενικός στόχος είναι η εξοικονόμηση ενέργειας 10%, ωστόσο, όπως διευκρίνισε ο κ. Σκυλακάκηγς, το ακριβές ποσοστό εξαρτάται από τις ανάγκες κάθε φορέα ξεχωριστά για αυτό δεν θα θεσπιστεί ένας μοναδικός αλγόριθμος για όλους, διότι μπορεί να υπάρξουν αδικίες.

Όσο για τους δήμους στους οποίους ανήκει η αρμοδιότητα του οδοφωτισμού, ο αν. υπουργός τόνισε πως ο οδοφωτισμός έχει μεγάλο ενεργειακό κόστος. Παράλληλα, τόνισε πως οι δήμοι αν δεν πετύχουν, μέσω των κινήτρων που θα δώσει η πολιτεία, τους στόχους για μείωση στην ενεργειακή κατανάλωση των οδοφωτισμών, τότε θα πρέπει να βρουν μόνοι τους πόρους και όχι μέσω των φορολογουμένων.

Για την εφαρμογή των μέτρων, θα κατατεθεί σχετική τροπολογία από τα Υπουργεία Οικονομικών, Ενέργειας και Εσωτερικών, με την οποία θα καθοριστούν οι διοικητικοί και τεχνικοί υπεύθυνοι για τις άμεσες και έκτακτες δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας. Αυτοί, θα έχουν, κατ’ ελάχιστον, την υποχρέωση να υλοποιούν τις δράσεις και να ενημερώνουν σχετικά τα υπουργεία, μέσω της ειδικά διαμορφωμένης πλατφόρμας που δημιουργείται γι’ αυτό τον σκοπό. Από την πλατφόρμα θα παρακολουθείται η κατανάλωση ενέργειας, ανά κτίριο ή διοικητική δομή. Υπάρχουν 212.000 ρολόγια του Δημοσίου. Γι’ αυτό και μόνο ηλεκτρονικά μπορεί να παρακολουθηθεί τί γίνεται. Κι εκεί, θα καταγράφονται και οι λογαριασμοί ρεύματος, παλαιότεροι και νεότεροι, ανά ρολόι του δημοσίου, με τη βοήθεια της ΔΕΗ.

Για να εφαρμοστούν τα μέτρα πιο αποτελεσματικά και γρήγορα θα υπάρξει ένα σύστημα υποβοήθησης των διοικητικών και τεχνικών υπευθύνων (helpdesk), με ειδικούς σε θέματα ενεργειακής εξοικονόμησης για να υποστηρίζονται οι φορείς στην προσπάθεια που θα κάνουν.

Παράλληλα, ο Θ. Σκυλακάκης δήλωσε: «Θα αξιοποιήσουμε -και θα περιγραφεί αυτό- κίνητρα για την παροχή των επιπλέον ενισχύσεων που θα δώσουμε από το Υπουργείο Οικονομικών. Συγκεκριμένα, ένα κομμάτι της ενίσχυσης που έχουμε, ήδη, προβλέψει στο αποθεματικό του προϋπολογισμού, πρόκειται να δοθεί σε κάθε περίπτωση και ένα άλλο σημαντικό κομμάτι θα δίνεται στους δημόσιους φορείς, εφόσον εφαρμόσουν, με επιμέλεια, τα μέτρα εξοικονόμησης. Στην πορεία θα παρακολουθούμε και τις καταναλώσεις. Η τελική μας απόφαση για τα ποσά ενίσχυσης που θα λάβουν οι δημόσιοι φορείς θα προκύψει από το συνδυασμό του βαθμού εφαρμογής των μέτρων και του αποτελέσματος που θα επιτυγχάνεται. Είναι προφανές ότι κάποιος που επιτυγχάνει σημαντική μείωση αντιμετωπίζεται θετικά στο σύστημα των κινήτρων. Στην περίπτωση εκείνου που εφαρμόζει τα μέτρα, θα συνυπολογίζεται αυτό, μαζί με τη μείωση που πέτυχε, για να προκύψει το ποσό με το οποίο θα ενισχυθεί. Οι φορείς, οι οποίοι δεν πέτυχαν τους στόχους εξοικονόμησης ή αμέλησαν να εφαρμόσουν τα μέτρα θα πρέπει να κάνουν οικονομίες από αλλού, δηλαδή από τον προϋπολογισμό τους, για να καλύψουν τη διαφορά. Όπως ένα νοικοκυριό όταν τα έξοδά του αυξάνονται προσαρμόζει τον προϋπολογισμό του, αντίστοιχα, πρέπει και οι δημόσιοι φορείς, εφόσον δεν πετύχουν τους στόχους -παρότι είναι αυτονόητοι αυτοί οι στόχοι- πρέπει να αναζητήσουν τρόπους για να κάνουν οικονομία, αν όχι από την ενέργεια, από κάπου αλλού».

Σε ρόλο συντονιστή το υπουργείο Εσωτερικών

Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, ο οποίος πήρε στη συνέχεια τον λόγο, συντονιστής του Σχεδίου Θερμοστάτης θα είναι το υπουργείο του. Ειδικότερα, το υπουργείο Εσωτερικών θα συντονίσει τους υπεύθυνους και τις δράσεις που πρέπει να γίνουν σε τομείς όπως τα κλιματιστικά, η συντήρηση, η μείωση της θερμοκρασίας στα δημόσια κτίρια και τη δαπάνη για τον οδοφωτισμό.

Και κατέληξε, λέγοντας: «Θέλω επίσης να πω ότι είμαστε απολύτως σύμφωνοι και υποστηρίζουμε πολύ θετικά και ενεργά το σύστημα της κινητροδότησης και τη σύνδεση επίτευξης στόχων με στοιχεία τα οποία έχουν να κάνουν με τις δαπάνες που καταναλώνονται για την ενέργεια. Εάν υπάρχει μια εξοικονόμηση από πλευράς ενέργειας, τότε προφανώς να υπάρχει μια ανταμοιβή για αυτόν ο οποίος κατάφερε να μειώσει και να εξοικονομήσει στον προϋπολογισμό του αυτά τα ποσά. Όπως αντιστοίχως, εάν κάποιος αδιαφορεί, προφανώς, δεν μπορεί να μην έχει κάποια συνέπεια, δηλαδή να προσπαθήσει να αναζητήσει πόρους από αλλού, από τον προϋπολογισμό του προκειμένου να καλύψει το ποσό αυτό. Αυτό είναι κάτι το οποίο το είχα υποστηρίξει και παλαιότερα, ότι πρέπει να υπάρξει για τους δημόσιους οργανισμούς ένα σύστημα κινήτρων και αντικινήτρων, ανταμοιβών και υπό μία έννοια δημοσιονομικών ποινών για την επίτευξη γενικότερων στόχων δημοσιονομικής πολιτικής. Τώρα νομίζω πολύ περισσότερο με το ζήτημα το ενεργειακό, με την οξύτητα και την ένταση που έχει, είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να αρχίζουμε να εφαρμόζουμε το σύστημα αυτό στους φορείς του Δημοσίου».

Οι ΑΠΕ, η αποθήκευση ενέργειας και το ποσοστό χρηματοδότησης

Σύμφωνα με τη γενική γραμματέα Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, που πήρε τον λόγο στη συνέχεια, στόχος είναι η μείωση της κατανάλωσης των κτιρίων κατά 30% με παρεμβάσεις όπως αντικατάσταση κουφωμάτων, εκσυγχρονισμός των συστημάτων θέρμανσης-ψύξης, εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας.

Το ποσοστό χρηματοδότησης ξεκινά από 50% και κλιμακώνεται υπό προϋποθέσεις έως το 70%.

Όπως ανέφερε η κυρία Σδούκου η αρχή γίνεται με απλές δράσεις που εφαρμόζουν άλλωστε τα νοικοκυριά. Σε αυτές πέρα από την συντήρηση των εγκαταστάσεων περιλαμβάνεται ο ορισμός ενεργειακού υπεύθυνου σε κάθε κτίριο, η ρύθμιση των θερμοκρασιών λειτουργίας το χειμώνα και το καλοκαίρι σε επίπεδα ορθολογικής χρήσης με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης και την εξασφάλιση συνθηκών άνεσης (και πάντως να μην παρατηρείται το φαινόμενο λειτουργίας των κλιματιστικών σε χαμηλή θερμοκρασία με ανοιχτά παράθυρα), η απενεργοποίηση ψύξης, θέρμανσης και φωτισμού σε χώρους που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι και εκτός ωραρίου, ο φυσικός αερισμός των κτιρίων τη νύχτα, η τοποθέτηση συστημάτων σκίασης, κ.α.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η κυρία Σδούκου η ενεργειακή δαπάνη για τις 212.000 εγκαταστάσεις της γενικής κυβέρνησης (κτίρια, οδοφωτισμός και αντλιοστάσια), ήταν το 2020 596 εκατ. ευρώ ενώ η κατανάλωση ήταν 4.450 γιγαβατώρες.

Το 2021 η δαπάνη έφθασε στα 956 εκατ. με κατανάλωση 5.346 γιγαβατώρες ενώ εφέτος χωρίς τα μέτρα που ανακοινώθηκαν η δαπάνη θα φθάσει στο 1,165 δισκ. με την κατανάλωση στα περυσινά επίπεδα.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος «ΗΛΕΚΤΡΑ» ανέρχεται σε 640 εκ. ευρώ και χρηματοδοτείται από:

• Το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείωνμέσω επενδυτικού δανείου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και
• Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Ο Φορέας που θα τρέξει το πρόγραμμα είναι το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ), το οποίο μάλιστα καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας του προγράμματος θα παρέχει υπηρεσίες εξυπηρέτησης των ενδιαφερόμενων φορέων.

Ενώ ο Φορέας που θα χρηματοδοτεί τον δικαιούχο είναι το ΤΠΔ.

Ο στόχος είναι τα κτίρια αφενός μεν να ενταχθούν κατ’ ελάχιστον, κατόπιν παρεμβάσεων, στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Β, αφετέρου δε να επιτύχουν εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση των εκπομπών CO2, τουλάχιστον, κατά 30%.

Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε έτσι ώστε να προωθεί επίσης,

• την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) για αυτοκατανάλωση,
• τη χρήση νέων, καινοτόμων σχεδιαστικών προτύπωνκαι ψηφιακών μοντέλων,
• αναδεικνύοντας με αυτό τον τρόποτον υποδειγματικό ρόλο του Δημοσίου τομέα.

Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να σας παραθέσω ορισμένα κρίσιμα στοιχεία:

• Η συνολική εκτιμώμενη μόχλευση κεφαλαίωνγια την πλήρη υλοποίηση του προγράμματος υπολογίζεται στα 920 εκ. ευρώ.
• Η συνολική εκτιμώμενη μείωση ηλεκτρικής κατανάλωσης ανά έτοςμε την πλήρη υλοποίηση του προγράμματος υπολογίζεται στα 600 GWh.
• Το συνολικό εκτιμώμενο εμβαδό των ενεργειακά αναβαθμισμένων κτιρίων στην πλήρη υλοποίηση του προγράμματος θα είναι2,5 εκ. m².
• Η μείωση της ετήσιας δαπάνης για ηλεκτρικό ρεύμαμετά την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων θα ανέλθει στα 96 εκ. ευρώ και τέλος
• η μείωση της ετήσιας εκπομπής ρύπωναπό την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων υπολογίζεται στους 364 χιλ. τόνους co₂eq.

Ας περάσουμε τώρα, στα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του νέου προγράμματος:

Επιλέξιμα είναι τα κτίρια:

• της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης,
• των Φορέων της Γενικής Κυβέρνησηςκαι
• των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου(ΝΠΔΔ)

  Έχουμε ξεχωριστούς Π/Υ για:

• Κτίρια Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιαςόπως νοσοκομεία, κέντρα υγείας, γηροκομεία κλπ.
• Κτίρια Εκπαίδευσηςόπως σχολεία και Πανεπιστήμια.
• Κτίρια Γραφείων όπως οι εγκαταστάσεις γραφείων, διοικητήρια κλπ.
• Κτίρια για Λοιπές Χρήσειςόπως κλειστές αθλητικές εγκαταστάσεις, χώροι μουσείων, εκκλησιαστικά ιδρύματα κλπ.

Όσον αφορά τις επιλέξιμες επεμβάσεις, αυτές αφορούν εργασίες:

• Θερμομόνωσης αδιάφανων στοιχείων (κουφώματα),
• Αντικατάστασης διαφανών στοιχείων (κουφώματα και υαλώσεις),
• Συστημάτων σκίασης,
• Συστημάτων ψύξης χώρων,
• Συστημάτων θέρμανσης χώρων,
• Συστημάτων μηχανισμού αερισμού,
• Παραγωγής ζεστού νερού χρήσης (ΖΝΧ),
• Συστημάτων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και φωτισμού,
• Συστημάτων επιτόπιας παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας (έως 10% του προϋπολογισμού),
• Συστημάτων αυτοματισμού, καταγραφής και ελέγχου ενέργειας ή/και συστημάτων διαχείρισης ενέργειας,
• Βοηθητικών τεχνικών συστημάτων και
• Εγκατάστασης σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.

Περαιτέρω, για τους σκοπούς του προγράμματος «ΗΛΕΚΤΡΑ» επιλέξιμες θεωρούνται οι υπηρεσίες:

• Προετοιμασίας και υποβολής φακέλου Πρότασης Επιδότησης
• Ηλεκτρικής Ταυτότητας Κτιρίου
• Προμελέτης
• Α’ & Β’ Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης υφιστάμενης κατάστασης κτιρίου
• Αρχικού και τελικού Ενεργειακού Ελέγχου
• Μελετών και
• Συμβουλευτικών Υπηρεσιών

Τώρα, όσον αφορά τα ποσοστά επιχορήγησης:

• το 50%αποτελεί το βασικό ποσοστό χρηματοδότησης,
• το οποίο μπορεί να φτάσει το 60%, εάν η αίτηση προβλέπει ότι το κτίριο θα επιτύχει αναβάθμιση κλάσης Β+ (αντί για το κατώτατο όριο που είναι η κλάση Β) ή ριζική ανακαίνιση.
• Ακόμη, η επιχορήγηση μπορεί να φτάσει και στο 70%, εφόσον ισχύσουν συνδυαστικά και τα δύο παραπάνω.
• Τέλος, εφόσον η υλοποίηση των έργων γίνει μέσω Σύμβασης Ενεργειακής Απόδοσης(ΣΕΑ), προστίθεται 10% bonus στο τελικό ποσοστό επιδότησης.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!