THEPOWERGAME
Σοβαρή απειλή για σειρά μεγάλων επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και ειδικά στα φωτοβολταϊκά αποτελεί η εκτίναξη του κόστους των πρώτων υλών με τις επιπτώσεις να αποτυπώνονται και στην ελληνική αγορά. Στελέχη του κλάδου υποστηρίζουν πως το κόστος κατασκευής ενός φωτοβολταϊκού πάρκου είναι πλέον αυξημένο κατά σχεδόν 50% σε σύγκριση με τις αρχές του 2020, ενώ στα αιολικά η αύξηση φτάνει το 15% – 20%.
Πολλοί μάλιστα φοβούνται πως αν συνεχιστεί η αδικαιολόγητη, όπως θεωρούν, έκρηξη τιμών στην πολυσιλικόνη, την πρώτη ύλη για τα πάνελ, τότε μπορεί να υπάρξει πάγωμα της αγοράς φωτοβολταϊκών στην Ευρώπη, αντίστοιχο με αυτό που ζήσαμε προ ετών όταν είχε ξεσπάσει και πόλεμος δασμών με την Κίνα.
Ο γενικός διευθυντής της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) Παναγιώτης Παπασταματίου δηλώνει στο «Powergame.gr» πως στην ελληνική αγορά των αιολικών δεν καταγράφονται μέχρι στιγμής μεγάλες αυξήσεις στο κόστος των εταιρειών. Ο ίδιος προσθέτει πως οι επενδύσεις στον κλάδο προχωρούν κανονικά και πως οι επιπτώσεις της κρίσης και των αναταράξεων στην εφοδιαστική αλυσίδα είναι περισσότερο εμφανείς στα φωτοβολταϊκά.
Ο κ. Παναγιώτης Σαρρής, γενικός διευθυντής του τομέα φωτοβολταϊκών της γερμανικής ABO Wind που αναπτύσσει διεθνώς χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ άνω των 16 GW και διαθέτει αξιόλογη παρουσία στην Ελλάδα, υποστηρίζει πως καταγράφονται ήδη ματαιώσεις επενδύσεων, με το μεγαλύτερο πλήγμα να το δέχεται η αγορά φωτοβολταϊκών.
Όπως εξηγεί ο κ. Σαρρής, οι επενδύσεις στις ΑΠΕ επιβαρύνονται από τρεις παράγοντες που έχουν οδηγήσει σε εκτίναξη του συνολικού κόστους. Ο πρώτος παράγοντας είναι η αύξηση των δαπανών μεταφοράς οι οποίες είναι ακόμα και εξαπλάσιες, ειδικά για τα φωτοβολταϊκά πάνελ που παράγονται στην Κίνα (ελέγχει σχεδόν το 80% της παγκόσμιας παραγωγής).
Ο δεύτερος είναι η εκτίναξη των τιμών στις πρώτες ύλες όπως ο χάλυβας (κατά σχεδόν 50%) που χρησιμοποιείται στις ανεμογεννήτριες και για τις βάσεις στήριξης στα φωτοβολταϊκά. Μεγάλες αυξήσεις υπάρχουν και στις τιμές άλλων υλικών όπως το αλουμίνιο (80%) και ο χαλκός (60%) που με τη σειρά τους περνούν στο κόστος των καλωδίων, κ.α.
Ο τρίτος παράγοντας είναι ο πενταπλασιασμός του κόστους της πολυσιλικόνης που χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για τα φωτοβολταϊκά πάνελ και αποτελεί σχεδόν το 30% του συνολικού κόστους κατασκευής τους
Σε έκθεσή του την προηγούμενη εβδομάδα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Ενέργειας (IEA) επισημαίνει πως παρά τις αυξήσεις, το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά είναι χαμηλότερο από αυτό των ορυκτών καυσίμων, ειδικά με τις σημερινές τιμές του φυσικού αερίου και του άνθρακα. Ωστόσο, επενδύσεις για μονάδες ΑΠΕ παγκοσμίως, συνολικής ισχύος άνω των 100 GW καταγράφουν καθυστερήσεις εξαιτίας της μεγάλης αύξησης στις πρώτες ύλες.
Ο διεθνής οργανισμός προειδοποιεί πως αν οι τιμές παραμένουν στα σημερινά επίπεδα και το 2022 και οι κατασκευαστές (π.χ. πάνελ ή ανεμογεννητριών) συνεχίσουν να ανεβάζουν τις δικές τους τιμές, τότε θα υπάρξουν σοβαρότερες επιπτώσεις. Όπως αναφέρει «θα χαθούν τρία χρόνια μειώσεων στο κόστος των επενδύσεων σε φωτοβολταϊκά και πέντε χρόνια αντίστοιχων μειώσεων στα επίγεια αιολικά πάρκα». Με άλλα λόγια, αν δεν υπήρχαν αυτές οι αυξήσεις στις πρώτες ύλες, οι εταιρείες ΑΠΕ θα μπορούσαν να υλοποιήσουν επιπλέον φωτοβολταϊκά έργα συνολικής ισχύος 95 GW και επιπλέον αιολικά 25 GW μέχρι το 2026.
Κάθε εταιρεία έχει διαφορετικά περιθώρια ευελιξίας για την αντιμετώπιση της κατάστασης λέει ο κ. Σαρρής. Κάποιες έχουν συμβατικές δεσμεύσεις για την ολοκλήρωση μονάδων φωτοβολταικών ή αιολικών, κάποιες άλλες έχουν διμερείς συμβάσεις προμήθειας (PPAs) τις οποίες πρέπει να ικανοποιήσουν, κ.ο.κ. «Διεθνώς κάποια έργα δεν βγαίνουν και ήδη ματαιώνονται ή αναβάλλονται» υποστηρίζει. «Το σίγουρο είναι πως η αγορά ειδικά στα φωτοβολταϊκά έχει μπει σε μια φάση συγκράτησης» αναμένοντας την εξέλιξη των τιμών. Ο ίδιος θεωρεί πως θα υπάρξει αποκλιμάκωση από το τρίτο τρίμηνο του 2022, αλλά «από ένα πολύ υψηλό επίπεδο αρχικών τιμών».
Στην έκθεση της ΙΕΑ επισημαίνεται πως οι μικρότερες εταιρείες ΑΠΕ, που έχουν και περιορισμένα περιθώρια κινήσεων, επηρεάζονται περισσότερο. Πάντως και οι μεγάλοι του κλάδου δεν μένουν αλώβητοι. Οι δύο ισχυρότεροι παγκόσμιοι παίκτες στην παραγωγή ανεμογεννητριών, η δανέζικη Vestas και η ισπανο-γερμανική Siemens Gamesa έχουν προχωρήσει φέτος σε απανωτές προειδοποιήσεις για μειωμένα κέρδη λόγω του αυξημένου κόστους παραγωγής και των αναβολών σε ορισμένες επενδύσεις.
Τα θετικά της κρίσης
Τα στελέχη της αγοράς, όπως ο Παν. Σαρρής, επισημαίνουν πως η έκρηξη τιμών στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας έχει και τη θετική πλευρά για την αγορά των ΑΠΕ. Όταν οι τιμές στη χονδρική έχουν εκτοξευθεί σε επίπεδα άνω των 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα, τότε γίνονται πιο ελκυστικά τα διμερή συμβόλαια (PPAs) υποστηρίζουν. «Τόσο οι τράπεζες, όσο και οι επενδυτές είναι πλέον πιο θετικοί στη χρηματοδότηση έργων ΑΠΕ που στηρίζονται σε PPAs ενώ για πολλά χρόνια στηρίχθηκαν στις ταρίφες και στους διαγωνισμούς» λένε.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, βέβαια, που βγαίνει από μια δεκαετή κρίση με τους ισολογισμούς των εταιρειών αποδυναμωμένους, προωθείται ένας μηχανισμός εγγυήσεων ώστε να αναπτυχθεί η αγορά των PPAs. Έτσι οι τράπεζες και οι επενδυτές θα εξασφαλίζονται στην περίπτωση που μια βιομηχανία ή άλλος μεγάλος καταναλωτής δεν τηρήσει ένα διμερές συμβόλαιο με προμηθευτή πράσινης ενέργειας.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
