Ανάσα για το 25% των φορολογουμένων που «πιάνεται» κάθε χρόνο στην τσιμπίδα των τεκμηρίων αποτελεί η εξαγγελία τη κυβέρνησης για μείωσή τους κατά 30% από το 2026. Είναι ενδεικτικό ότι περισσότεροι από 1,5 εκατομμύρια φορολογούμενοι πλήρωσαν φόρους με βάση το τεκμαρτό εισόδημά τους και όχι το πραγματικό. Μάλιστα, το ποσό που τους πρόσθεσε η Εφορία ανήλθε στα 4,4 δισ. ευρώ.
Τα τεκμήρια προσδιορίζονται με βάση την ατομική τεκμαρτή δαπάνη, η οποία ανέρχεται σε 3.000 ευρώ για κάθε άγαμο φορολογούμενο και 5.000 ευρώ για ζευγάρια, και προσαυξάνονται με βάση τις δαπάνες διαβίωσης που σχετίζονται με τα ετήσια έξοδα συντήρησης κατοικιών, Ι.Χ. αυτοκινήτων, σκαφών αναψυχής, πισίνων, αεροσκαφών και άλλων ειδών πολυτελείας. Εάν το εισόδημα που δηλώνει ο φορολογούμενος είναι χαμηλότερο από το άθροισμα των τεκμαρτών δαπανών, τότε η Εφορία τον φορολογεί με βάση τα τεκμήρια.
Τεκμήριο διαβίωσης αποτελεί και η κατοικία που διαμένει, ανεξάρτητα από το εάν αυτή είναι ιδιόκτητη ή μισθωμένη ή δωρεάν παραχωρούμενη. Η ιδιοκατοίκηση εμφανίζεται στο έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης στον πίνακα 5 των τεκμηρίων και δεν δηλώνεται στο έντυπο Ε2. Κατά τη συμπλήρωση του πίνακα 5, που αφορά τις κατοικίες, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στην περίπτωση που κατά τη διάρκεια του 2024 άλλαξαν κατοικία ή πώλησαν την κατοικία στην οποία ιδιοκατοικούσαν.
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι για την ιδιοκατοίκηση
Στον πίνακα 5.1 του εντύπου Ε1, επιλέγοντας το πλαίσιο της διεύθυνσης των κατοικιών, ανοίγει υποπίνακας, στον οποίο δίνεται η δυνατότητα επιλογής εμφάνισης είτε της περσινής εικόνας δήλωσης ακινήτων, είτε της εικόνας του Ε9. Δηλώνετε όποια ακίνητα ιδιοκατοικείτε, τα χαρακτηρίζετε ανάλογα (κύρια – 1η δευτερεύουσα – 2η δευτερεύουσα – λοιπές – αυτοτελείς βοηθητικοί χώροι), τα καταχωρίζετε και τέλος επιλέγετε «Μεταφορά στη Δήλωση». Για την περίπτωση βοηθητικών χώρων που δεν βρίσκονται στην ίδια οικοδομή με την κύρια ή τις δευτερεύουσες κατοικίες, η επιφάνεια και η διεύθυνσή τους συμπληρώνονται στα αντίστοιχα πεδία της κύριας ή των δευτερευουσών κατοικιών. Επιπρόσθετα, για τη δήλωση χρήσης αυτοτελών βοηθητικών χώρων χωρίς στοιχεία κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας, η επιφάνεια συμπληρώνεται στο πεδίο των βοηθητικών χώρων και στη χρήση επιλέγετε «αυτοτελείς βοηθητικοί χώροι». Στην περίπτωση που δεν εμφανίζονται τα ακίνητα που θέλετε να δηλώσετε, θα επιλέξετε εισαγωγή νέου ακινήτου και θα καταχωρίσετε όλα τα στοιχεία του ακινήτου.
Πώς να γλιτώσετε από τα τεκμήρια
- Πραγματικά εισοδήματα τα οποία απέκτησαν το 2023 οι φορολογούμενοι. Ως τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες κ.λπ.
- Χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν εντός του 2023 από τους φορολογούμενους. Συγκεκριμένα, μπορούν να επικαλεστούν το εφάπαξ που έλαβαν οι φορολογούμενοι ως συνταξιούχοι ή την αποζημίωση που εισέπραξαν από την ασφαλιστική τους εταιρεία κ.λπ.
- Τα έσοδα που εισέπραξαν οι φορολογούμενοι το προηγούμενο έτος από την πώληση περιουσιακών στοιχείων τους. Ως έσοδα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που εισέπραξε ο φορολογούμενος από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας κ.λπ. Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2023 αφαιρείται το κόστος απόκτησης, δηλαδή το τίμημα που καταβλήθηκε σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου.
- Χρηματικά ποσά που εισήγαγαν στην Ελλάδα, είτε σε ευρώ είτε σε συνάλλαγμα, εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται.
- Δάνεια που έλαβαν οι φορολογούμενοι εντός του 2023 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2023 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί.
- Ποσά που εισέπραξε το 2023 ο φορολογούμενους είτε από δωρεές, είτε από γονικές παροχές.
- Κέρδη από λαχεία, ΠPOΠO, ΛOTTO, TZΟKEP, Προκαθορισμένο Στοίχημα κ.λπ., τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ.
- Εισοδήματα παρελθόντων οικονομικών ετών. Πρόκειται για την «ανάλωση κεφαλαίου παρελθόντων ετών», με την οποία μπορεί να καλύψει την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενος εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20 ή και περισσότερα χρόνια, εφόσον βέβαια υπήρχαν.
