Πόσο φθηνότερα δανείζονται πια οι ελληνικές τράπεζες από τις αγορές
Οι ελληνικές τράπεζες και οι εισηγμένες συνεχίζουν να δανείζονται φθηνότερα σε σχέση με το παρελθόν, παρά την πρόσφατη αύξηση των αποδόσεων στην ευρωπαϊκή αγορά, χωρίς να επιβαρύνεται το κόστος δανεισμού της πραγματικής οικονομίας. Δηλαδή, δανείζονται φθηνότερα, ξεπληρώνουν άλλα ομόλογα του παρελθόντος και ταυτόχρονα ρίχνουν και χρήμα στην αγορά, όπως αναφέρεται στην έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Όπως τονίζεται χαρακτηριστικά, οι ελληνικές τράπεζες καλύπτουν σε σημαντικό βαθμό τις χρηματοδοτικές τους ανάγκες με έκδοση ομολόγων στη διεθνή αγορά. Η εν λόγω άντληση χρηματοδότησης πραγματοποιείται με ευνοϊκούς όρους, καθώς παρατηρείται συνεχιζόμενη μείωση των αποδόσεων στις νέες εκδόσεις, παρά την πρόσφατη αύξηση των αποδόσεων στην ευρωπαϊκή αγορά τραπεζικών ομολόγων. Το γεγονός αυτό οφείλεται στις αναβαθμίσεις των πιστοληπτικών αξιολογήσεων του Ελληνικού Δημοσίου και των ελληνικών τραπεζών. Οι εξελίξεις αυτές έχουν επιδράσει μειωτικά στο κόστος χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές, καθώς οι αποδόσεις των ομολόγων υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας έχουν μειωθεί, κατά μέσο όρο, κατά περίπου 430 μ.β. από τον Απρίλιο του 2023, όταν ο οίκος S&P σηματοδότησε, με τη θετική μεταβολή των προοπτικών της κρατικής πιστοληπτικής αξιολόγησής του για την ελληνική οικονομία, την επικείμενη αναβάθμιση στην επενδυτική κατηγορία.
Μπουτάρης, Σεμέλη, Navarino και νέα εξαγορά στο προσκήνιο
O όμιλος Ελληνικά Οινοποιεία, που ανήκει μεταξύ άλλων μετόχων στα αδέλφια Θωμά και Ηλία Γεωργιάδη της Premia και στην οικογένεια Αντετοκούνμπο, έχει εξαγοράσει ήδη την Οινοποιία Μπουτάρη, το Κτήμα Σεμέλη από τον Μιχάλη Σάλλα και συμμετέχει στην εταιρεία Navarino Vineyards με ποσοστό 50%, ενώ το υπόλοιπο 50% ανήκει στην ΤΕΜΕΣ της οικογένειας Κωνσταντακόπουλου. Το έργο, όμως, δεν σταματά εκεί, καθώς στόχος της Ελληνικά Οινοποιεία είναι να φτάσει τα 50 εκατομμύρια ευρώ σε τζίρο, από περίπου 30 εκατομμύρια ευρώ που είναι τώρα, και να μπει στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Αυτήν τη στιγμή οι πληροφορίες λένε ότι «ψήνεται» μία ακόμα εξαγορά στον χώρο του κρασιού, η οποία θα αυξήσει τα μεγέθη του ομίλου το προσεχές διάστημα και θα οδηγήσει σ’ ένα κρίσιμο μέγεθος στον κλάδο του κρασιού, που θα ανοίξει κατ’ επέκταση την πόρτα της οργανωμένης αγοράς του Χρηματιστηρίου. Ταυτόχρονα, επενδύει στην κατασκευή νέου οινοποιείου στους Αμπελώνες Ναυαρίνου (Navarino Vineyards), με σκοπό να ενισχύσει την παραγωγική δυναμική της κοινής εταιρείας που διατηρεί με την ΤΕΜΕΣ.
Βγήκαν τα μαχαίρια στον σύνδεσμο των εταιρειών πληροφορικής
Με μια ανοικτή επιστολή μελών του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΣΕΠΕ), που υπογράφει η αντιπρόεδρος του μεγαλύτερου ομίλου του κλάδου, της Quest Συμμετοχών, Ευτυχία Κουτσουρέλη, επισημοποιήθηκε χθες η πίεση που ασκεί μερίδα εταιρειών για άμεσες αλλαγές. Η ανοικτή επιστολή με υπογραφή της κ. Κουτσουρέλη, που διοικεί τον όμιλο Quest με τον κ. Θεόδ. Φέσσα (πρώην πρόεδρος του ΣΕΠ, αλλά και πρώην πρόεδρος του ΣΕΒ), δεν αφήνει και πολλά περιθώρια στη σημερινή διοίκηση του ΣΕΠΕ υπό την κ. Γιώτα Παπαρίδου. Ζητείται Έκτακτη Γενική Συνέλευση για την τοποθέτηση νέας «τεχνοκρατικής διοίκησης», σοβαρές αλλαγές στο καταστατικό του συνδέσμου και πολλά άλλα. Οι κακεντρεχείς επισημαίνουν, πάντως, πως η κ. Παπαρίδου εκλεγόταν ξανά και ξανά τα τελευταία χρόνια στην προεδρία του ΣΕΠΕ χωρίς αντιδράσεις, επειδή όλες οι εταιρείες είχαν πέσει με τα μούτρα στην ανάληψη των έργων τεχνολογίας στο Δημόσιο, ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Τώρα, που οι διοικήσεις βλέπουν πως η κατάσταση με τα έργα έχει γίνει πολύ δυσάρεστη, υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις και έχουν πέσει ήδη οι πρώτες ποινικές ρήτρες, ζητούν αποφασιστικότερη παρέμβαση από τον ΣΕΠΕ. Ζητούν, επίσης, σχεδιασμό για την επόμενη ημέρα, μετά το Ταμείο Ανάκαμψης, αφού οι εταιρείες πρέπει να αναζητήσουν δραστηριότητες στο εξωτερικό για να διατηρήσουν τους υψηλούς τζίρους. Η στήλη αισθάνεται δικαιωμένη, καθώς χθες είχε επισημάνει το βαρύ κλίμα στην αγορά πληροφορικής, που έδειχνε πως έρχονται αλλαγές στον ΣΕΠΕ.
Πρωταθλητές στο κόστος ρεύματος και πάλι!
«Πρωταθλητισμό» κάνει σήμερα η Ελλάδα -μαζί με τις υπόλοιπες χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης- στις χονδρεμπορικές τιμές ενέργειας, με την περιοχή να εμφανίζει πάλι τις υψηλότερες τιμές στην Ευρώπη. Όπως εξηγούν καλά πληροφορημένες πηγές, για το φαινόμενο ευθύνεται εν πολλοίς το ψυχρό μέτωπο που ενέσκηψε στην περιοχή, που ανέβασε απότομα τη ζήτηση για ηλεκτρικό ρεύμα, λόγω της απότομης πτώσης της θερμοκρασίας. Στο πλαίσιο αυτό, παρά το υψηλό ποσοστό των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή (50,29%, έναντι μεριδίου 29,60% για το φυσικό αέριο), η μέση τιμή στη βασική αγορά του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας διαμορφώνεται για σήμερα (Τετάρτη 9 Απριλίου) στα 130,7 ευρώ/MWh και είναι η δεύτερη υψηλότερη πανευρωπαϊκά μετά τη Ρουμανία (131,39 ευρώ/MWh). Την ίδια στιγμή, δυναμικά έχει κάνει την επανεμφάνισή του και το φαινόμενο των ακραίων ενδοημερήσιων διακυμάνσεων στις χονδρικές τιμές, καθώς η ελάχιστη τιμή -τις μεσημεριανές ώρες- διαμορφώνεται λίγο πάνω από τα 15 ευρώ/MWh, ενώ τις βραδινές ώρες -που μπαίνουν στο σύστημα οι μονάδες φυσικού αερίου και η υδροηλεκτρική παραγωγή, που τιμολογείται ακριβά λόγω σπανιότητας-, οι τιμές υπερβαίνουν τα 300 ευρώ/MWh. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που προκαλεί έντονο προβληματισμό στους μεγάλους καταναλωτές με ωριαία τιμολόγηση ρεύματος, όπως οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις.
Η εικόνα των χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος στην Ευρώπη σήμερα παραπέμπει για πολλοστή φορά σε μια αγορά ηλεκτρισμού που μόνο ενιαία δεν είναι, αφού σε όλη την Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη παρατηρείται μια γκάμα τιμών από 90 ευρώ/ΜWh (Γερμανία) έως 130 ευρώ/MWh (Ελλάδα). Στην Γαλλία -ελέω της φθηνής πυρηνικής παραγωγής- η μέση τιμή είναι σήμερα στα 34,67 ευρώ/MWh, σε Ισπανία και Πορτογαλία λίγο κάτω από τα 32 ευρώ/MWh, στη δε Σκανδιναβία, όπου η υδροηλεκτρική παραγωγή αποτελεί ισχυρή «ασπίδα» έναντι των διακυμάνσεων των πιο στοχαστικών πηγών ενέργειας, στη Φινλανδία η μέση τιμή είναι μόλις 1,17 ευρώ/MWh, ενώ σε δύο ζώνες στη Σουηδία καταγράφονται αρνητικές τιμές.
«Πληγή» η έλλειψη αποθήκευσης
Παράγοντες της αγοράς σημειώνουν ότι η φειδωλή χρήση της υδροηλεκτρικής παραγωγής (καθώς τα αποθέματα στους ταμιευτήρες παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο, ελλείψει έντονων χιονοπτώσεων μέσα στον χειμώνα, που θα τα ανέβαζαν) και οι συντηρήσεις συμβατικών μονάδων σε πολλές χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αλλά και σε γραμμές μεταφοράς που διενεργούνται παραδοσιακά την άνοιξη, περιορίζουν την προσφορά συμβατικής παραγωγής -και τη μεταφορική ικανότητα σε κάποιες διασυνδέσεις-, λειτουργώντας επιβαρυντικά για το «σκηνικό» των χονδρεμπορικών τιμών στην παρούσα φάση, σε συνδυασμό με τη μεγάλη και απότομη αύξηση της ζήτησης τις τελευταίες ημέρες. Οι ίδιες πηγές παρατηρούν ότι «Τα βραδινά spikes (σ.σ. άλματα τιμών) θα μας συνοδεύουν για καιρό, τουλάχιστον έως ότου δημιουργηθεί ικανή αποθηκευτική ισχύς στο σύστημα». Από την άλλη πλευρά, αντίρροπες δυνάμεις, που παραπέμπουν σε πτώση των τιμών ηλεκτρισμού, είναι η μείωση των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων και η υποχώρηση της τιμής του φυσικού αερίου στα επίπεδα των 35 ευρώ/MWh, στη σκιά των φόβων για τις παρενέργειες του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου στη διεθνή οικονομία και της προοπτικής μιας ύφεσης, που θα έχει αποτέλεσμα τον περιορισμό της ζήτησης για ενέργεια.
Τα έσοδα της ΑΕΚ και το Conference League
Μεγάλη αύξηση εσόδων παρουσίασε η ΑΕΚ μέσα στη χρήση του 2023/24. Η ΠΑΕ παρουσίασε αύξηση εσόδων σχεδόν 50%, φτάνοντας τα 51 εκατ. ευρώ, από 35 εκατ. ευρώ που ήταν στη χρήση του 2022-23. Στην αύξηση αυτή συνέβαλαν κυρίως τα δικαιώματα που είχε η ΠΑΕ από την UEFA λόγω συμμετοχής στο Conference League. Τα δικαιώματα στη χρήση που έληξε ανήλθαν σε 11,4 εκατ. ευρώ, έναντι 1,2 εκατ. ευρώ που ήταν στην προηγούμενη χρήση. Επομένως, η συμμετοχή της ομάδας της ΑΕK στο Conference League συνέβαλε περισσότερο από το 65% στη βελτίωση των εσόδων και στην περσινή καλή πορεία των οικονομικών μεγεθών της. Παράλληλα, η ΠΑΕ κατάφερε σημαντική αύξηση εσόδων και από τις πωλήσεις των εισιτηρίων, τα οποία για τη χρήση που έληξε τον περασμένο Ιούνιο ανήλθαν σε 21,6 εκατ. ευρώ, από 16,4 εκατ. ευρώ. Αύξηση υπήρξε και στα δικαιώματα μετάδοσης των αγώνων της ΠΑΕ, αλλά και στις χορηγίες & διαφημίσεις. Με βάση τα αποτελέσματα της χρήσης που έληξε τέλος Ιουνίου 2024, το 41% των εσόδων παρέχεται από τις πωλήσεις των εισιτηρίων, το 22% από τα δικαιώματα της UEFA, το 19% από χορηγίες και διαφημίσεις, το 9% από τα δικαιώματα αναμετάδοσης των αγώνων της ομάδας και το υπόλοιπο 9% από άλλες πηγές. Παρά την αύξηση των εσόδων, αλλά και των εσόδων από πωλήσεις παικτών, η εταιρεία εμφάνισε οριακές ζημίες, οι οποίες ωστόσο ήταν πολύ χαμηλότερες από εκείνες της προηγούμενης χρήσης.
Στη Nokia η σύμβαση ανακαίνισης του GSMR του ΟΣΕ
Στη Nokia Ελλάδος ανατέθηκε η ανακαίνιση και η συντήρηση του συστήματος ενδοεπικοινωνιών του ΟΣΕ. Η σύμβαση υπεγράφη στο τέλος Μάρτιου και ανέρχεται σε 22,4 εκατ. ευρώ (27,8 εκατ. ευρώ με τον ΦΠΑ). Στόχος είναι η ανακαίνιση του εξοπλισμού και η αναβάθμιση λογισμικού του συστήματος GSM-R, που λειτουργεί τόσο στις εγκαταστάσεις του ΟΣΕ, όσο και στο σύνολο της σιδηροδρομικής γραμμής. Ειδικότερα, το έργο αφορά την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης, λειτουργίας, συντήρησης με άρση βλαβών και αποκατάσταση ζημιών στο σύνολο του εγκατεστημένου εσωτερικού και παρά τη σιδηροδρομική γραμμή εξωτερικού εξοπλισμού του Συστήματος Ραδιοκάλυψης GSM-R στο Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας στο Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών (ΣΚΑ), στον σιδηροδρομικό άξονα Πειραιάς-Θεσσαλονίκη-Προμαχώνας, στη σιδηροδρομική γραμμή Κιάτο-Αεροδρόμιο και των κλάδων γραμμής Θριάσιο-Ικόνιο και Οινόη Χαλκίδα. Η διάρκεια της σύμβασης είναι 60 μήνες και το κόστος θα καλυφθεί από τον προϋπολογισμό του ΟΣΕ (κατανέμεται στο σύνολο της 5ετίας).
Ανάμεσα σε δύο κόσμους η ελληνική αγορά κατοικίας
Η χθεσινή ανακοίνωση της Eurostat για τις τιμές των κατοικιών και των ενοικίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση έρχεται να επιβεβαιώσει την ήδη διαμορφωμένη αίσθηση: η στέγη στην Ευρώπη γίνεται ολοένα και ακριβότερη. Το τελευταίο τρίμηνο του 2024 οι τιμές κατοικιών αυξήθηκαν κατά 4,9% και τα ενοίκια κατά 3,2%, συνεχίζοντας μια σταθερή ανοδική πορεία, που -τουλάχιστον σε επίπεδο Ευρωζώνης- μοιάζει αδιάκοπη. Μέσα σε αυτό το τοπίο, η Ελλάδα παρουσιάζει μια ιδιαιτερότητα που μοιάζει σχεδόν παράδοξη: είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. όπου τα ενοίκια έχουν μειωθεί σε σχέση με το 2010, κατά 13%. Την ίδια ώρα, οι τιμές αγοράς κατοικίας στη χώρα μας έχουν αυξηθεί κατά 55,4%, αντανακλώντας μεν τη γενικότερη τάση, αλλά με μικρότερη ένταση σε σχέση με άλλες χώρες, όπως η Ουγγαρία (+234%) ή η Εσθονία (+228%). Το ερώτημα είναι τι λέει αυτή η απόκλιση για τη δομή της ελληνικής κοινωνίας και της οικονομίας. Η καθίζηση των ενοικίων από το 2010 και μετά αποτυπώνει τα χρόνια της βαθιάς οικονομικής κρίσης, τη μαζική μετανάστευση νέων, αλλά και την καθυστέρηση των επενδύσεων στην Kτηματαγορά. Από την άλλη, η αύξηση των τιμών αγοράς τα τελευταία χρόνια υπογραμμίζει το νέο κύμα επενδυτικού ενδιαφέροντος, κυρίως μέσω Airbnb και «Χρυσής Βίζας», που δεν φαίνεται να έχει μεταφραστεί (ακόμα) σε ισόποση αύξηση των ενοικίων -τουλάχιστον όχι μεσοσταθμικά σε εθνικό επίπεδο. Η Ελλάδα, λοιπόν, βρίσκεται σ’ ένα παράξενο μεταίχμιο: με μια αγορά που ανακάμπτει, αλλά με κοινωνικά στρώματα που δεν μπορούν να ακολουθήσουν. Τα ενοίκια αυξάνονται μεν στις μεγάλες πόλεις και τις τουριστικές περιοχές, αλλά τον εθνικό μέσο όρο τον συγκρατεί η εσωτερική ανισότητα.
Νέα εποχή για ακίνητο της ΕΤΑΔ στην Πάτρα
To πράσινο φως για την παραχώρηση της έκτασης του Ρηγανόκαμπου στον Δήμο Πατρέων έναντι ενοικίασης του χώρου έδωσε τελικά η Eλληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ ΑΕ), έπειτα από συνάντηση στελεχών της με τον δήμαρχο Πατρέων, Κώστα Πελετίδη. Ο Δήμος διαθέτει συγκεκριμένο σχέδιο ανάπλασης του χώρου για τη δημιουργία πάρκου, αντίστοιχου του Νότιου Πάρκου. Το σχέδιο αυτό δεν έχει σχέση με τα όσα κατά καιρούς είχαν δει το φως της δημοσιότητας, σύμφωνα με τα οποία περιλαμβανόταν και η δημιουργία ανοιχτού θεάτρου. Και αυτό γιατί το συγκεκριμένο έργο δεν μπορεί να γίνει στην περιοχή, λόγω της σαθρότητας των εδαφών, όπως διαπιστώθηκε στην πορεία. Αντίθετα, μπορούν να γίνουν με τη χρήση των συνεργείων του Δήμου μια σειρά από αναπλάσεις που θα αλλάξουν πλήρως την υποβαθμισμένη μέχρι σήμερα εικόνα. Σηµειώνεται ότι η έκταση αυτή κυρώθηκε µε την κατάρτιση του δασολογίου ως εν γένει δασική έκταση. Βρίσκεται σε εκτός σχεδίου περιοχή και εντός του Γενικού Πολεοδοµικού Σχεδιασµού του ∆ήµου Πατρέων (ΦΕΚ 358/30-12-2011), όπου προβλέπονται χρήσεις αθλητισµού, πολιτισµού, αναψυχής, εκπαίδευσης και έρευνας. Ως χώρος δεν µπορεί να οικοδοµηθεί και η αντικειµενική του αξία δεν ξεπερνά τις 100.000 ευρώ.
Παραθεριστικό οικισμό αποκτούν οι εφοριακοί στην Κρήτη
Εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή και λειτουργία του Παραθεριστικού Οικοδομικού Συνεταιρισμού Υπαλλήλων ΔΟΥ Ανατολικής Κρήτης «Καρτερός», σε έκταση 325 στρεμμάτων στη θέση «Κοπράνα», στη Δημοτική Ενότητα Γουβών του Δήμου Χερσονήσου. Η απόφαση, που φέρει την υπογραφή του αρμόδιου γενικού διευθυντή Περιβάλλοντος, προβλέπει την ανάπτυξη ενός εκτεταμένου παραθεριστικού συγκροτήματος σε παραθαλάσσια ζώνη που μέχρι σήμερα παρέμενε αδόμητη. Το έργο περιλαμβάνει τη δημιουργία 281 κατοικιών, σημαντική πρόβλεψη για κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους (άνω του 56% της συνολικής έκτασης), καθώς και τις απαραίτητες υποδομές για ύδρευση, άρδευση, πρόσβαση και ανακύκλωση. Η επιλογή της τοποθεσίας, μόλις 6,5 χιλιόμετρα από το κέντρο του Ηρακλείου και με πλήρη οδική σύνδεση, ενισχύει τον χαρακτήρα του ως παραθεριστικού προορισμού, αλλά και πιθανού μόνιμου οικιστικού πυρήνα.
Η Ficus «ανεβαίνει» στα Εξάρχεια
Η νέα επένδυση της Ficus Investments στα Εξάρχεια επιβεβαιώνει τη στρατηγική διείσδυση της ισραηλινής εταιρείας στον αθηναϊκό τουριστικό χάρτη -αυτήν τη φορά σε μια γειτονιά που εδώ και χρόνια ισορροπεί ανάμεσα στην εναλλακτική της ταυτότητα και τις πιέσεις του real estate. Το Ξενοδοχείο Εξάρχιον, πολυώροφο και ικανό να φιλοξενήσει 93 επισκέπτες, πέρασε για 12 χρόνια στα χέρια της Ficus, με προσφορά που ξεπέρασε την ελάχιστη απαίτηση του Κληροδοτήματος Έξαρχου. Η μοναδική συμμετοχή στον διαγωνισμό μάλλον λέει περισσότερα απ’ όσα φαίνονται: η περιοχή δεν είναι για όλους, αλλά όσοι έχουν επενδυτική υπομονή -όπως οι Barak Baum και Gal Itzhak Ninio- ίσως αποδειχθούν κερδισμένοι. Με χαρτοφυλάκιο που απλώνεται από του Ψυρρή μέχρι τη Λίμνη Ευβοίας και το Σούνιο, η Ficus χτίζει πλέον και στο «άλλο» κέντρο της Αθήνας. Αν και παραμένει να φανεί πώς θα προσεγγίσει μια γειτονιά με τόσο ιδιαίτερο χαρακτήρα, είναι σαφές πως το ξενοδοχείο στη γωνία Θεμιστοκλέους και Σολωμού δεν θα μείνει στην αφάνεια για πολύ.
