THEPOWERGAME
Η Ελλάδα διαθέτει «άριστο αιολικό δυναμικό» που αντέχει περίπου 10 GW υπεράκτιων (θαλάσσιων) αιολικών πάρκων σταθερής έδρασης και περίπου 20 GW πλωτών σύμφωνα με τη χθεσινή εισήγηση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) Κώστα Σκρέκα στο υπουργικό συμβούλιο. Ο κ. Σκρέκας ανέφερε πως με το νέο πλαίσιο για τα θαλάσσια αιολικά επιδιώκεται η υλοποίηση επενδύσεων περί τα έξι δισ. ευρώ για την ανάπτυξη μονάδων συνολικής ισχύος 2 GW στις ελληνικές θάλασσες.
Ήδη έχουν ανακοινωθεί συμμαχίες εγχώριων και διεθνών ομίλων με στόχο τις άδειες για θαλάσσια αιολικά. Επιπλέον, το περίγραμμα του σχεδίου νόμου που παρουσιάστηκε χθες προβλέπει πως οι όμιλοι που είχαν λάβει στο παρελθόν (στις αρχές της δεκαετίας) άδειες για υπεράκτια αιολικά θα έχουν τη δυνατότητα να τις αναβιώσουν. Πρόκειται για άδειες όπως αυτή που είχε λάβει ο όμιλος Κοπελούζου για περιοχή ανοικτά της Αλεξανδρούπολης (ισχύος 212 MW), αλλά και η RF Energy για μεγάλο υπεράκτιο αιολικό, ισχύος περί τα 500 MW βορειοανατολικά της Λήμνου. Αιτήσεις για υπεράκτια αιολικά είχε καταθέσει και η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή.
Οι συγκεκριμένες άδειες ή αιτήσεις είχαν κατατεθεί προ δεκαετίας αλλά η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου τις είχε βάλει στον πάγο με αποφάσεις της τότε υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Τ. Μπιρμπίλη. Εδώ και σχεδόν 10 χρόνια εκκρεμεί το θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών που θέλει τώρα να προωθήσει η κυβέρνηση. Τότε είχαν ενδιαφερθεί και ξένοι παίκτες όπως ο μεγαλύτερος όμιλος θαλάσσιων αιολικών παγκοσμίως, η Equinor που είχε σχεδιάσει ένα μεγάλο έργο στις Κυκλάδες.
Το υπό διαμόρφωση σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ προβλέπει πως όσοι επενδυτές είχαν προλάβει τότε να αδειοδοτηθούν θα έχουν μια δεύτερη ευκαιρία να ωριμάσουν τα έργα τους. Οι άδειες θα ενεργοποιηθούν μέσω της χωροθέτησης της θαλάσσιας περιοχής με Προεδρικό Διάταγμα ώστε οι επενδυτές να προσπαθήσουν να προχωρήσουν στην ωρίμανση των έργων.
Εκτός από τις παλαιές άδειες υπάρχουν και νέες συμμαχίες στα θαλάσσια αιολικά καθώς οι επενδύσεις είναι τεράστιες και απαιτείται ειδική τεχνογνωσία. Η πρώτη τέτοια συμφωνία είναι η συνεργασία της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με την Ocean Winds (το κοινό όχημα των της πορτογαλικής EDP Renewables και της γαλλικής Engie στα θαλάσσια αιολικά) με στόχο να αναπτύξουν μονάδες 1,5 GW. Ακολούθησε η ανακοίνωση της συμφωνίας της Μυτιληναίος με τη Copenhagen Infrastructure Partners (CIP) που είναι, επίσης, ένας από τους ισχυρούς διεθνείς ομίλους στα θαλάσσια αιολικά και παρακολουθεί χρόνια την ελληνική αγορά.
Προ ημερών ο διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) Αριστοφάνης Στεφάτος είχε υποστηρίξει πως η χώρα μας μπορεί να προσφέρει στους μεγάλους ενεργειακούς ομίλους έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, που πλέον επενδύουν τεράστια ποσά και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ευκαιρίες και σε τομείς που ξεκινούν από τα θαλάσσια αιολικά και φτάνουν μέχρι την αποθήκευση και δέσμευση διοξειδίου (CO2).
Έτσι, ένας όμιλος που βρίσκεται ήδη εγκατεστημένος για έρευνες φυσικού αερίου μπορεί να διεκδικήσει και μία άδεια υπεράκτιου αιολικού ή να επενδύσει σε κάποια άλλη τεχνολογία ΑΠΕ ή το αντίστροφο. Σε αγορές όπως η Νορβηγία ήδη προωθούνται τέτοιες επενδύσεις. Αυτό φαίνεται πως είναι και το story που χτίζει η ΕΔΕΥ προκειμένου να κινητοποιήσει τους διεθνείς ομίλους και να «αναστήσει» το σχέδιο αξιοποίησης των ελληνικών κοιτασμάτων. Σύμφωνα με τη χθεσινή παρουσίαση του κ. Σκρέκα η ΕΔΕΥ εξετάζεται να είναι ο φορέας διαχείρισης των επενδύσεων στα θαλάσσια αιολικά πάρκα.
Σε αναζήτηση συνεταίρων από τη διεθνή αγορά βρίσκονται, πάντως, και οι άλλοι μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι όπως η ΔΕΗ (ακούγεται πως υπάρχει ενδιαφέρον από την αυστραλιανή Macquarie που πρόσφατα συμφώνησε να αγοράσει το 49% του ΔΕΔΔΗΕ), τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) και η Motor Oil. Πιθανοί υποψήφιοι για τη διεκδίκηση αδειών θεωρούνται και οι αμερικανοί της Quantum που συνεργάζονται με την ελληνική ΕΝΤΕΚΑ, η Ελλάκτωρ (που ψάχνει εταίρους), κ.α.
Προβλέπεται πως μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2022, το δημόσιο θα επιλέξει θαλασσο-τεμάχια εντός των οποίων θα αναπτυχθούν τα θαλάσσια αιολικά ενώ στο πρώτο τρίμηνο του 2023 θα υπάρχει μια αρχική χωροταξική / αδειοδοτική ωρίμανση και θα ακολουθήσει η παραχώρηση σε επενδυτές μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας για περαιτέρω ανάπτυξη/ωρίμανση στο δεύτερο τρίμηνο του 2023. Παράλληλα, ο ΑΔΜΗΕ θα μελετά και θα σχεδιάζει τη διασυνδετική λύση ενώ η τελική ωρίμανση (μελέτες / μετρήσεις / άδειες) ολοκληρώνεται από τους επενδυτές μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2025. Οι ώριμοι επενδυτές διαγωνίζονται για τιμή παραγόμενης ενέργειας μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026 σε διαγωνισμό της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ).
Στη χθεσινή παρουσίαση αναφέρθηκε πως αναμένεται η κοινοποίηση και έγκριση του Σχήματος Στήριξης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το σχέδιο νόμου προβλέπει και αντισταθμιστικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες που θα εγκατασταθούν θαλάσσια αιολικά καθώς ποσοστό του «Ανταλλάγματος Παραχώρησης» θα είναι νομικά δεσμευμένο για απόδοση στους Δήμους. Προβλέπεται επίσης και ποσοστό του ανταλλάγματος παραχώρησης σε τοπικούς αλιείς, τουριστικές επιχειρήσεις καθώς και δυνατότητα του παραχωρησιούχου να υποβάλει δεσμευτική πρόταση για κοινωφελή έργα στις τοπικές κοινωνίες.