Ταχύτερες επιστροφές φόρων με επίκεντρο τον ΦΠΑ

Με αιχμή το Εθνικό Μητρώο Επιδομάτων αναδιαρθρώνεται η επιδοματική πολιτική, ενώ επιταχύνονται οι επιστροφές ΦΠΑ για την τόνωση της αγοράς. Αυτό γίνεται στο πλαίσιο των σαρωτικών αλλαγών σε επιδόματα, φόρους και κρατικά έσοδα που δρομολογεί η κυβέρνηση, ενεργοποιώντας μεταρρυθμίσεις που αγγίζουν νοικοκυριά, επιχειρήσεις και επενδυτές.

Ειδικότερα για τη φορολογία, επανεξετάζονται οι «πράσινοι» φόροι, εισάγεται νέο σύστημα για τους εταιρικούς ομίλους και ενισχύονται οι φορολογικοί έλεγχοι μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης. Ταυτόχρονα, προχωρούν η χαρτογράφηση του ιδιωτικού χρέους, η αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας και η δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας για το «μαύρο» χρήμα.

Αναλυτικά:

Κοινωνικά επιδόματα: Ριζικές αλλαγές στην επιδοματική πολιτική προωθεί η κυβέρνηση, βάζοντας τέλος σε στρεβλώσεις και αδικίες στη διανομή κοινωνικών παροχών. Κομβικό σημείο της μεταρρύθμισης αποτελεί η σύσταση του Εθνικού Μητρώου Επιδομάτων και Παροχών, το οποίο θα συνδέεται με όλα τα πληροφοριακά συστήματα των αρμόδιων υπουργείων και φορέων. Στόχος του μητρώου είναι η ενίσχυση της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας, διασφαλίζοντας δικαιότερη κατανομή των 3,1 δισ. ευρώ που κατευθύνονται σε περισσότερους από 1,2 εκατ. δικαιούχους. Το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι η νέα δομή θα περιορίσει φαινόμενα αλληλοεπικαλύψεων και σπατάλης δημόσιων πόρων. Με την πλήρη εφαρμογή του Μητρώου, η κυβέρνηση φιλοδοξεί να χαρτογραφήσει το σύστημα παροχών και να διαμορφώσει ένα σύγχρονο και δίκαιο πλαίσιο κοινωνικής στήριξης, προσαρμοσμένο στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών.
Επιστροφές ΦΠΑ: Ταχύτερες επιστροφές φόρων με επίκεντρο τον ΦΠΑ καθιερώνει η ΑΑΔΕ με το νέο αυτοματοποιημένο σύστημα, που μειώνει τον χρόνο πίστωσης των χρημάτων στους δικαιούχους σε μόλις λίγες ημέρες, με στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων ρευστότητας που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου, οι εκκρεμείς επιστροφές σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις ξεπέρασαν τα 700 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο του 2024, ενώ η Εφορία αναζητεί χιλιάδες φορολογούμενους για να τους επιστρέψει 230 εκατ. ευρώ που δικαιούνται. Οι ληξιπρόθεσμες επιστροφές φόρων με καθυστέρηση άνω των 90 ημερών ανήλθαν στα 365 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 213 εκατ. ευρώ αφορούν χρέη που δεν μπορούν να αποπληρωθούν λόγω εξωγενών παραγόντων (π.χ. μη ανταπόκριση δικαιούχων ή ελλιπή δικαιολογητικά). Οι επιστροφές φόρων κάτω των 90 ημερών αυξήθηκαν στα 342 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο από 315 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο.
Πράσινη φορολογία: Επανεξέταση του συστήματος των πράσινων φόρων από μηδενική βάση για την ενίσχυση του «κουμπαρά» των δράσεων που διατίθενται για την προστασία του περιβάλλοντος υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής. Το έργο της πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης έχει αναλάβει ειδική επιτροπή που έχει συσταθεί στο υπουργείο Οικονομικών για την ανάπτυξη νέων πολιτικών, στο πλαίσιο των συζητήσεων που γίνονται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κατευθύνσεων που έχει δώσει η Κομισιόν με σχετική Οδηγία. Η Ελλάδα έχει ενσωματώσει μέτρα για την πράσινη φορολογία, ωστόσο απαιτείται νέα χαρτογράφηση με καινούργια μοντέλα και προηγμένους μεθόδους οικονομετρικής εκτίμησης που θα επιτρέψουν τον άμεσο προσδιορισμό από τον αντίκτυπο των μέτρων περιβαλλοντικής φορολογίας σε όλους τους τομείς που επηρεάζονται, δηλαδή την κοινωνία, την οικονομική δραστηριότητα και το περιβάλλον. Να σημειωθεί ότι σήμερα επιβάλλονται διάφορα περιβαλλοντικά τέλη και εισφορές, όπως για παράδειγμα το πράσινο τέλος 0,03 ευρώ το λίτρο στο Diesel Κίνησης και δεν σίγουρο εάν εκεί υπάρχουν άλλα περιθώρια, καθώς το 67% της τελικής τιμής των καυσίμων κίνησης και συγκεκριμένα της αμόλυβδης βενζίνης είναι φόροι και δασμοί. Επίσης, τρέχει ήδη το έκτακτο περιβαλλοντικό τέλος οχημάτων (πλέον του τέλους ταξινόμησης) στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα Ι.Χ. παλαιού τύπου. Από 01/01/2025 έχει αυξηθεί το τέλος Ανθεκτικότητας για την κλιματική κρίση ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα, ενώ οι καταναλωτές πληρώνουν ειδικό τέλος για τις πλαστικές σακούλες και για τα καπάκια στα πλαστικά ποτήρια.
Φορολογία Ομίλων: Στο υπουργείο Οικονομικών εξετάζουν να υιοθετήσουν για πρώτη φορά ένα νέο σύστημα φορολόγησης των εταιρικών ομίλων (group taxation), καθώς πρόκειται για μία μεταρρύθμιση που εκτιμάται ότι θα επιφέρει οφέλη για τις επιχειρήσεις και την οικονομία. Παράλληλα, μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία για την έκδοση φορολογικών ερμηνευτικών πράξεων (advanced tax ruling), που θα διαμορφώσει ένα πιο σταθερό και προβλέψιμο φορολογικό περιβάλλον στην Ελλάδα. Η πρωτοβουλία αυτή στοχεύει στη μείωση της φορολογικής αβεβαιότητας και στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των επενδυτών, σε μια κρίσιμη περίοδο για την οικονομία.
Ιδιωτικό χρέος – ευάλωτοι: Στο πλαίσιο της ανάπτυξης του Μητρώου Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους, θα δημιουργηθεί μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων, που θα συλλέγει στοιχεία απ’ όλους τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς πίστωσης, καθώς και απ’ οποιαδήποτε άλλη αξιόπιστη πηγή, προκειμένου να υπάρξει μία συνολική εικόνα για το ποσοστό του ιδιωτικού χρέους στη χώρα μας. Παράλληλα, το επόμενο διάστημα θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων για την προστασία των ευάλωτων οφειλετών, μέσω της απόκτησης και μίσθωσης της κύριας κατοικίας τους -υπό προϋποθέσεις-, για την αποφυγή τυχόν εξώσεων.
Φορολογικοί έλεγχοι: Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των φορολογικών ελέγχων αποτελεί κεντρική προτεραιότητα για το 2025, καθώς θα αναβαθμίσει το σύστημα των διασταυρώσεων και θα ενισχύσει τα έσοδα που εισπράττει το κράτος. Μέσω της πλατφόρμας myDATA και της εγκατάστασης συστήματος επιχειρηματικής ευφυΐας/ανάλυσης δεδομένων έως το τέλος του έτους, η ΑΑΔΕ στοχεύει στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου με την αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης και της μηχανικής μάθησης. Ταυτόχρονα, η επέκταση της χρήσης των στοιχείων που υποβάλλονται στην πλατφόρμα myDATA θα τελειοποιήσει τον σχεδιασμό για την αυτόματη συμπλήρωση, εκκαθάριση και υποβολή των φορολογικών δηλώσεων.
Νέα εργαλεία για την καταπολέμηση του «μαύρου χρήματος»: Στην τελική φάση βρίσκεται η ανάπτυξη πλατφόρμας συλλογής στατιστικών δεδομένων σε πραγματικό χρόνο από δικαστικές και εποπτικές Αρχές, με στόχο την πρόληψη και καταστολή του «μαύρου χρήματος».