Κλιματικός Νόμος: Οι αλλαγές για απολιγνιτοποίηση, ηλ. ταξί και καυστήρες

Περισσότερο ρεαλιστικούς στόχους, δηλαδή πιο μακροπρόθεσμους, για την κυκλοφορία ηλεκτρικών ταξί και οχημάτων μηδενικών εκπομπών, καθώς και καυστήρων πετρελαίου, αλλά διατήρηση του στόχου απολιγνιτοποίησης στις 31 Δεκεμβρίου 2028 περιλαμβάνει το τελικό κείμενο του Κλιματικού Νόμου, που κατατέθηκε την Τετάρτη στη Βουλή.

Ο κλιματικός νόμος διατηρεί ως καταληκτική ημερομηνία για την απολιγνιτοποίηση του ενεργειακού μίγματος της χώρας την 31η Δεκεμβρίου 2028. Προβλέπεται πως μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2025, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξετάζει τη δυνατότητα επίσπευσης της καταληκτικής ημερομηνίας λαμβάνοντας υπόψη την επάρκεια ισχύος και την ασφάλεια εφοδιασμού σύμφωνα με τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).

Όμως, ενώ το σχέδιο νόμου που είχε τεθεί σε διαβούλευση προέβλεπε πως από το 2025 όλα τα νέα ταξί στις περιφέρειες Αθήνας και Θεσσαλονίκης θα ήταν υποχρεωτικά ηλεκτρικά, όπως και το ένα τρίτο των νέων οχημάτων που αγοράζουν οι εταιρείες μίσθωσης αυτοκινήτων, το τελικό κείμενο περιέχει αλλαγές. Προβλέπει πως «από την 1η Ιανουαρίου 2026, εντός των διοικητικών ορίων της Περιφέρειας Αττικής και της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, τα νέα Eπιβατηγά Δημόσιας Χρήσης αυτοκίνητα (ΤΑΞΙ) με άδεια κυκλοφορίας, καθώς και το ένα τρίτο (1/3) των νέων οχημάτων που ταξινομούνται για σκοπούς εκμίσθωσης σε τρίτους είναι οχήματα μηδενικών εκπομπών».

Επιπλέον, «από την 1η Ιανουαρίου 2024 το ένα τέταρτο τουλάχιστον των νέων εταιρικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης που ταξινομούνται ανά εταιρεία σωρευτικά, πρέπει να είναι αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης ρύπων, έως πενήντα (50) γραμμαρίων διοξειδίου του άνθρακα, ανά χιλιόμετρο (CO2/χλμ)». Από «την 1η Ιανουαρίου 2030 ή, εφόσον προβλέπεται διαφορετική ημερομηνία, από την ημερομηνία αναφοράς που προβλέπεται στο ενωσιακό δίκαιο, νέα επιβατικά και ελαφρά επαγγελματικά οχήματα που ταξινομούνται είναι μόνο οχήματα μηδενικών εκπομπών».

Τέλος για τους καυστήρες πετρελαίου από το 2025

Προς τα πίσω μετατίθεται και η ημερομηνία κατάργησης των καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης. Ενώ στο αρχικό κείμενο προβλέπονταν πως η απαγόρευση θα ίσχυε από το 2023, στο σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή αναφέρεται πως θα ισχύσει από το 2025. Όπως αναφέρεται, «από την 1η Ιανουαρίου 2025 απαγορεύεται η πώληση και εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης. Σε όποιον πωλεί ή εγκαθιστά καυστήρες πετρελαίου θέρμανσης κατά παράβαση του πρώτου εδαφίου επιβάλλονται πρόστιμο και σφράγιση του καυστήρα. Το ύψος του προστίμου ορίζεται σε ποσό τριπλάσιο της τιμής πώλησης του καυστήρα».

Επίσης από την 1η Ιανουαρίου 2030, επιτρέπεται αποκλειστικά η πώληση πετρελαίου θέρμανσης το οποίο είναι αναμεμειγμένο σε ποσοστό τουλάχιστον 30% κατ’ όγκο με ανανεώσιμα υγρά καύσιμα.

Οι ιδιοκτήτες κτιρίων των οποίων η κύρια χρήση σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% της συνολικής επιφάνειας δόμησής τους δεν είναι η κατοικία, για τα οποία εκδίδονται οικοδομικές άδειες από 1/1/2023, υποχρεούνται να τοποθετούν συστήματα παραγωγής ηλιακής ενέργειας από φωτοβαλταϊκά ή θερμικά ηλιακά συστήματα σε ποσοστό που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της κάλυψης. Εξαιρούνται οι ναοί και τα τουριστικά καταλύμματα καθώς και «μεμονωμένα κτίρια εφόσον τεκμηριώνεται η σχετική αναγκαιότητα για λόγους μορφολογικούς ή αισθητικούς». Με υπουργική απόφαση μπορούν να εξαιρούνται πρόσθετες κατηγορίες ειδικών κτιρίων ή ειδικά κτίρια σε περιοχές με θεσμοθετημένο καθεστώς προστασίας όπως, μεταξύ άλλων, παραδοσιακοί οικισμοί και διατηρητέα κτίρια.

Ο κλιματικός νόμος προβλέπει πως από το 2025 όλα τα νέα κτίρια που βρίσκονται σε ζώνες υψηλής τρωτότητας ασφαλίζονται υποχρεωτικά και η ύπαρξη ασφαλιστηρίου συμβολαίου αποτελεί προϋπόθεση για την ηλεκτροδότηση του κτιρίου. Ως ζώνες υψηλής τρωτότητας θεωρούνται οι περιοχές που βρίσκονται σε ζώνες δυνητικά υψηλού κινδύνου πλημμύρας όπως αποτυπώνονται στους χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας σε σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση καθώς και πλησίον δασικών περιοχών που χαρακτηρίζονται από υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς.

Διευρύνεται, επίσης, η λίστα των δημοσίων φορέων που μπορούν να συμμετάσχουν σε προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, ενώ οι σχετικές αιτήσεις μπορούν να γίνουν είτε από τον ιδιοκτήτη του κτιρίου, είτε από τον νόμιμο χρήστη.

Για το πρόγραμμα ανακύκλωσης συσκευών

Στο σχέδιο για τον κλιματικό νόμο εντάσσονται και ρυθμίσεις για το πρόγραμμα ανακύκλωσης συσκευών. Προβλέπεται πως «με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και των κατά περίπτωση αρμόδιων υπουργών δύνανται να ορίζονται ως αρμόδιοι φορείς για την πιστοποίηση της αντικατάστασης ή της απόσυρσης των συσκευών και για την καταβολή της χρηματοδότησης στους δικαιούχους, οι φορείς που έχουν πιστοποιηθεί ως Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ), με βάση τον ν. 4819/2021 (Α΄ 129), και διαθέτουν αποδεδειγμένη επαγγελματική εμπειρία στην υλοποίηση παρόμοιων προγραμμάτων διαχείρισης αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού».

Οι αλλαγές για τις επιχειρήσεις

Από την 1η Ιανουαρίου 2024, οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για όλα τα έργα και δραστηριότητες θα πρέπει να περιλαμβάνουν υποχρεωτικά ποσοτική καταγραφή μειώσεων/αυξήσεων εκπομπών CO2, που θα προκύψουν από τη λειτουργία του έργου/δραστηριότητας και οδικό χάρτη για την επίτευξη των στόχων της απανθρακοποίησης.

Οι εγκαταστάσεις που κατατάσσονται στα συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών (ΧΥΤΑ, βιολογικοί καθαρισμοί, ΚΔΑΥ κλπ), στις τουριστικές εγκαταστάσεις και έργα αστικής ανάπτυξης κτιριακού τομέα αθλητισμού και αναψυχής, στις πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και υδατοκαλλιέργειες, στις βιομηχανικές δραστηριότητες και συναφείς εγκαταστάσεις θα πρέπει να έχουν μειώσει κατ’ ελάχιστο τις εκπομπές CO2 30%, έως το 2030 σε σχέση με το 2019. Εξαιρούνται οι εγκαταστάσεις επιχειρήσεων που εντάσσονται στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (ΣΕΔΕ). Σε περίπτωση μη επίτευξης του στόχου, επιβάλλεται πρόστιμο που δεν υπερβαίνει το 0,5% των ετήσιων εσόδων της εταιρείας.

Δίνεται η δυνατότητα αθροιστικής αξιολόγησης ομοειδών εγκαταστάσεων, αντιστάθμισης των εκπομπών με φυτεύσεις/δασώσεις, πράσινα πιστοποιητικά κλπ.

Έως το 2026 θα πρέπει να έχουν τροποποιήσει την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών (ΑΕΠΟ) τους και από το 2026 και κάθε χρόνο να υποβάλλουν έκθεση σχετικά με τις εκπομπές του προηγούμενου έτους η οποία θα επαληθεύεται από πιστοποιημένο φορέα. Σε περίπτωση μη υποβολής προβλέπεται πρόστιμο 100€ ανά ημέρα καθυστέρησης, το οποίο δεν υπερβαίνει το 0,1% των ετήσιων εσόδων της εταιρείας.

Από το 2023 επιχειρήσεις που ανήκουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες, θα πρέπει να υποβάλλουν ετήσια έκθεση σχετικά με το ανθρακικό τους αποτύπωμα για το προηγούμενο έτος η οποία θα επαληθεύεται από πιστοποιημένο φορέα. Η υποβολή της έκθεσης θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως 31/10 κάθε έτους. Το μέτρο αφορά στις εξής επιχειρήσεις (εξαιρούνται οι μικρές και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις): Επιχειρήσεις εισηγμένες στο χρηματιστήριο, Πιστωτικά ιδρύματα, Ασφαλιστικές επιχειρήσεις, Επιχειρήσεις επενδύσεων, Επιχειρήσεις σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, Εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης, Εταιρείες ταχυμεταφορών, Επιχειρήσεις παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, Αλυσίδες λιανεμπορίου που απασχολούν πάνω από 500 εργαζομένους, Επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών της εφοδιαστικής αλυσίδας και Αστικές εταιρείες παροχής συγκοινωνιακού έργου (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ κλπ).

Στην ετήσια έκθεση συμπεριλαμβάνονται εθελοντικοί στόχοι και δράσεις μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Σε περίπτωση μη υποβολής προβλέπεται πρόστιμο 50€ ανά ημέρα καθυστέρησης, το οποίο δεν υπερβαίνει το 0,01% των ετήσιων εσόδων της εταιρείας.

Οι επιχειρήσεις που διαθέτουν τέτοιες εγκαταστάσεις θα πρέπει να συντάσσουν ετήσιες εκθέσεις, έτσι ώστε να γίνεται παρακολούθηση εφαρμογής των μέτρων (η μη εφαρμογή επισύρει πρόστιμο το οποίο δεν υπερβαίνει το 0,05% των ετήσιων εσόδων της εταιρείας).

Τα πράσινα νησιά

1. Θεσπίζεται Στρατηγικό Πλαίσιο για την πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ Gr – Eco Islands για την ολοκληρωμένη μετάβαση των ελληνικών νησιών προς την κλιματική ουδετερότητα.
2. Η επιλεξιμότητα των νησιών καθορίζεται λαμβάνοντας υπόψη ορισμένα κριτήρια:

• Τον μόνιμο πληθυσμό.
• Την προοπτική ηλεκτρικής διασύνδεσης με το ηπειρωτικό σύστημα.
• Τις ενεργειακές τους ανάγκες.
• Την τουριστική κίνηση.
• Την προσβασιμότητά τους στον τομέα των μεταφορών και των υποδομών.
• Τους αξιοποιήσιμους φυσικούς πόρους.
• Τα οικονομικά και κοινωνικά τους χαρακτηριστικά.

3. Ο στόχος είναι να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 80% σε σχέση με το 2019.
4. Από το 2030 απαγορεύεται η χρήση μαζούτ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!