Φοροδιαφυγή: Τα νέα εργαλεία για την πάταξή της και πώς τα κρίνουν οι πολίτες

Γιώργος Πιτσιλής, Κυριάκος Μητσοτάκης, Κωστής Χατζηδάκης © INTIME

Την ώρα που το οικονομικό επιτελείο ετοιμάζει από τις αρχές του 2025 νέα εργαλεία κατά της φοροδιαφυγής, φαίνεται πως το 59% των πολιτών, σύμφωνα με έρευνα της Pulse, κρίνει ότι τα μέχρι στιγμής μέτρα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 11% απάντησε ότι γίνονται σημαντικά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, ενώ το 48% κρίνει ότι γίνονται βήματα, αλλά χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια.

Η έρευνα που παρουσιάστηκε σε ειδική εκδήλωση στο Ζάππειο Μέγαρο, παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, μαζί με τα νέα εργαλεία, που θα τεθούν σε λειτουργία το 2025 για την περαιτέρω βελτίωση της εξυπηρέτησης του πολίτη και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης από την πλευρά του άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για νέες μειώσεις φόρων, υπό την προϋπόθεση ότι τα διαρθρωτικά μέτρα θα πάρουν μόνιμο χαρακτήρα και θα συνεχίσει να δημιουργείται δημοσιονομικός χώρος. Παράλληλα, τόνισε ότι τα πρόσθετα έσοδα ήρθαν από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας και όχι από την επιβολή φόρων, όπως ισχυρίζονται αρκετοί αναλυτές.

Στην εκδήλωση του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και της ΑΑΔΕ με τίτλο «Σύγχρονα- Δίκαια- Αποτελεσματικά», παρουσιάστηκαν από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη, τον Υφυπουργό Οικονομικών Χρίστο Δήμα και τον Διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργο Πιτσιλή τα εξής:

Οι δεκάδες ηλεκτρονικές υπηρεσίες και εφαρμογές που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια από την ΑΑΔΕ και οι οποίες έχουν περιορίσει κατά 90% τις επισκέψεις στις εφορίες. Εφαρμογές όπως το myDATA, myProperty, myAppodixi, myCAR, myAADEapp, αλλά και η νέα ιστοσελίδα της, έχουν αναβαθμίσει σημαντικά το επίπεδο εξυπηρέτησης διεκπεραιώνοντας καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες ηλεκτρονικές συναλλαγές. Ενδεικτικά, έχουν εκδοθεί 11 δισεκατομμύρια τιμολόγια και αποδείξεις μέσω του myDATA απο 1,5 εκατ. εγγεγραμμένες επιχειρήσεις, έχουν πραγματοποιηθεί μέσω του myCAR 3,7 εκατομμύρια συναλλαγές για βεβαιώσεις και ακινησίες οχημάτων, που καταργούν αντίστοιχες επισκέψεις στις εφορίες, έχουν εκδοθεί πάνω από 300.000 φορολογικές ενημερότητες ψηφιακά καταργώντας επίσης επισκέψεις στις εφορίες, ενώ σε επίπεδο υλοποίησης ηλεκτρονικών αιτημάτων σε εφορίες, ΚΕΦΟΔΕ, ΚΕΒΕΙΣ κλπ έχουν διεκπεραιωθεί σχεδόν 7 εκατομμύρια αιτήματα (το 98%) και τα υπόλοιπα αναμένεται να έχουν αντιμετωπιστεί το επόμενο διάστημα. Τέλος, στο επίπεδο των ελέγχων, δημιουργείται κοινή επιχειρησιακή υποδομή για τις ειδικές φορολογικές και τελωνειακές δυνάμεις της ΑΑΔΕ, που χειρίζονται τις πιο απαιτητικές υποθέσεις φοροδιαφυγής και λαθρεμπορίου στο πεδίο. Τις Δυνάμεις Ελέγχου Οικονομικών Συναλλαγών (ΔΕΟΣ).
Οι μεταρρυθμίσεις στη φορολογική διοίκηση που απλοποιούν την καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων, όπως το νέο σύστημα υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, οι προσυμπληρωμένες δηλώσεις για μισθωτούς και συνταξιούχους, η πλατφόρμα για το ψηφιακό τέλος συναλλαγών, οι αυτοματοποιημένοι έλεγχοι για τα ανασφάλιστα οχήματα κα.
Οι 430.000 διασυνδέσεις συστημάτων POS-Ταμειακών μηχανών των επιχειρήσεων που ολοκληρώθηκαν σε λίγους μόλις μήνες. Ένα εμβληματικό και σύνθετο έργο που συνέβαλε καταλυτικά στο να αυξηθούν τα έσοδα από ΦΠΑ το πρώτο 9μηνο του 2024 κατά 11,2% σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.
Η «επόμενη ημέρα» στον περαιτέρω εκσυγχρονισμό της φορολογικής διοίκησης. Το 2025 αναμένεται η έναρξη ή επέκταση λειτουργίας σημαντικών ψηφιακών εργαλείων όπως το ψηφιακό πελατολόγιο, το ψηφιακό δελτίο αποστολής, η ηλεκτρονική τιμολόγηση, η καθολική εφαρμογή του myDATA για επιχειρήσεις.
Τίθεται σε λειτουργία το νέο ενιαίο τηλεφωνικό κέντρο για φορολογικά θέματα, στο πρότυπο του 1555. Ένα σύγχρονο τηλεφωνικό κέντρο, που θα διαθέτει πολλαπλά επίπεδα εξυπηρέτησης, θα απασχολεί έως 220 άτομα και θα διεκπεραιώνει σε καθημερινή βάση χιλιάδες ερωτήσεις και αιτήματα πολιτών. Στόχος είναι να αξιοποιηθεί το επιτυχημένο παράδειγμα λειτουργίας του 1555 και να προσαρμοστεί στις ανάγκες της ΑΑΔΕ και των φορολογουμένων. Το νέο τηλεφωνικό κέντρο θα ξεκινήσει σταδιακά την λειτουργία του στο τέλος του 1ου τριμήνου του επόμενου έτους.
Τα αποτελέσματα στο μέτωπο της φοροδιαφυγής τα οποία συνδέονται άμεσα με τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό του φορολογικού μηχανισμού. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το 2024 εκτιμάται ότι τα επιπλέον φορολογικά έσοδα, λόγω του περιορισμού της φοροδιαφυγής θα ανέλθουν σε ένα ποσό της τάξεως του 1,8 δισ. ευρώ, ενώ η συνολική υπέρβαση φορολογικών εσόδων εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 3,7 δισ. ευρώ. Είναι χρήματα παραπάνω από τον στόχο που είχε τεθεί στον Προϋπολογισμό του 2024 και δεν συνδέονται με τον νέο τρόπο φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών καθώς τα ποσά που τους αναλογούν είχαν ήδη ενσωματωθεί στις εκτιμήσεις του Προϋπολογισμού.
Παράλληλα, σημαντική βελτίωση αποτυπώνεται και στο λεγόμενο «κενό ΦΠΑ», τον ΦΠΑ δηλαδή που χάνει το Δημόσιο κάθε χρόνο λόγω της φοροδιαφυγής. Εκεί το πρόβλημα έχει μειωθεί στο μισό σε σχέση με αυτό που υπήρχε το 2017. Και στόχος μας είναι να το περιορίσουμε στο 9% το 2027.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε: «Με την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη γίνονται πολύ σημαντικές αλλαγές για τον εκσυγχρονισμό της φορολογικής διοίκησης. Αλλά και πολύ μεγάλα βήματα προς την κατεύθυνση της φορολογικής δικαιοσύνης. Όσο περισσότερο ψηφιοποιούμε την φορολογική διοίκηση, τόσο βελτιώνουμε την εξυπηρέτηση του πολίτη και ενισχύουμε την φορολογική και κοινωνική δικαιοσύνη. Και όσο υιοθετούμε σύγχρονες φορολογικές πολιτικές τόσο μπορούμε να ενισχύουμε τελικά την κοινωνική πολιτική ή και να περιορίζουμε την φορολογία για όλους τους πολίτες που πληρώνουν κανονικά τους φόρους τους. Eιδικά στο κομμάτι της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, ποτέ ξανά στη σύγχρονη οικονομική ιστορία του τόπου δεν είχαμε τόσο συγκροτημένη πολιτική αλλά και τόσο χειροπιαστά αποτελέσματα. Μέσα σε λίγους μόλις μήνες υλοποιήθηκαν πάνω από 430.000 διασυνδέσεις POS–Taμειακών μηχανών των επιχειρήσεων, ένα έργο που συνέβαλε καταλυτικά στο να έχουμε αύξηση εσόδων από ΦΠΑ το πρώτο 9μηνο του 2024 κατά 11,2% σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό.

Αποτελούσε ένα προσωπικό στοίχημα για εμένα, αντίστοιχο της Ολυμπιακής, της ΔΕΗ και της εκκαθάρισης των εκκρεμών συντάξεων στον ΕΦΚΑ. Το 2024 φαίνεται ότι η χώρα μας θα έχει επιπλέον έσοδα από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής της τάξεως του 1,8 δισ. ευρώ και συνολική υπέρβαση φορολογικών εσόδων κατά περίπου 3,7 δισ. ευρώ. Είναι χρήματα παραπάνω από τον στόχο που είχε τεθεί στον Προϋπολογισμό του 2024, χωρίς να αυξήσουμε φόρους!

Το λεγόμενο «κενό ΦΠΑ» έχει περιοριστεί στο μισό σε σχέση με το 2017. Ενώ παράλληλα ρίχνουμε στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής σταδιακά εντός του επόμενου έτους την καθολική εφαρμογή του myDATA για την δήλωση εσόδων-εξόδων, το Ψηφιακό Πελατολόγιο, το Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής και την επέκταση του Ηλεκτρονικού Τιμολογίου. Και προχωρούμε στον περαιτέρω εκσυγχρονισμό της φορολογικής διοίκησης με το νέο ενιαίο τηλεφωνικό κέντρο για φορολογικά θέματα, στο πρότυπο του 1555, που θα ξεκινήσει σταδιακά την λειτουργία του στο τέλος του 1^ου τριμήνου του επόμενου έτους.

Για εμάς, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: Λιγότεροι φόροι από την μια, περισσότερη φορολογική δικαιοσύνη από την άλλη. Και για αυτό, με χαμηλότερους φόρους έχουμε περισσότερα έσοδα. Έχουμε διαλέξει τον δύσκολο αλλά τον σωστό δρόμο. Συνεχίζουμε λοιπόν την προσπάθεια χωρίς να λογαριάζουμε το πολιτικό κόστος ή όσους πιστεύουν ότι σε αυτή τη χώρα τίποτα δεν αλλάζει».

O υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χρίστος Δήμας δήλωσε: «Η Πολιτεία διαθέτει σήμερα νέα, καινοτόμα εργαλεία που εκσυγχρονίζουν και νοικοκυρεύουν τις λειτουργίες της φορολογικής διοίκησης και μας κάνουν πιο αποτελεσματικούς στη συλλογή των εσόδων και στον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Ταυτόχρονα διευκολύνουν τις συναλλαγές πολιτών, επαγγελματιών και επιχειρήσεων με την Πολιτεία. Οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν πως η σημαντική αύξηση των εσόδων του Κράτους, προκύπτει αφενός από τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης που πετυχαίνει η οικονομία μας, από την επενδυτική δραστηριότητα, αλλά και τις αποτελεσματικές παρεμβάσεις που έχουμε κάνει για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής.

Αυτό μας δίνει το δημοσιονομικό περιθώριο να συνεχίσουμε τις μειώσεις φόρων και τη προώθηση πρωτοβουλιών που στόχο έχουν να ενισχύσουν ακόμα περισσότερο το εισόδημα των πολιτών, νοικοκυριών και επαγγελματιών και να βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο και την καθημερινότητα όλων μας. Σύγχρονα, Δίκαια και Αποτελεσματικά, συνεχίζουμε με πιο γρήγορο ρυθμό τις μεταρρυθμίσεις ώστε η Ελλάδα να γίνει ακόμα φιλικότερη στις επενδύσεις, πιο ψηφιακή, με περισσότερες και ποιοτικότερες θέσεις εργασίας, λιγότερη ανεργία και χαμηλότερους φόρους».

Ο Διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής δήλωσε: «Η νέα γενιά της ΑΑΔΕ είναι εδώ. Με την ψηφιοποίηση των οικονομικών συναλλαγών, που εξοικονομεί χρόνο και χρήμα για όλους: Πολίτες, επιχειρήσεις, φορολογική διοίκηση. Με τη διευκόλυνση στην καθημερινότητα των πολιτών, που γλιτώνει όλους μας από αχρείαστες επισκέψεις στην Εφορία και περιορίζει τον γκισέ. Με την υποστήριξη των πολιτών και των επιχειρήσεων στα δύσκολα, μέσω ειδικών ψηφιακών πλατφορμών, με τις οποίες δίνονται οι σχετικές ενισχύσεις. Και συνεχίζουμε. Με την ίδια στοχοπροσήλωση για εξέλιξη και καινοτομία, υπηρετώντας το Δημόσιο Συμφέρον και το Κοινωνικό Σύνολο».

Οι πολίτες επικροτούν τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής

Όπως προαναφέρθηκε, στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν από τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρίας ερευνών Pulse Γιώργο Αράπογλου, χρήσιμα δημοσκοπικά ευρήματα που αποτυπώνουν την θετική στάση των πολιτών σε σχέση με την φορολογική πολιτική και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Μεταξύ άλλων, στο γενικό ερώτημα «Τι έχει γίνει στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια, όσον αφορά τον περιορισμό της φοροδιαφυγής», οι 6 στους 10 πολίτες αναγνωρίζουν ότι έχουν γίνει και γίνονται σημαντικά βήματα. Οι περισσότεροι εξ αυτών -περίπου οι μισοί συμμετέχοντες στην έρευνα- κρίνουν παράλληλα ότι χρειάζεται η προσπάθεια να ενταθεί και να συνεχιστεί. Μόνο 1 στους 3 βρίσκει να μην έχει γίνει κάτι ουσιαστικό.

Στο ερώτημα για τη στάση των πολιτών στο μεγάλο έργο της διασύνδεσής των POS με τις ταμειακές μηχανές, η αναγνώριση ότι αποτελεί μια εξέλιξη προς τη σωστή κατεύθυνση είναι σχεδόν καθολική. Οι 8 στους 10 κρίνουν ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και επιπρόσθετα, οι 6 στους 10 την χαρακτηρίζουν σημαντική έως πολύ σημαντική. Μόνο 1 στους 10 βρίσκει ότι κινείται προς λανθασμένη κατεύθυνση.
Στο άλλο ειδικό ερώτημα για το αν η πρόσφατη αλλαγή στη φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών κινείται προς τη σωστή ή τη λάθος κατεύθυνση, και εδώ η πλειονότητα των ερωτηθέντων βρίσκει τον πυρήνα του νόμου ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, με σχεδόν τους 4 στους 10 να κρίνουν ότι υπάρχουν κάποιες αδικίες και προφανώς περιθώρια βελτίωσης. Λιγότερο από 3 στους 10 κρίνει ότι κινείται προς λανθασμένη κατεύθυνση, ενώ χαμηλότερο αλλά αξιόλογο ποσοστό (18%) δεν γνωρίζει ή δεν παίρνει θέση. Στους επιχειρηματίες και επαγγελματίες -τους οποίους κυρίως, αγγίζει το συγκεκριμένο μέτρο- το ισοζύγιο είναι ελαφρώς αρνητικό: 44% προς τη σωστή κατεύθυνση έναντι 49% προς λανθασμένη. Σε όλες τις υπόλοιπες ομάδες εργαζομένων το ισοζύγιο είναι θετικό και στους συνταξιούχους η σχέση σωστής – λανθασμένης κατεύθυνσης γίνεται 67% έναντι 15%.
Τέλος, στο ερώτημα «πού θα προτιμούσατε να κατευθυνθούν τα επιπλέον έσοδα από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής», οι 6 στους 10 απάντησαν στην περαιτέρω στήριξη της Παιδείας και της Υγείας.

Πατήστε ΕΔΩ για να δείτε όλη την έρευνα.

Νέα ψηφιακά εργαλεία στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής το 2025

Από την ΑΑΔΕ δρομολογείται η σταδιακή έναρξη λειτουργίας μιας σειράς ψηφιακών εργαλείων με στόχο τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό της φορολογικής διοίκησης και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

Τα βήματα που θα ακολουθηθούν είναι τα εξής:

Πρώτον, η καθολική δήλωση των εσόδων-εξόδων μιας επιχείρησης στο myDATA από 1^η Ιανουαρίου 2025. Παράλληλα τίθεται σε λειτουργία πριν από το τέλος του 2024 η νέα εφαρμογή myDATAapp που θα επιτρέπει στις επιχειρήσεις να εκδίδουν και να διαβιβάζουν παραστατικά όπως τιμολόγια και αποδείξεις λιανικής απευθείας στην πλατφόρμα myDATA μέσω smartphone ή tablet.
Δεύτερον, η έναρξη λειτουργίας του Ψηφιακού Πελατολογίου τον Ιανουάριο του 2025. Το Ψηφιακό Πελατολόγιο αποτελεί ουσιαστικά ένα ψηφιακό βιβλίο πελατών που θα τηρούν υποχρεωτικά συγκεκριμένοι κλάδοι ελευθέρων επαγγελματιών και επιτηδευματιών. Θα παρακολουθείται από την ΑΑΔΕ σε πραγματικό χρόνο online, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα διασταυρώσεων και συγκρίσεων με ομοειδείς επιχειρήσεις. Το Ψηφιακό Πελατολόγιο θα ξεκινήσει από κλάδους όπως συνεργεία, φανοποιεία, πλυντήρια αυτοκινήτων και χώροι στάθμευσης και θα επεκταθεί και σε άλλους κλάδους εντός του 2025.
Τρίτον, η έναρξη υλοποίησης της υποχρεωτικής εφαρμογής του Ψηφιακού Δελτίου Αποστολής στις αρχές του 2025. Με το Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής, οι επιχειρήσεις υποχρεώνονται να εκδίδουν ψηφιακά παραστατικά διακίνησης και να διαβιβάζουν τα δεδομένα τους στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA. Με αυτόν τον τρόπο οι φορολογικές αρχές θα έχουν μια πλήρη εικόνα του υπό διακίνηση προϊόντος, σε όλα τα στάδια διακίνησης.
Τέταρτον, η καθολική επέκταση του Ηλεκτρονικού Τιμολογίου. Το Ηλεκτρονικό Τιμολόγιο είναι ήδη στην καθημερινότητα χιλιάδων επιχειρήσεων και πρόκειται να επεκταθεί η υποχρεωτική του χρήση σε όλους τους κλάδους της Οικονομίας. Προηγουμένως, αναμένεται η έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στόχος είναι η σημαντική αυτή δράση να ξεκινήσει εντός του 2^ου εξαμήνου του επόμενου έτους.