ΑΠΕ: Απειλείται η πράσινη συμφωνία, χωρίς επιτάχυνση αδειοδοτήσεων

Ο κλάδος της αιολικής ενέργειας «πρέπει να αρχίσει να φωνάζει» στους πολιτικούς για τη ζημιά που υφίσταται η Ευρώπη και το σχέδιο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής από τις καθυστερήσεις στην αδειοδότηση μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών (ΑΠΕ) δήλωνε προ εβδομάδων ο Morten Dyrholm, επικεφαλής δημοσίων σχέσεων στον δανέζικο κολοσσό παραγωγής ανεμογεννητριών Vestas.

Τα 10 χρόνια που απαιτούνται ενίοτε για την κατασκευή ενός αιολικού πάρκου στην Ευρώπη δε συμβαδίζουν με τους φιλόδοξους στόχους για νέες μονάδες ΑΠΕ και περιορισμού της θερμοκρασίας, υποστηρίζουν και άλλα στελέχη της ενεργειακής αγοράς. Δεν είναι τυχαίο πως ένας από τους κύριους στόχους της νέας γερμανικής κυβέρνησης είναι η επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων ΑΠΕ που διαρκεί ήδη πολύ λιγότερο σε σύγκριση με την Ελλάδα.

Στην Ελλάδα, το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), που βρίσκεται υπό αναθεώρηση προκειμένου να καλύψει τους ακόμα πιο φιλόδοξους στόχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προβλέπει πως μέχρι το 2030 θα λειτουργούν νέες μονάδες ΑΠΕ συνολικής ισχύος 12.000 MW, με πρόσθετες επενδύσεις 10 δισ. ευρώ, ενώ σήμερα βρίσκονται σε λειτουργία περίπου 8.200 MW. Πως θα υπερδιπλασιαστεί η ισχύς των ΑΠΕ σε μόλις εννέα χρόνια;

Πρόκειται για στόχο που βρίσκεται στον αέρα αν δεν επιταχυνθεί η διαδικασία αδειοδότησης των νέων μονάδων ΑΠΕ που σήμερα διαρκεί περίπου πέντε χρόνια. Άλλα δύο χρόνια απαιτούνται για την υλοποίηση της επένδυσης με αποτέλεσμα να μεσολαβούν επτά χρόνια από την αίτηση ενός επενδυτή στις ΑΠΕ μέχρι τη λειτουργία της μονάδας. Υπάρχουν και παραδείγματα αιολικών που χρειάστηκαν δέκα και δεκαπέντε χρόνια μέχρι να λειτουργήσουν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της WindEurope, που εκπροσωπεί τον κλάδο της αιολικής ενέργειας στην Ε.Ε. η χώρα μας έχει από τις πλέον πολυετείς διαδικασίες αδειοδότησης, σχεδόν πενταπλάσιας διάρκειας έναντι της Γερμανίας ή της Ρουμανίας και δεκαπλάσιας διάρκειας έναντι της Τουρκίας. Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η κοινοτική οδηγία απαιτεί από τα κράτη – μέλη να αδειοδοτούν τις νέες μονάδες ΑΠΕ εντός τριετίας!

Αυτή την εικόνα προσπαθεί να ανατρέψει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) με το σχέδιο νόμου που παρουσίασε πρόσφατα στο υπουργικό συμβούλιο. Στο σχέδιο νόμου εντάσσεται το δεύτερο στάδιο αναμόρφωσης της αδειοδότησης των ΑΠΕ, αλλά και το ρυθμιστικό πλαίσιο για τα υπεράκτια αιολικά που μπορούν να παίξουν ουσιαστικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ.

Όπως υποστηρίζουν στο υπουργείο, με τη νέα αδειοδοτική διαδικασία, τα στάδια μειώνονται από επτά σε πέντε, αφού αρκετές ενέργειες θα τρέχουν πλέον παράλληλα, μειώνοντας σημαντικά τους χρόνους. Ο χρόνος αδειοδότησης νέων επενδύσεων μειώνεται δραστικά από τα περίπου πέντε χρόνια που είναι σήμερα σε περίπου 14 μήνες. Επιπλέον, ο αριθμός των απαιτούμενων δικαιολογητικών για νέες επενδύσεις ΑΠΕ, μειώνεται από τα σημερινά 91 σε 54 και τα οποία θα υποβάλλονται πλέον ψηφιακά.

Τα στοιχεία του WindEurope για τη σημερινή κατάσταση με τις αδειοδοτήσεις αιολικών πάρκων στην Ευρώπη είναι ενδεικτικά, αν και ο επικεφαλής του οργανισμού GilesDicksonδήλωνε πρόσφατα πως οι πολιτικοί αρχίζουν να συνειδητοποιούν τους κινδύνους για την επίτευξη των στόχων της πράσινης συμφωνίας.

Με βάση τους αναθεωρημένους στόχους της Ε.Ε. η δυναμικότητα των αιολικών πάρκων στην Ευρώπη πρέπει μέχρι το 2030 να φτάσει τα 433 – 450 GW (ανάλογα με το αν ο στόχος παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ είναι στο 38% ή στο 40%). Τι σημαίνει αυτό; Πως μέσα σε εννέα χρόνια πρέπει σχεδόν να τριπλασιαστεί η εγκατεστημένη ισχύς των αιολικών πάρκων στην Ε.Ε. που σήμερα φτάνει τα 180 GW.

Για λόγους σύγκρισης, το 2020 λειτούργησαν στην Ε.Ε. νέα αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος μόλις 10 GW, ενώ σήμερα προβλέπεται πως μέχρι το 2025 δεν πρόκειται να κατασκευάζονται περισσότερα από 15 GW νέων αιολικών ετησίως. Οποιος κάνει το πολλαπλασιασμό καταλαβαίνει πόσο μακριά θα βρεθεί η Ε.Ε. από τους στόχους αν δεν γίνει κάτι για επιτάχυνση των επενδύσεων, με την αδειοδότηση να διαδραματίζει καίριο ρόλο. Για να επιτευχθούν όσα ορίζει το νέο πακέτο «Fitfor 55» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρέπει κάθε χρόνο μέχρι το 2030 να λειτουργούν νέα αιολικά ισχύος 27 GW!

Οι φορείς του κλάδου, αλλά και οι επιχειρήσεις υποστηρίζουν πως τα κεφάλαια και η διάθεση υπάρχουν, αλλά το κύριο πρόβλημα είναι η αργή αδειοδότηση. Το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι πολύπλοκο, οι διαδικασίες είναι μακράς διαρκείας, οι νομικές προσφυγές χρειάζονται μήνες για να επιλυθούν, οι κρατικές αρχές δεν έχουν την απαραίτητη στελέχωση, ενώ απουσιάζουν τα εθνικά χωροταξικά σχέδια που θα διευκολύνουν π.χ. τις επενδύσεις στα θαλάσσια αιολικά.

Στο ΥΠΕΝ υποστηρίζουν πως με το νέο νόμο η διαδικασία αδειοδότησης θα μετατραπεί από σειριακή σε παράλληλη, ενώ διαχωρίζονται οι απαιτούμενοι έλεγχοι ανά στάδιο αδειοδότησης και η κάθε υπηρεσία ελέγχει αποκλειστικά τα θέματα αρμοδιότητας της. Έτσι απαλλάσσονται οι αρμόδιοι φορείς αδειοδότησης από μεγάλο διοικητικό βάρος (φόρτος και όγκος εργασίας), μειώνονται οι προθεσμίες για ανταπόκριση στα αιτήματα των επενδυτών.

Ταυτόχρονα εισάγονται φίλτρα και ορόσημα για απόδειξη της φερεγγυότητας και του πραγματικού ενδιαφέροντος των επενδυτών οι οποίοι εντός ενός έτους από την έκδοση Οριστικής Προσφορά Σύνδεσης έχουν υποχρέωση για υποβολή αιτήματος για Άδειά Εγκατάστασης. Επίσης με το νέο πλαίσιο παρέχεται ευελιξία στους επενδυτές στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη των σταθμών χωρίς την απαίτηση για τροποποίηση των αδειών και επανάληψη όλης της αδειοδότησης από την αρχή. Τέλος θεσπίζεται Υπηρεσία μιας Στάσης στο ΥΠΕΝ και δημιουργείται Πληροφοριακό σύστημα ΑΠΕ για την παρακολούθηση όλης της αδειοδοτικής διαδικασίας.

Με βάση την υφιστάμενη αδειοδοτική διαδικασία, κατά  την διάρκεια της αδειοδότησης και  λόγω αλλαγής του σχεδιασμού του έργου, υπάρχει η ανάγκη για  2-3  φορές τροποποίησης των αδειών και συνεπώς επανάληψης όλης της αδειοδοτικής διαδικασίας από την αρχή αυξάνοντας ακόμα περισσότερο τον χρόνο αδειοδότησης και καθυστερώντας τη λειτουργία των σταθμών ΑΠΕ. Με τη νέα Αδειοδοτική Διαδικασία μειώνονται οι περιπτώσεις όπου απαιτείται τροποποίηση των αδειών και πλέον δίνεται η δυνατότητα Απλής Ενημέρωσης – Επικαιροποίησης των φακέλων των επενδυτών χωρίς να καθυστερεί την ανάπτυξη του έργου και να πρέπει να αδειοδοτηθεί όλο το έργο από την αρχή.

Με το νέο καθεστώς εκτός από την μείωση του όγκου αιτημάτων προς τους διαχειριστές (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ) με την υποχρέωση προσκόμισης της εγγυητικής επιστολής στο στάδιο της αίτησης για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης (που ήδη εφαρμόζεται), οι διαχειριστές απαλλάσσονται από τον έλεγχο του ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Για τις ιδιωτικές εκτάσεις αυτός ο έλεγχος θα πραγματοποιείται από εξωτερικό δικηγόρο. Τέλος, μειώνονται οι προθεσμίες στους διαχειριστές να ολοκληρώσουν τα έργα σύνδεσης διαφορετικά θα επιβάλλονται κυρώσεις.

Τα στάδια αδειοδότησης μιας μονάδας ΑΠΕ με το σημερινό καθεστώς

1. Στάδιο
   • Άδεια Παραγωγής, ΡΑΕ (12 μήνες)
2. Στάδιο
   • Μη Δεσμευτική Προσφορά Σύνδεσης, ΑΔΜΗΕ/ΔΕΔΔΗΕ
   • Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικής Ορων, Περιβαλλοντική Αρχή – Αποκεντρωμένες Υπηρεσίες/ΥΠΕΝ (28 μήνες)
3. Στάδιο
   • Οριστική Προσφορά Σύνδεσης, ΑΔΜΗΕ/ΔΕΔΔΗΕ (10 μήνες)
4. Στάδιο
   • Άδεια Εγκατάστασης, Αποκεντρωμένες Υπηρεσίες/ΥΠΕΝ (2 μήνες)
5. Στάδιο
   • Σύμβαση Σύνδεσης, ΑΔΜΗΕ/ΔΕΔΔΗΕ (έξι μήνες)
6. Στάδιο
   • Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης, ΔΑΠΕΕΠ (2 μήνες)
7. Στάδιο
   • Άδεια Λειτουργίας, Αποκεντρωμένες Υπηρεσίες/ΥΠΕΝ (2 μήνες)

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!