THEPOWERGAME
Οι μεγάλες αυξήσεις στην χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας του τελευταίους μήνες, η αξιόλογη αύξηση στις τιμές των καυσίμων (η αμόλυβδη βρίσκεται στο +18% από τις αρχές του έτους και το diesel κίνησης κοντά στο +20%), η έκρηξη στις τιμές πρώτων υλών και η παρατεταμένη αναστάτωση στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα απειλούν με καθυστερήσεις σημαντικά επενδυτικά σχέδια και στη χώρα μας.
Η ανησυχία εντείνεται διεθνώς καθώς πανίσχυροι όμιλοι ανακοινώνουν νέες, πιο δυσμενείς προβλέψεις, για τα οικονομικά αποτελέσματα του 2021 εξαιτίας των υψηλών τιμών και των καθυστερήσεων στις παραδόσεις που με τη σειρά τους βάζουν τρικλοποδιά σε επενδυτικά σχέδια. Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και στην ελληνική κυβέρνηση φτάνουν στοιχεία από την αγορά κατασκευών σύμφωνα με τα οποία ο συνεχής καλπασμός τιμών σε πρώτες ύλες έχει ήδη βγάλει εκτός προϋπολογισμού πλήθος μεγάλων και μικρότερων έργων. Επιπλέον απειλεί τον σχεδιασμό των κυβερνήσεων για τα έργα και τις επενδύσεις της επόμενης περιόδου αφού πρέπει να αναθεωρηθεί το κόστος τους προς τα πάνω.
Ενδεικτικές του κλίματος είναι οι δηλώσεις του Jake Sullivan, συμβούλου εθνικής ασφαλείας του προέδρου των ΗΠΑ Joe Biden, σύμφωνα με τις οποίες ο Λευκός Οίκος πιέζει τα μέλη του ΟΠΕΚ για να αυξήσουν περαιτέρω την παραγωγή τους και να συγκρατηθούν οι αυξήσεις τιμών που απειλούν «την παγκόσμια ανάκαμψη σε μια κρίσιμη στιγμή». Οι δηλώσεις του Sullivan, την Τετάρτη, συνδέονται με το γεγονός πως οι τιμές των καυσίμων στις ΗΠΑ έχουν εκτοξευθεί κατά 50% τον τελευταίο χρόνο, ενώ καταγράφεται συνεχής άνοδος τιμών και σε πολλά άλλα καταναλωτικά προϊόντα.
Στις Βρυξέλλες πυκνώνουν τα αιτήματα κρατών – μελών, με τελευταία την Ισπανία, για παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ώστε να συγκρατηθούν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας που κινούνται εδώ και εβδομάδες σε επίπεδα – ρεκόρ. Οι τιμές στη χονδρική αγορά στην Ισπανία, όπως και στην Ελλάδα, βρίσκονται σταθερά τον τελευταίο καιρό σε επίπεδα άνω των 100 ευρώ ανά μεγαβατόρα. Το τελευταίο δεκάμηνο η χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας παρουσιάζει αύξηση άνω του 80% στην Ελλάδα.
Η έκρηξη τιμών δεν πλήττει μόνο νοικοκυριά και επιχειρήσεις που θα κληθούν να πληρώσουν αρκετά πιο τσουχτερούς λογαριασμούς. Απειλεί και τον σχεδιασμό της Ε.Ε. για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Η ισπανική κυβέρνηση ζήτησε από την Κομισιόν να προχωρήσει σε μέτρα μέσω των οποίων θα καθορίζεται ανώτερο πλαφόν στη χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, ανεξάρτητα από την τιμή που διαμορφώνεται στην αγορά.
Ζητούν, επίσης, να ληφθούν μέτρα για να πιεστεί προς τα κάτω και το κόστος αγοράς δικαιωμάτων ρύπων που επίσης έχει εκτοξευθεί. Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπεραμύνονται της σημερινής στρατηγικής υποστηρίζοντας πως δημιουργεί πρόσφορο έδαφος ώστε να προχωρήσουν οι απαραίτητες επενδύσεις σε ανανεώσιμες, αποθήκευση, κ.α.
Η ανησυχία της Μαδρίτης και αρκετών κρατών – μελών αποδίδεται και στις προβλέψεις για συνέχιση της ανοδικής πορείας στις τιμές του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Το κόστος του φυσικού αερίου βρίσκεται σε επίπεδα – ρεκόρ τόσο στην ηπειρωτική Ευρώπη όσο και στην Βρετανία. Η υψηλή ζήτηση, ως υποκατάστατο του λιγνίτη στην παραγωγή ενέργειας, και η χαμηλή προσφορά αναμένεται μάλιστα να κρατήσει ψηλά τις τιμές για το άμεσο μέλλον. Ειδικά για το φετινό χειμώνα αναμένεται να σπάσει κάθε ρεκόρ τιμών…
Κερασάκι στην τούρτα αποτελεί η έκρηξη στις τιμές των πρώτων υλών και οι καθυστερήσεις στην παράδοσή τους εξαιτίας της διεθνούς αναστάτωσης στην εφοδιαστική αλυσίδα. Περισσότερα από 350 πλοία μεταφοράς container περιμένουν σήμερα στα ανοικτά ανά τον κόσμο προκειμένου να δέσουν σε λιμάνια. Απειλούν, μάλιστα, και τομείς που στηρίζονται από τις κυβερνήσεις στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής όπως οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
Την εβδομάδα που πέρασε ο δανέζικος κολοσσός κατασκευής ανεμογεννητριών Vestas αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις για τα έσοδα του 2021 εξαιτίας του υψηλού κόστους των πρώτων υλών και κυρίως του χάλυβα. Ο σημαντικότερες ανταγωνιστής του δανέζικού ομίλου, η Siemens Gamesa, έχει προχωρήσει φέτος σε δύο προειδοποιήσεις (profit warnings) για την κερδοφορία του 2021.
Στις κατασκευές, οι ισχυροί του κλάδου και οι εργοληπτικές οργανώσεις ανά την Ευρώπη προειδοποιούν τις Βρυξέλλες για το αυξημένο κόστος αρκετών επενδύσεων λόγω της έκρηξης τιμών σε πρώτες ύλες. Η ευρωπαϊκή ομοσπονδία των κατασκευαστών, η FIEC, έστειλε και επιστολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην οποία αναφέρει μεταξύ άλλων πως απειλείται ακόμα και η βιωσιμότητα τεχνικών εταιρειών που είχαν υπογράψει συμβάσεις με άλλες τιμές και τώρα καλούνται να προχωρήσουν τα έργα με πολύ μεγαλύτερο κόστος υλικών. Όπως αναφέρει, το κόστος των χαλύβδινων μπαρών στην Ιταλία εκτοξεύθηκε κατά 110% σε λίγους μήνες, ενώ άλλα υλικά όπως πολυαιθυλένιο, χαλκός, κ.λπ. παρουσιάζουν αυξήσεις από 17% έως 40%.