CHOOSE: Οι βασικές προτάσεις της Κομισιόν για μείωση εκπομπών CO2

Η CHOOSE, στο πλαίσιο της συνεργασίας της με τη διεθνή εταιρεία Στρατηγικής, Επικοινωνίας & Συμβουλευτικής, Teneo, εγκαινιάζει από σήμερα την αποστολή ενημερωτικών δελτίων καταγράφοντας τις κρίσιμες εξελίξεις και insights από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία και τις επιχειρήσεις.

Στο παρόν κείμενο αποτυπώνονται τα βασικά σημεία των νομοθετικών προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επίτευξη του στόχου μείωσης των εκπομπών CO2 κατά 55%, μέχρι το 2035 (σε σχέση με το 1990), όπως προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Οι προτάσεις αποτελούν τη νομοθετική εξειδίκευση της Πράσινης Συμφωνίας και στο σύνολό τους αποτελούν μια από τις πιο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία αγγίζει κάθε πτυχή της οικονομίας και της κοινωνίας.

Πακέτο «Fit for 55»

Στις 14/07/2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε μια δέσμη 12 νομοθετικών προτάσεων με στόχο να επιτευχθεί η μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ευρώπη κατά τουλάχιστον 55% μέχρι το 2030, όπως προβλέπει Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Με τις προτάσεις αυτές, η Επιτροπή παρουσιάζει τα νομοθετικά εργαλεία για την επίτευξη των στόχων που συμφωνήθηκαν στον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν:

• Τον διπλασιασμό, σχεδόν, της ετήσιας εξοικονόμησης ενέργειας για τα κράτη μέλη. Ο δημόσιος τομέας θα υποχρεωθεί να ανακαινίζει το 3 % των κτιρίων του κάθε χρόνο, ώστε να δοθεί ώθηση στο κύμα ανακαίνισης, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη μείωση της χρήσης ενέργειας και του κόστους για τους φορολογούμενους.
• Τη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής για τις αεροπορικές μεταφορές και την ευθυγράμμιση με το παγκόσμιο σύστημα αντιστάθμισης και μείωσης των ανθρακούχων εκπομπών για τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές (CORSIA).
• Τη συμπερίληψη, για πρώτη φορά, των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές (για όλα τα πλοία, ανεξαρτήτως σημαίας) στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ. Ξεκινά το 2023, με τριετή περίοδο, έως την πλήρη εφαρμογή (στο 100% των εκπομπών) το 2026.
• Τη δημιουργία ενός ξεχωριστού νέου συστήματος εμπορίας εκπομπών για τη διανομή καυσίμων για τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια.
• Τη μείωση των μέσων εκπομπών των καινούργιων αυτοκινήτων κατά 55 % από το 2030 και κατά 100 % από το 2035 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2021. Ως εκ τούτου, όλα τα καινούργια αυτοκίνητα που θα ταξινομηθούν από το 2035 θα έχουν μηδενικές εκπομπές.
• Την επέκταση της ικανότητας φόρτισης ανάλογα με τις πωλήσεις αυτοκινήτων μηδενικών εκπομπών και να εγκαθιστούν σημεία φόρτισης και ανεφοδιασμού καυσίμων ανά τακτά
• διαστήματα σε μεγάλους αυτοκινητόδρομους: κάθε 60 χιλιόμετρα για ηλεκτρική φόρτιση και κάθε 150 χιλιόμετρα για ανεφοδιασμό με υδρογόνο.
• Την κλιματική ουδετερότητα έως το 2035 στους τομείς της χρήσης γης, της δασοκομίας και της γεωργίας, συμπεριλαμβανομένων και των γεωργικών μη ανθρακούχων εκπομπών, όπως αυτές που οφείλονται στη χρήση λιπασμάτων και στην κτηνοτροφία.
• Το σχέδιο για τη φύτευση τριών δισεκατομμυρίων δέντρων σε ολόκληρη την Ευρώπη έως το 2030.
• Την ευθυγράμμιση της φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων με τις ενωσιακές πολιτικές για την ενέργεια και το κλίμα, την προώθηση καθαρών τεχνολογιών και την κατάργηση παρωχημένων εξαιρέσεων και μειωμένων συντελεστών που ενθαρρύνουν επί του παρόντος τη χρήση ορυκτών καυσίμων.
• Την αύξηση του μεγέθους των ταμείων καινοτομίας και εκσυγχρονισμού.

Τι περιλαμβάνει το πακέτο;

1. Νέο μηχανισμό διασυνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CABM)

που θα επιβάλει τιμή στις εκπομπές άνθρακα στις εισαγωγές στοχευμένης επιλογής προϊόντων, ώστε να διασφαλιστεί ότι η φιλόδοξη δράση για το κλίμα στην Ευρώπη δεν θα οδηγήσει σε «διαρροή άνθρακα».

Σε πρώτη φάση, θα εφαρμοστεί σε τέσσερις τομείς –λιπάσματα, τσιμεντοβιομηχανία, σιδηρουργία/χαλυβουργία, αλουμίνιο– συν την παραγωγή ηλεκτρισμού.

Η επιλογή των τομέων έγινε βάσει τριών κριτηρίων: του υψηλού κινδύνου διαρροής άνθρακα, του συνολικού μεγέθους του ανθρακικού αποτυπώματος (καλύπτουν το 45% των εκπομπών που περιλαμβάνονται στο υφιστάμενο ETS) και του πόσο εύκολα μπορεί να υλοποιηθεί στην πράξη ο μηχανισμός.

Λειτουργία σε δύο φάσεις. Στην πρώτη (2023-25) η Ε.Ε. θα συγκεντρώσει τα αναγκαία δεδομένα για τις εκπομπές των εταιρειών τρίτων χωρών. Η πιθανή επιβολή τελών σε ρυπογόνους παραγωγούς θα ξεκινήσει το 2026.

2. Διαδικασία επικύρωσης του μηχανισμού

Ο μηχανισμός θα πρέπει καταρχάς να εγκριθεί μέσω της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, δηλαδή συναπόφασης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της ΕΕ.

Η Επιτροπή θα εισαγάγει επίσης μια τροποποίηση στην «Απόφαση για τους ίδιους πόρους» για το τμήμα του μηχανισμού που θα τροφοδοτήσει τον προϋπολογισμό της ΕΕ και θα δημιουργήσει νέους ιδίους πόρους της ΕΕ. Αυτή η πρόταση θα πρέπει να υποβληθεί σε μια παρόμοια διαδικασία επικύρωσης με το τρέχον όργανο της ΕΕ επόμενης γενιάς (δηλ. ομοφωνία στο το Συμβούλιο και επικύρωση από τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών). Εάν εγκριθεί, η εισφορά αναμένεται τεθεί σε ισχύ το 2023.

Η εφαρμογή μπορεί επίσης να είναι αμφιλεγόμενη σε διεθνές επίπεδο. Ενδέχεται να πυροδοτήσει αντίποινα από εμπορικούς εταίρους όπως η Τουρκία, η Ρωσία, η Ουκρανία, η Αίγυπτος και η Κίνα, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν τους μεγαλύτερους εξαγωγείς των επιλεγμένων προϊόντων.

Ο μηχανισμός αντιμετωπίζει επίσης κάποια αντίσταση εντός της ΕΕ, με μεγάλες χώρες εξαγωγής όπως η Γερμανία να εκφράζουν ανησυχίες για πιθανό εμπόριο αντίποινα.

Ο φόρος θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει διαφωνία στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) εάν το μέτρο θεωρείται αδικαιολόγητο, μεροληπτικό εμπόδιο στο εμπόριο.

3. Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα

Θα υποστηρίξει τη δίκαιη μετάβαση, παρέχοντας πόρους στα κράτη μέλη για να βοηθήσει τους πολίτες να χρηματοδοτήσουν επενδύσεις σε ενεργειακή απόδοση, νέα συστήματα θέρμανσης και ψύξης και καθαρότερες μετακινήσεις.

Θα διαθέσει 72,2 δισ. ευρώ μεταξύ 2025-2032 για τη συγχρηματοδότηση (έως 50%) εθνικών προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων και προώθησης της χρήσης οχημάτων μηδενικών εκπομπών.

Θα χρηματοδοτηθεί από την επέκταση του ΣΕΔΕ στις οδικές μεταφορές και τα κτίρια.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!