THEPOWERGAME
Δέκα μυστικά που κρύβονται σε ορισμένους κωδικούς του εντύπου Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων πρέπει να εντοπίσουν και να προσέξουν ιδιαίτερα φέτος χιλιάδες φορολογούμενοι για να γλιτώσουν από ταλαιπωρία με ελέγχους από τις ΔΟΥ, άδικες χρεώσεις με φόρους εισοδήματος και ειδική εισφορά αλληλεγγύης αλλά και για να κατοχυρώσουν δικαιώματα είσπραξης κοινωνικών επιδομάτων.
Τα μυστικά αυτά είναι τα εξής:
- Στους κωδικούς 735-736 του πίνακα 5 όπου αναγράφεται το ποσό που δαπανήθηκε το 2020 για την αγορά ακινήτου γίνεται δεκτό από το σύστημα μόνο ποσό ίσο με την αντικειμενική αξία του ακινήτου ή μεγαλύτερη της αντικειμενικής αξίας. Σύμφωνα με το νόμο, στην περίπτωση απόκτησης ακινήτου, ως δαπάνη αγοράς λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό τίμημα, όπως έχει καταγραφεί στα ηλεκτρονικά βιβλία μεταγραφής Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων των Δ.Ο.Υ. και όχι η τυχόν μικρότερη αντικειμενική αξία. Οπότε στην περίπτωση αναγραφής στη δήλωση μικρότερου ποσού, η δήλωση οδηγείται για έλεγχο στη Δ.Ο.Υ. και ο φορολογούμενος χρειάζεται να αποστείλει ψηφιακά το αντίστοιχο συμβόλαιο αγοράς στη Δ.Ο.Υ. για την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης της δήλωσης. Αν ο φορολογούμενος επιχειρήσει να αναγράψει στους κωδικούς αυτούς ποσό μικρότερο από την αντικειμενική αξία το σύστημα θα “προτείνει” στο φορολογούμενο να αναγράψει ποσό τουλάχιστον ίσο με την αντικειμενική αξία κι αν ο φορολογούμενος επιμείνει η δήλωση θα παραπεμφθεί για έλεγχο στη Δ.Ο.Υ.. Σύμφωνα με την Α.Α.Δ.Ε. πρόκειται για εφαρμογή συστημικού ελέγχου για την ορθή δήλωση των δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με τα συμβόλαια που οι φορολογούμενοι έχουν υπογράψει.
- Στο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου που θεωρείται πληττόμενος οικονομικά από την επιδημία του κορονοϊού, δεν συνυπολογίζονται οι έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις και αποζημιώσεις που τού καταβλήθηκαν το 2020 για την κάλυψη των πάσης φύσεως εισοδηματικών απωλειών του.
Τα ποσά των εκτάκτων οικονομικών ενισχύσεων και αποζημιώσεων τα οποία δεν υπολογίζονται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα, είναι, αναλυτικά:
α) Η έκτακτη αποζημίωση της παρ. 1 άρθ. 33 ν.4690/2020 για τους εποχικά εργαζόμενους του τουριστικού και επισιτιστικού κλάδου.
β) Οι αγροτικές ενισχύσεις που καταβάλλονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στο πλαίσιο δράσεων αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού COVID-19 στον πρωτογενή τομέα.
γ) Αποζημιώσεις, λοιπές παροχές ειδικού σκοπού που χορηγήθηκαν σε εργαζόμενους ή σε μη έχοντες εξαρτημένη εργασία στο πλαίσιο αντιμετώπισης των συνεπειών του κινδύνου διασποράς του COVID-19 και επιδόματα (περιλαμβάνονται η αποζημίωση ειδικού σκοπού των 800 ευρώ και των 534 ευρώ καθώς και η οικονομική ενίσχυση-αποζημίωση των 400 ευρώ που καταβλήθηκε σε επιστήμονες πληττόμενους από τον COVID-19)
δ) Ποσά που εισπράχθηκαν εντός του έτους 2020 ως προσωρινό μέτρο ενίσχυσης με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού.
Τα ποσά των παραπάνω περιπτώσεων (α) και (β) που έχουν καταβληθεί εντός του 2020 θεωρούνται εισοδήματα απαλλασσόμενα από τον φόρο εισοδήματος και την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, δηλώνονται στους κωδικούς 617-618 ή 657-658 ή του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης, ανάλογα με το αν υπάρχει ή όχι ηλεκτρονική πληροφόρηση, αλλά δεν προσμετρώνται στο συνολικό εισόδημα της οικογένειας του φορολογούμενου και έτσι δεν συμβάλλουν στο να αυξηθεί το εισόδημα αυτό και να υπερβεί το ισχύον κατά περίπτωση εισοδηματικό όριο για τη χορήγηση κοινωνικών επιδομάτων.
Τα ποσά των παραπάνω περιπτώσεων (γ) και (δ) που έχουν καταβληθεί εντός του φορολογικού έτους 2020, δεν θεωρούνται καν εισοδήματα, οπότε δεν προσμετρώνται ούτε αυτά στο συνολικό εισόδημα της οικογένειας του φορολογούμενου. Δύνανται όμως να αποδεικνύονται με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο και να αναγράφονται στους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6, προκειμένου να αξιοποιούνται για την κάλυψη τεκμηρίων. Eπ’ ουδενί ο φορολογούμενος δεν πρέπει να κάνει το λάθος και να επιχειρήσει να αναγράψει τα ποσά των περιπτώσεων αυτών στους κωδικούς 657-658 του πίνακα 6, διότι αν το πράξει, τα ποσά αυτά θα προσμετρηθούν στο ετήσιο οικογενειακό εισόδημά του και θα χάσει το δικαίωμα είσπραξης κοινωνικών επιδομάτων και άλλων παροχών που χορηγούνται βάσει εισοδηματικών κριτηρίων.
- Δεν προσμετρώνται στο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου που επλήγη από φυσικές καταστροφές οι έκτακτες εφάπαξ οικονομικές ενισχύσεις που τού καταβλήθηκαν.Τέτοια ποσά είναι οι αποζημιώσεις και λοιπές παροχές ειδικού σκοπού που χορηγήθηκαν εξαιτίας των συνεπειών φυσικών καταστροφών, όπως πλημμύρες, σεισμοί και λοιπές θεομηνίες (πχ. ο μεσογειακός κυκλώνας «Ιανός», οι πλημμύρες της Εύβοιας, ο σεισμός στις περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Σάμου, Ικαρίας και Χίου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου). Οι ενισχύσεις αυτές δύνανται να αναγράφονται στους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6, εφόσον αποδεικνύονται με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο, προκειμένου να αξιοποιούνται για την κάλυψη τεκμηρίων.4. Κάλυψη τεκμηρίων μπορεί να γίνει και με δωρεές χρηματικών ποσών, για τις οποίες οι δηλώσεις υποβλήθηκαν μετά την 31η-12-2020 ή δεν έχουν ακόμη υποβληθεί.Προκειμένου να καλυφθεί η διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος, ειδικά για το φορολογικό έτος 2020, λόγω των ειδικών συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί εξαιτίας της πανδημίας (Covid19), στους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης μπορούν να αναγράφονται και χρηματικά ποσά δωρεών ή γονικών παροχών, για τα οποία οι οικείες δηλώσεις φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής έπρεπε να είχαν υποβληθεί εντός των μηνών Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2020 αλλά τελικά υποβλήθηκαν μετά την 31η-12-2020 και μέχρι σήμερα ή θα υποβληθούν από αύριο μέχρι και την 30η-6-2021, κατόπιν παρατάσεων της προθεσμίας υποβολής τους.
- Κάλυψη τεκμηρίων μπορεί να γίνει και με εισπραχθείσες προνοιακές παροχές.Οι προνοιακές παροχές ΟΠΕΚΑ σε χρήμα που χορηγούνται σε άτομα με αναπηρία μπορούν να καλύψουν τεκμήρια και να αναγραφούν στους κωδικούς 781-782 χρησιμοποιώντας ως αποδεικτικό στοιχείο οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο.
- Τα καθαρά κέρδη χρήσης 2020 των νέων ατομικών επιχειρήσεων φορολογούνται με συντελεστή μόλις 4,5%, υπό προϋποθέσεις.Οι φορολογούμενοι που έχουν υποβάλει πρώτη δήλωση έναρξης επιτηδεύματος από την 1η-1-2018 και μετά, δηλαδή όσοι έχουν ατομικές επιχειρήσεις που δεν είχαν συμπληρώσει στις 31-12-2020 τρία έτη λειτουργίας, δικαιούνται μειωμένο κατά 50% ελάχιστο φορολογικό συντελεστή, δηλαδή συντελεστή φορολογίας εισοδήματος μειωμένο από το 9% στο 4,5% με την προϋπόθεση ότι το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα που προέρχεται από την επιχειρηματική δραστηριότητα ήταν το 2020 μέχρι 10.000 ευρώ. Η ευνοϊκή αυτή ρύθμιση έχει εφαρμογή και για όποιον ασκεί ατομική αγροτική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει απαλλαγή ή όχι από την τήρηση βιβλίων με βάση τα Ε.Λ.Π. και την ένταξή του στα καθεστώτα του ΦΠΑ. Όλοι οι φορολογούμενοι που υπάγονται σ’ αυτή την ρύθμιση, για να κατοχυρώσουν τον μειωμένο αυτό συντελεστή, θα πρέπει να συμπληρώσουν τους κωδικούς 017-018 του πίνακα 2 της φορολογικής δήλωσης (του εντύπου Ε1).
- Οι αφορολόγητες αγροτικές επιδοτήσεις-ενισχύσεις μπορούν να αξιοποιηθούν για την κάλυψη τεκμηρίων.Όλες οι κατηγορίες των εισοδηματικών αγροτικών επιδοτήσεων/ενισχύσεων, κατά το μέρος που δεν λήφθηκαν υπόψη κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, συμπληρώνονται από τον φορολογούμενο στους κωδικούς 659-660 του εντύπου Ε1. Ειδικά οι αγροτικές ενισχύσεις που καταβάλλονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στο πλαίσιο δράσεων αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορονοϊού COVID-19 στον πρωτογενή τομέα συμπληρώνονται από τον φορολογούμενο στους κωδικούς 657-658 του πίνακα 6 του εντύπου Ε1. Όλα αυτά τα ποσά πρέπει να δηλωθούν διότι μπορούν να χρησιμεύσουν για την κάλυψη τεκμηρίων είτε φέτος είτε τα επόμενα έτη.
- Φέτος είναι εφικτή για χιλιάδες ατομικές επιχειρήσεις η μεταφορά ζημιάς στο επόμενο φορολογικό έτος. Φέτος για πρώτη φορά χιλιάδες ατομικές επιχειρήσεις ζημιογόνες το προηγούμενο έτοςμπορούν να μεταφέρουν τις ζημιές τους στο επόμενο φορολογικό έτος. Κι αυτό διότι, επειδή οι επιχειρήσεις αυτές εντάσσονται στις πληττόμενες από την πανδημία του κορωνοϊού εξαιρούνται από τις διατάξεις για τα τεκμήρια διαβίωσης και έτσι ως καθαρό αποτέλεσμα χρήσης 2020 λαμβάνεται υπόψη η ζημία η οποία δηλώνεται. Η ζημία αυτή μπορεί να μεταφερθεί από τον ίδιο τον φορολογούμενο επιχειρηματία στο επόμενο φορολογικό έτος για συμψηφισμό με τυχόν κέρδη του έτους αυτού.\
- Φέτος για πρώτη φορά χορηγείται έκπτωση φόρου για δαπάνες ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης κτιρίων. Προστέθηκαν στον πίνακα 7 της δήλωσης οι νέοι κωδικοί 627-628, στους οποίους συμπληρώνεται το συνολικό ποσό των δαπανών που έχουν πραγματοποιηθεί εντός του φορολογικού έτους 2020 και αφορούν στη λήψη υπηρεσιών για ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων του άρθρου 39Β του ν.4172/2013. Με τις διατάξεις αυτές αναγνωρίζεται στο εξής μείωση από το φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, επί του ποσού των δαπανών που αφορούν στη λήψη υπηρεσιών για την αισθητική, λειτουργική και ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, τα οποία δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν θα ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτιρίων και εφόσον οι εν λόγω δαπάνες πραγματοποιούνται με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. Οι δαπάνες μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο τεσσάρων (4) ετών, σε ποσοστό 40% του ύψους τους, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε φορολογικό έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ. Δηλαδή στη φετινή φορολογική δήλωση και στις δηλώσεις των επομένων τριών ετών, εκπίπτει από τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος το 10% (το ¼ του 40%) της δαπάνης που πραγματοποιήθηκε το 2020. Αν το ποσό της πίστωσης που δικαιούται ο φορολογούμενος για το οικείο φορολογικό έτος είναι μεγαλύτερο από τον φόρο που αναλογεί, το πλεονάζον ποσό δεν επιστρέφεται, δεν συμψηφίζεται με άλλη φορολογική υποχρέωση, δεν μεταφέρεται και δεν εκπίπτει σε επόμενο φορολογικό έτος ούτε μεταφέρεται προς έκπτωση στον άλλο σύζυγο ή στο έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη μείωση του φόρου από το ποσό των παραπάνω δαπανών, είναι η απόδειξή τους με νόμιμα παραστατικά του ν. 4308/2014 και η εξόφλησή τους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. Στα παραστατικά απαιτείται να αναγράφεται διακριτά το ποσό που αφορά αποκλειστικά στη λήψη υπηρεσιών, διότι μόνο αυτό το μέρος της δαπάνης εμπίπτει στις εν λόγω διατάξεις, όχι το μέρος που αφορά στα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν.
- Ο εντοπισμός των φορολογουμένων που ανήκουν στους πληττόμενους από τον κορονοϊό και, ως εκ τούτου, απαλλάσσονται από τα τεκμήρια διαβίωσης ή και από την υποχρέωση κάλυψης του 30% του εισοδήματος του 2020 με ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών γίνεται από την ίδια την Α.Α.Δ.Ε..Στον πίνακα 9 του εντύπου Ε1 «Στοιχεία από τον φάκελο του φορολογούμενου», οι κωδικοί 985-986 προσυμπληρώνονται από τις υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε., στις περιπτώσεις που ο φορολογούμενος ή η σύζυγός του/Μέρος Συμφώνου Συμβίωσης (Μ.Σ.Σ.), υπάγονται στις διατάξεις που προβλέπουν, για τους πληττόμενους από τον κορονοϊό, απαλλαγές από τα τεκμήρια διαβίωσης ή και από την υποχρέωση κάλυψης του 30% του εισοδήματος του 2020 με ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών.