Πέντε ρυθμίσεις οφειλών: Τι ισχύει για παλιά και νέα χρέη

Πέντε διαφορετικές ρυθμίσεις για τις οφειλές προς την Εφορία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία, θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν οι φορολογούμενοι από την 1^η Ιουνίου, προκειμένου να ρυθμίσουν παλαιά και νέα χρέη. Κάθε μία από τις ρυθμίσεις αυτές αφορά ξεχωριστή κατηγορία οφειλών.

Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις που είναι ήδη σε ισχύ, για τις παλαιές οφειλές, που βεβαιώθηκαν και κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μέχρι και το 2019 ισχύουν ρυθμίσεις που προβλέπουν αποπληρωμή έως και σε 120 δόσεις, ενώ για τις οφειλές που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες από το 2020 και μετά καθώς και για τις μη ληξιπρόθεσμες οφειλές ισχύουν άλλες ρυθμίσεις με πολύ λιγότερες δόσεις. Εξ αυτών οι πλέον ευνοϊκές είναι οι ρυθμίσεις για τα λεγόμενα «κορονοχρέη», δηλαδή για τα χρέη που παρέμειναν απλήρωτα εξαιτίας των οικονομικών επιπτώσεων που προκάλεσε το 2020 και προκαλεί ακόμη και σήμερα η πανδημία του κορονοϊού. Για τα χρέη αυτά έχει δοθεί γενική αναστολή πληρωμών μέχρι τις 31-12-2021 και δυνατότητα ρύθμισης έως και σε 48 μηνιαίες δόσεις, με πρώτη δόση τον Ιανουάριο του 2022.

Εν τω μεταξύ, από 1^η Ιουνίου, όπως προανήγγειλε και από το ραδιόφωνο των Παραπολιτικών 90,1 ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας σε συνέντευξή του, ενεργοποιείται ο νέος νόμος για την εξόφληση οφειλών έως 240 δόσεις για όσους επλήγησαν από την πανδημία και είναι αντιμέτωποι με πλειστηριασμούς. 

Συγκεκριμένα, ο υπουργός δήλωσε:

«Το ερώτημα αφορούσε την άρση των πλειστηριασμών και πως προστατεύεται η πρώτη κατοικία και αφού αναφέρθηκα στο τι γίνεται και πως προστατεύεται η πρώτη κατοικία αυτών που έχουν πληγεί από τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας κατέληξα ότι από 1/6 ενεργοποιείται ο νέος νόμος για τη ρύθμιση οφειλών και την παροχή δεύτερης ευκαιρίας που εκεί δίνεται η δυνατότητα να ρυθμίσουν οι πολίτες όλα τα χρέη τους προς τράπεζες και δημόσιο σε έως 240 δόσεις μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του εξωδικαστικού μηχανισμού της Γενικής Γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους του υπουργείου Οικονομικών. Και εκεί στο πλαίσιο αυτό παρέχεται και κρατική επιδότηση των δανείων πρώτης κατοικίας για 5 έτη με σκοπό ο πολίτης να διατηρήσει την πρώτη κατοικία του. Επίσης όμως επειδή υπάρχει και ένα κρίσιμο μεσοδιάστημα μέχρι τέλος Μαΐου η πρώτη κατοικία όσων επλήγησαν από τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας, νοικοκυριά και επιχειρήσεις, εξακολουθεί να προστατεύεται και μάλιστα προστατεύεται όχι μόνο από πλειστηριασμούς αλλά και από κάθε άλλο μέτρο αναγκαστικής εκτέλεσης των πιστωτών δηλαδή κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών, δεσμεύσεις περιουσίας κοκ. Οι πλειστηριασμοί που έχουν προγραμματιστεί αφορούν οφειλέτες που δεν είναι «κορονόπληκτοι» και είχαν κόκκινα δάνεια τουλάχιστον ένα χρόνο πριν ξεσπάσει η πανδημία και εντός Μαΐου έχουν προγραμματιστεί μεταξύ άλλων για παράδειγμα 15 πλειστηριασμοί με ακίνητα αξίας άνω του 1 εκατομμυρίου ευρώ το καθένα. Για να έχουμε και μια αίσθηση ποιοι πλειστηριασμοί γίνονται».

Ειδικότερα, οι τέσσερις ρυθμίσεις οφειλών που μπορούν να χρησιμοποιήσουν και τώρα οι πολίτες είναι:

1. Σύμφωνα την εγκύκλιο του Διοικητή της ΑΑΔΕ στις 6 Απριλίου, από τους οφειλέτες του Δημοσίου απώλεσαν τις ρυθμίσεις των 100 και 120 δόσεων, έχουν μια δεύτερη ευκαιρία να επανενταχθούν στις συγκεκριμένες ρυθμίσεις μόνο οι πληττόμενοι οικονομικά από την πανδημία του κορονοϊού οφειλέτες – δηλαδή οι επιχειρηματίες που αναγκάστηκαν να κλείσουν τα καταστήματά τους ή υπέστησαν σημαντική απώλεια τζίρου το 2020 καθώς και οι εργαζόμενοι σε κλειστές ή πληττόμενες επιχειρήσεις που οι συμβάσεις τους τέθηκαν σε αναστολή το 2020 – εφόσον:

α) απώλεσαν τις ρυθμίσεις αυτές κατά τη διάρκεια του χρονικού διαστήματος Μαρτίου 2020 έως και Νοεμβρίου 2020

β) πλήρωσαν εμπρόθεσμα τη δόση του Δεκεμβρίου 2020 των ρυθμίσεων αυτών

γ) είχαν τακτοποιήσει ή εξοφλήσει με νόμιμο τρόπο τις λοιπές ληξιπρόθεσμες οφειλές τους μέχρι 31-12-2020. Ως «νόμιμος τρόπος τακτοποίησης» λαμβάνεται υπόψη ακόμη και η υπαγωγή απλήρωτων δόσεων των ρυθμίσεων των λοιπών αυτών οφειλών στο – προβλεπόμενο από άλλες έκτακτες διατάξεις – καθεστώς αναστολής πληρωμών μέχρι και τις 31-12-2021.

δ) είχαν εξοφλήσει όλες σχεδόν τις λήξασες προ πανδημίας κορονοϊού μηνιαίες δόσεις των ρυθμίσεων των 100 και 120 δόσεων ως εξής:

• όλες τις δόσεις που έληξαν μέχρι την 31η-12-2019 για τη ρύθμιση των 100 δόσεων και
• όλες τις δόσεις που έληξαν μέχρι την 31η-1-2020 για τη ρύθμιση των 120 δόσεων

ε) έχασαν τον Δεκέμβριο του 2020 την πρώτη ευκαιρία να επανενταχθούν στις ρυθμίσεις τους αυτές, όπως προέβλεπαν οι διατάξεις του άρθρου 291 του ν. 4738/2020, επειδή δεν υπέβαλαν τις σχετικές αιτήσεις μέχρι τις 31-12-2020 όπως όριζαν οι διατάξεις αυτές.

Δικαιούχοι επανένταξης, σύμφωνα με την εγκύκλιο του Διοικητού της Α.Α.Δ.Ε. είναι, πιο συγκεκριμένα οφειλέτες που πληρούσαν τις παραπάνω (α) έως (δ) προϋποθέσεις επανένταξης οι οποίοι όμως:

• υπέβαλαν εκπρόθεσμα την αίτηση επανένταξης, δηλαδή από την 1η-1-2021 και μετά. Οι οφειλέτες δεν υποχρεούνται να υποβάλουν νέα αίτηση.
• δεν υπέβαλαν την αίτηση επανένταξης. Οι οφειλέτες αυτοί μπόρεσαν να επανενταχθούν, εφόσον υποβάλουν τη σχετική αίτηση στην αρμόδια Υπηρεσία (Δ.Ο.Υ. ή Ελεγκτικό Κέντρο ή Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης) μέχρι και τις 29-4-2021 και εφόσον η προθεσμία καταβολής της δόσης Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου 2021 είχε παραταθεί – με υπουργικές αποφάσεις που εκδόθηκαν στο πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους – ή εφόσον έχουν εξοφλήσει τουλάχιστον τη δόση Ιανουαρίου 2021 και Φεβρουαρίου 2021. Στην περίπτωση που δεν συνέτρεχε μία από τις δύο ανωτέρω προϋποθέσεις (εξόφλησης ή παράτασης καταβολής των προαναφερόμενων δόσεων), οι οφειλέτες της παρούσας περίπτωσης δεν μπορούσαν να επανενταχθούν στις ρυθμίσεις των άρθρων.

2. Οι αρρύθμιστες οφειλές για τις οποίες έχουν χορηγηθεί αναστολή είσπραξης και παράταση εφάπαξ καταβολής έως τις 31/12/2021, λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού, θα μπορούν να ενταχθούν σε πρόγραμμα ρύθμισης τμηματικής καταβολής, το οποίο θα προβλέπει επιλογή μεταξύ 24 άτοκων μηνιαίων δόσεων ή 48 μηνιαίων δόσεων με επιτόκιο ύψους 2,5%. Η πρώτη δόση της ρύθμισης αυτής θα πρέπει να καταβληθεί έως την 31η Ιανουαρίου 2022 και οι υπόλοιπες την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επόμενων μηνών.  Βάσει των όσων προβλέπουν ήδη ψηφισθείσες ρυθμίσεις, την παράταση των προθεσμιών καταβολής των βεβαιωμένων στις ΔΟΥ και τα Ελεγκτικά Κέντρα οφειλών έως τις 31-12-2021 και την ευνοϊκή ρύθμιση τμηματικής καταβολής από το 2022 και μετά δικαιούνται:

• Επιχειρήσεις που ανέστειλαν τη λειτουργία τους με κρατική εντολή την περίοδο Μαρτίου-Ιουνίου 2020.
• Επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που επλήγησαν οικονομικά από την κρίση του κορονοϊού, λόγω κάθετης πτώσης του κύκλου εργασιών τους σε έναν ή περισσότερους από τους μήνες της περιόδου Μαρτίου-Ιουνίου 2020 και υπάγονται στις κατά καιρούς ανακοινωθείσες λίστες με τους πληττόμενους ΚΑΔ.
• Εργαζόμενοι που βρέθηκαν σε προσωρινό καθεστώς αναστολής σύμβασης εργασίας και έλαβαν την αποζημίωση ειδικού σκοπού, για έναν ή περισσότερους από τους μήνες Μάρτιο-Ιούνιο.
• Ιδιοκτήτες ακινήτων που εισέπραξαν μειωμένα κατά 40% ενοίκια επαγγελματικής στέγης, πρώτης κατοικίας ή φοιτητικής στέγης κατά τους μήνες Μάρτιο έως και Ιούνιο 2020.
• Επιχειρήσεις που αναγκάστηκαν να αναστείλουν τη λειτουργία τους από τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο του 2020 μέχρι τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους
• Εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις της προηγούμενης περίπτωσης ή σε επιχειρήσεις που έχουν υποστεί σημαντική μείωση τζίρου και ουσιαστικά υπολειτουργούν («πληττόμενες») εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού, εφόσον οι συμβάσεις εργασίας τους τελούσαν ή τελούν σε αναστολή.

Οι οφειλές των παραπάνω φορολογουμένων που υπάγονται στην παράταση της προθεσμίας εφάπαξ καταβολής μέχρι τις 31-12-2021 και εναλλακτικά στη νέα ευνοϊκότερη ρύθμιση των 24 ή 48 δόσεων από τον Ιανουάριο του 2022 και μετά είναι:

• Όλες οι βεβαιωμένες στις Δ.Ο.Υ. και τα Ελεγκτικά Κέντρα αρρύθμιστες οφειλές (ΦΠΑ, Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών, φόρος κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής, πρόσθετοι φόροι και πρόστιμα φορολογικών και τελωνειακών ελέγχων) των οποίων οι προθεσμίες καταβολής έληγαν κανονικά από 11 Μαρτίου 2020 έως και 30 Ιουνίου 2020 αλλά παρατάθηκαν αρχικά για 4 μήνες και εν συνεχεία όλες μαζί έως και την 30η Απριλίου 2021.
• Όλες οι βεβαιωμένες στις ΔΟΥ και τα Ελεγκτικά Κέντρα οφειλές που ήταν ληξιπρόθεσμες την 11η-3-2020 και η είσπραξή τους ανεστάλη αρχικά μέχρι και την 31η-8-2020 και στη συνέχεια μέχρι και την 30η-4-2021.
• Όλες οι βεβαιωμένες στις ΔΟΥ και τα Ελεγκτικά Κέντρα οφειλές που ήταν ληξιπρόθεσμες την 1η-4-2020 και η είσπραξή τους ανεστάλη αρχικά μέχρι και την 31η-8-2020 και στη συνέχεια μέχρι και την 30η-4-2021.
• Όλες οι βεβαιωμένες στις ΔΟΥ και τα Ελεγκτικά Κέντρα οφειλές που ήταν ληξιπρόθεσμες την 1η-5-2020 και η είσπραξή τους ανεστάλη αρχικά μέχρι και την 30η-9-2020 και στη συνέχεια μέχρι και την 30η-4-2021.
• Όλες οι βεβαιωμένες στις ΔΥΟ και τα Ελεγκτικά Κέντρα οφειλές που ήταν ληξιπρόθεσμες την 1η-6-2020 και η είσπραξή τους ανεστάλη αρχικά μέχρι και την 31η-10-2020 και στη συνέχεια μέχρι και την 30η-4-2021.
• Όλες οι βεβαιωμένες στις ΔΟΥ και τα Ελεγκτικά Κέντρα οφειλές (ΦΠΑ, Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών, φόρος κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής, πρόσθετοι φόροι και πρόστιμα φορολογικών και τελωνειακών ελέγχων) των οποίων οι προθεσμίες καταβολής έληγαν κανονικά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2021 και η είσπραξή τους ανεστάλη αρχικά μέχρι και την 30η-4–2021.

3. Για τις τρέχουσες τακτικές φορολογικές οφειλές νοικοκυριών και επιχειρήσεων, για τις οποίες δεν ισχύει καμία αναστολή πληρωμής  έχει τεθεί σε ισχύ από την αρχή του 2020 η πάγια ρύθμιση μέσω της οποίας παρέχεται η δυνατότητα αποπληρωμής είτε σε 2 έως 12 μηνιαίες δόσεις με επιτόκιο 5,32% ετησίως είτε σε 13 έως 24 μηνιαίες δόσεις με επιτόκιο 6,82% ετησίως. Στην πάγια αυτή ρύθμιση μπορούν, ενδεικτικά, να υπαχθούν οι οφειλές από τον φόρο εισοδήματος, την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, το τέλος επιτηδεύματος και τον φόρο πολυτελούς διαβίωσης που έχουν ήδη βεβαιωθεί με τα εκκαθαριστικά των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2019, αλλά δεν έχουν πληρωθεί και έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες. Επιπλέον, στην πάγια ρύθμιση μπορούν να υπαχθούν οι οφειλές από τον ΕΝΦΙΑ του 2020, που δεν έχουν πληρωθεί και έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες.
4. Για τις έκτακτες φορολογικές οφειλές νοικοκυριών και επιχειρήσεων, για τις οποίες δεν ισχύει καμία αναστολή πληρωμής, υπάρχει επίσης δυνατότητα υπαγωγής στην πάγια ρύθμιση μέσω της οποίας παρέχεται η δυνατότητα αποπληρωμής είτε σε 2 έως 24 μηνιαίες δόσεις με επιτόκιο 5,32% ετησίως είτε σε 25 έως 48 μηνιαίες δόσεις με επιτόκιο 6,82% ετησίως. Στην πάγια αυτή ρύθμιση μπορούν, ενδεικτικά, να υπαχθούν οι ληξιπρόθεσμες και μη ληξιπρόθεσμες οφειλές από φόρους κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής, από φόρους μεταβίβασης ακινήτων, από φόρους, πρόστιμα, τόκους και προσαυξήσεις που βεβαιώθηκαν κατόπιν φορολογικών ή τελωνειακών ελέγχων, καθώς επίσης και οι οφειλές από πάσης φύσεως πρόστιμα (για πολεοδομικές, τροχαίες κ.λπ. παραβάσεις) εφόσον βεβαιώθηκαν για είσπραξη στις Δ.Ο.Υ.

Ήδη ρυθμισμένες οφειλές

Για τις δόσεις των ήδη ρυθμισμένων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση για τις οποίες έχει χορηγηθεί παράταση καταβολής και αναστολή είσπραξης κατά τους μήνες Μάρτιο έως Ιούνιο 2020 και Νοέμβριο 2020 έως Μάρτιο 2021, έχει προβλεφθεί, με αποφάσεις του υπουργού Οικονομικών, ότι θα καταβληθούν στο τέλος των τρεχουσών ρυθμίσεων.

5. Τέλος, από 1^η Ιουνίου, η Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Χρέους δίνει τη δυνατότητα στους οφειλέτες σε Δημόσιο, τράπεζες, Ασφαλιστικά Ταμεία, ΟΤΑ και τρίτους πιστωτές να ρυθμίσουν τα χρέη τους έως και σε 240 δόσεις μέσω της εξωδικαστικής ρύθμισης. Το μέτρο αφορά και σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και σε ελεύθερους επαγγελματίες, αλλά και σε νοικοκυριά.

Με τον νέο μηχανισμό, η επιχείρηση, όπως και το φυσικό πρόσωπο, θα δηλώνει πού και σε ποιον χρωστά, συν τα περιουσιακά στοιχεία που διαθέτει, αλλά και τα οικονομικά της μεγέθη και, με βάση έναν αλγόριθμο, θα προκύπτει το ύψος του «κουρέματος» (επί του συνολικού χρέους). Εν συνεχεία, για τη συνολική οφειλή που θα απομείνει θα προσδιορίζονται οι δόσεις.

Στη διαδικασία θα μπορούν να ενταχθούν και οφειλές που δεν είναι ακόμη σε καθυστέρηση, εφόσον οι οφειλέτες δυσκολεύονται αποδεδειγμένα να τις εξοφλήσουν και υπό την προϋπόθεση ότι έχουν υποστεί μείωση των εισοδημάτων τους κατά 20% τουλάχιστον. Προϋπόθεση είναι οι οφειλές αυτές να υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ και να μην οφείλονται σε έναν και μόνο φορέα κατά 90%.

Ειδικότερα, η προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης έχει ως εξής:

Προϋποθέσεις

1. Συμφωνία Εξυγίανσης με πρωτοβουλία οφειλέτη:

• Αναγκαία η παροχή συναίνεσης των θιγόμενων πιστωτών, οι οποίοι εκπροσωπούν περισσότερο από το 50% των απαιτήσεων που έχουν ειδικό προνόμιο (υποθήκη, προσημείωση υποθήκης, ενέχυρο κ.α.) και περισσότερο από το 50% των λοιπών απαιτήσεων, σε κάθε περίπτωση όσων θίγονται από τη συμφωνία εξυγίανσης.
• Θεωρείται ότι δεν θίγεται η απαίτηση ενός πιστωτή όταν, κατά τη συμφωνία εξυγίανσης, δεν επηρεάζεται η νομική κατάσταση που είχε πριν από την επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης.
• Ο υπολογισμός του ποσοστού πλειοψηφίας για τη συναίνεση των πιστωτών υπολογίζεται με βάση την Κατάσταση Πιστωτών, η οποία πρέπει να επισυνάπτεται στη συμφωνία, να συμπεριλαμβάνει όλους τους πιστωτές, ανεξαρτήτως προνομίων, που είχαν απαιτήσεις έστω και μη ληξιπρόθεσμες κατά του οφειλέτη και να έχει ημερομηνία όχι προγενέστερη των 3 ημερολογιακών μηνών από την ημερομηνία υποβολής της συμφωνίας στο δικαστήριο.
• Δεν λαμβάνονται υπόψη οι πάσης φύσης απαιτήσεις υπό αίρεση.

2. Συμφωνία Εξυγίανσης με αποκλειστική πρωτοβουλία πιστωτών που συγκεντρώνουν την απαραίτηση πλειψηφία και χωρίς τη σύμπραξη του οφειλέτη, μόνο στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• εφόσον ο οφειλέτης βρίσκεται, κατά τον χρόνο σύναψης της συμφωνίας, σε παύση πληρωμών ή,
• αν πρόκειται για κεφαλαιουχική εταιρία, εφόσον το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων του οφειλέτη είναι κατώτερο του 1/10 του κεφαλαίου της εταιρείας, ή
• εφόσον ο οφειλέτης δεν έχει υποβάλει προς καταχώρηση οικονομικές καταστάσεις 2 τουλάχιστον διαδοχικών χρήσεων, ή,
• αν πρόκειται για εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις λύσης της.

3. Στην περίπτωση συναίνεσης οφειλέτη και σύμπραξης μετόχων (συνέλευση των μετόχων):

• Αν ο οφειλέτης είναι νομικό πρόσωπο, η συναίνεσή του στη συμφωνία εξυγίανσης παρέχεται αποκλειστικά με απόφαση της διοίκησης και όχι με απόφαση των εταίρων (ΓΣ), ακόμα και σε περίπτωση που σύμφωνα με το νόμο απαιτείται απόφαση εταίρων (π.χ αύξηση κεφαλαίου,, μεταβίβαση ακινήτου της εταιρίας).
• Αν απαιτείται κατ’ εξαίρεση σύμπραξη ή συναίνεση των εταίρων, το δικαστήριο έχει την ευχέρεια να διορίσει ειδικό εντολοδόχο, με την εξουσία να συγκαλέσει γενική συνέλευση και να  ασκήσει το δικαίωμα παράστασης και ψήφου εκείνων των μετόχων ή εταίρων του οφειλέτη που δεν συμπράττουν.
• Οι μη συμπράττοντες μέτοχοι ή εταίροι διατηρούν δικαίωμα αποζημίωσης έναντι της εταιρίας και των πιστωτών, σε περίπτωση που στο πλαίσιο διαγνωστικής δίκης αποδειχθεί ότι μετά την εκκαθάριση θα απέμενε υπολειμματική αξίωσή τους

4. Συναίνεση δημόσιου και δημόσιων φορέων:

Το δημόσιο, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, δημόσιες επιχειρήσεις και φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, συναινούν στη σύναψη συμφωνίας εξυγίανσης με μόνη την υπογραφή της συμφωνίας.

Θεωρείται ότι συναινούν ακόμα κι αν δεν υπογράψουν τη συμφωνία, σε περίπτωση που πληρούνται οι ακόλουθες προυποθέσεις:

• όταν η βεβαιωμένη βασική οφειλή προς αυτά κατά τον χρόνο υπογραφής της συμφωνίας εξυγίανσης δεν υπερβαίνει το ποσό των 15.000.000 ευρώ,
• όταν βεβαιώνεται από έκθεση εμπειρογνώμονα ότι δεν θα περιέλθουν σε χειρότερη θέση ως προς τις απαιτήσεις τους κατά τον χρόνο υπογραφής της συμφωνίας, από τη θέση στην οποία θα περιέρχονταν σε περίπτωση πτώχευσης, και
• όταν σύμφωνα με έκθεση εμπειρογνώμονα, οι βεβαιωμένες απαιτήσεις τους είναι ποσό μικρότερο από το σύνολο των απαιτήσεων των ιδιωτών πιστωτών.

Η συμφωνία εξυγίανσης

Η συμφωνία εξυγίανσης μπορεί να έχει ως αντικείμενο οποιαδήποτε ρύθμιση αφορά στην οικονομική κατάσταση (ενεργητικό ή παθητικό) του οφειλέτη. Ο νόμος προβλέπει ειδικότερα τις κάτωθι ρυθμίσεις:

• Απεριόριστη μεταβολή των όρων των υποχρεώσεων του οφειλέτη προς το σύνολο των πιστωτών, συμπεριλαμβανομένων  και τρεχουσών ή συναφθεισών ρυθμίσεων με φορείς του δημοσίου ή φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης.(π.χ. μεταβολή χρόνου εκπλήρωσης, μεταβολή επιτοκίου κ.α.),
• Κεφαλαιοποίηση υποχρεώσεων του οφειλέτη με έκδοση μετοχών κάθε είδους ή κατά περίπτωση εταιρικών μεριδίων,
• Ρύθμιση των σχέσεων των πιστωτών μεταξύ τους μετά την επικύρωση της συμφωνίας (ενδεικτικά δυνατότητα αποποληρωμής μιας κατηγορίας πιστωτών μόνο εφόσον ικανοποιηθεί πλήρως μια άλλη κατηγορία, ρύθμιση θεμάτων διοίκησης της επιχείρησης του οφειλέτη μετά την κεφαλαιοποίηση απαιτήσεων των πιστωτών),
• Μείωση απαιτήσεων έναντι του οφειλέτη,
• Εκποίηση περιουσιακών στοιχείων ή μέρους τους, καταβολή επιπλέον ποσών σε περίπτωση καλυτέρευσης της οικονομικής θέσης του οφειλέτη,
• Ανάθεση διαχείρισης της επιχείρησης του οφειλέτη σε τρίτο με βάση οποιαδήποτε έννομη σχέση περιλαμβανομένης ενδεικτικά της εκμίσθωσης ή της σύμβασης διαχείρισης,
• Μεταβίβαση επιχείρησης (ή μέρους της) σε τρίτο,
• Αναστολή ατομικών και συλλογικών διώξεων των πιστωτών,
• Λήψη ενδιάμεσης ή νέας χρηματοδότησης,
• Διορισμός προσώπου που θα επιβλέπει την εκτέλεση τω όρων της συμφωνίας.
• Καταβολή συμπληρωματικών ποσών προς εξόφληση απαιτήσεων σε περίπτωση βελτίωσης της οικονομικής θέσης του οφειλέτη

Διαδικασία δικαστικής επικύρωσης

Η συμφωνία εξυγίανσης συνάπτεται με ιδιωτικό έγγραφο [εκτός αν οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνονται απαιτούν σύνταξη δημοσίου εγγράφου (π.χ. τροποποίηση καταστ. ΕΠΕ)] και συνοδεύεται από επιχειρηματικό σχέδιο, ενώ σε καμία περίπτωση δεν ισχύει αν δεν επικυρωθεί από το δικαστήριο (εκτός αν κατά τη βούληση των συμβαλλομένων το σύνολο ή μέρος των όρων της ισχύουν μεταξύ τους και χωρίς την επικύρωση κατά τις διατάξεις του κοινού δικαίου), σύμφωνα με τα παρακάτω:

• Κατάθεση αίτησης επικύρωσης στο Πολυμελές Πρωτοδικείο της περιφέρειας του οποίου ο οφειλέτης έχει το κέντρο των κύριων συμφερόντων του, είτε από τους πιστωτές (όταν δεν υπάρχει σύμπραξη οφειλέτη), είτε από τον οφειλέτη.
• Απαραίτητα τυπικά στοιχεία είναι η ταυτότητα του οφειλέτη, οικονομικά στοιχεία (ενεργητικού-παθητικού), περιγραφή των μερών και των απαιτήσεων που επηρεάζονται, κατηγορίες πιστωτών, περιγραφή των όρων της προτεινόμενης ρύθμισης.

Συνοδευτικά έγγραφα είναι:

• Συμφωνία, χρηματοοικονομικές καταστάσεις, κατάσταση πιστωτών, βεβαιώσεις χρεών προς το Δημόσιο ή και άλλα έγγραφα κατά περίπτωση
• Έκθεση εμπειρογνώμονα, η οποία περιέχει οικονομική ανάλυση της συνδρομής των όρων της συμφωνίας, καθώς και βεβαίωση για την εγκυρότητα των στοιχείων της κατάστασης πιστωτών (Ουσιαστικά αναλύει στον δικαστή οικονομικές προϋποθέσεις βιωσιμότητας του οφειλέτη).
• Ειδικά στην περίπτωση που η συμφωνία συνάπτεται χωρίς τη σύμπραξη οφειλέτη, συνυποβάλλεται και αίτηση πτώχευσης, η οποία αν δεν υποβληθεί συνεπάγεται το απαράδεκτο της αίτησης επικύρωσης, σε περίπτωση που ο οφειλέτης βρίσκεται ήδη σε παύση πληρωμών.

Στη συνέχεια η διαδικασία έχει ως εξής:

• Η αίτηση επικύρωσης συζητείται εντός διμήνου από της υποβολή της.
• Στη σχετική συζήτηση κλητεύεται υποχρεωτικά τουλάχιστον 20 μέρες πριν ο οφειλέτης, στην περίπτωση που η συμφωνία συνήφθη με αποκλειστική πρωτοβουλία των πιστωτών, άλλως η συζήτηση είναι απαράδεκτη
• Η αίτηση δημοσιοποιείται εντός 5 ημερών στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας. Αν είναι γνωστή η ηλεκτρονική διεύθυνση των θιγόμενων μερών, ο αιτών οφείλει να ειδοποιήσει εντός 20 ημερών από τη δημοσιοποίηση και όχι αργότερα από 2 ημέρες πριν τη συζήτηση της αίτησης.
• Επιπλέον, δύναται να παρέμβει προφορικά οποισδήποτε έχει έννομο συμφέρον και ιδίως εκπρόσωπος των εργαζομένων, ενώ ο δικαστής δύναται να κλητεύσει οποιοδήποτε πρόσωπο, εφόσον το κρίνει απαραίτητο.
• Εφόσον υπάρχουν απαιτήσεις προς το δημόσιο και άλλους δημόσιους φορείς, διατάσσεται υποχρεωτικά η κλήτευσή τους.

Αποτελέσματα κατάθεσης της αίτησης

Από την κατάθεση της αίτησης μέχρι την έκδοση απόφασης και για διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 4 μήνες, ισχύουν για τον οφειλέτη (με δυνατότητα επέκτασης και για τον εγγυητή ή συνοφειλέτες) τα εξής:

• Αυτόματη αναστολή ατομικών και συλλογικών μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης απαιτήσεων που έχουν γεννηθεί μέχρι την έκδοση απόφασης. Συνεπώς επιτρέπεται κατάθεση-εκδίκαση αγωγών ή απλή επίδοση διαταγής πληρωμής.
• Αναστολή δυνατότητας λήψης ασφαλιστικών μέτρων ( (κατάσχεση, προσημείωση, αφαίρεσης ή μετακίνησης κινητών πραγμάτων της επιχείρησης)
• Απαγόρευση διάθεσης ακινήτων και εξοπλισμού της επιχείρησης του οφειλέτη
• Αναστολή προθεσμιών και παραγραφής των απαιτήσεων των πιστωτών, καθώς και των δικαιωμάτων των εγγυητών και συνοφειλετών,
• Ενδεχομένως και απαγόρευση (με δικαστική απόφαση) καταγγελίας συμβάσεων,
• Απαγόρευση συμψηφισμού απαιτήσεων που γεννήθηκαν πριν την κατάθεση της αίτησης.

Επικύρωση συμφωνίας

Το δικαστήριο επικυρώνει τη συμφωνία εφόσον έχει υπογραφεί από τον οφειλέτη και τις απαιτούμενες πλειοψηφίες των πιστωτών ή μόνο από τους πιστωτές (σε περίπτωση που δεν υπάρχει σύμπραξη οφειλέτη).

Αν δεν υπάρχουν οι απαραίτητες πλειοψηφίες, η συμφωνία επικυρώνεται όταν:

• Έχει εγκριθεί από πιστωτές που εκπροσωπούν περισσότερο από το 60% του συνόλου των απαιτήσεων κατά του οφειλέτη και περισσότερο από το 50% των απαιτήσεων με ειδικό προνόμιο
• Οι θιγόμενοι πιστωτές που δεν έχουν συναινέσει, έχουν ευνοικότερη μεταχείριση σε σχέση με άλλους πιστωτές που δεν έχουν προτεραιότητα
• Καμία κατηγορία θιγόμενων μερών δεν μπορεί να λάβε αξία μεγαλύτερη της συνολικής απαίτησής της προς τον οφειλέτη
• Ειδικά για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, η συμφωνία πρέπει να έχει προταθεί από τον οφειλέτη ή να εξασφαλίζεται η συναίνεσή του,

Επιπλέον απαιτείται σε κάθε περίπτωση:

• Πιθανολόγηση της βιωσιμότητας της επιχείρησης και της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών από τη συμφωνία
• Η μη ύπαρξη δόλου ή μη παραβίαση αναγκαστικού δικαίου, ιδίως του δικαίου του ανταγωνισμού
• Ισότιμη μεταχείριση όλων των πιστωτών
• Συναίνεση οφειλέτη ή έλλειψη παρέμβασης μέχρι τη συζήτηση της αίτησης επικύρωσης κατά της αποδοχής της (στις περιπτώσεις που η συμφωνία υπογράφεται αποκλειστικά από τους πιστωτές), ή παρέμβαση χωρίς απόδειξη της χειροτέρευσης της νομικής και οικονομικής του κατάστασης.

Το Δικαστήριο δεν επικυρώνει όταν:

• Δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις
• Πιθανολογείται ότι με τη συμφωνία εξυγίανσης θα εξακολουθεί να υπάρχει παύση πληρωμών, οπότε και κηρύσσει την πτώχευση, αν έχει ήδη κατατεθεί σχετική αίτηση.
• Σημειώνεται ότι προβλέπεται η δυνατότητα τριτανακοπής κατά επικύρωσης από μη διάδικο (30μέρες από δημοσίευση σε μητρώο).

Αποτελέσματα επικύρωσης της αίτησης

Τα αποτελέσματα επικύρωσης της αίτησης είναι:

• Δέσμευση του συνόλου των πιστωτών, ακόμη κι εκείνων των οποίων οι απαιτήσεις δεν έχουν συμπεριληφθεί στη συμφωνία, εφόσον έχοουν γεννηθεί μέχρι την έκδοση της απόφασης.
• Περιορισμός των υποχρεώσεων των εγγυητών ή συνοφειλετών μέχρι το ποσό της απαίτησης που ρυθμίζεται, μόνο με συναίνεση πιστωτών.
• Ευθύνη οφειλέτη απέναντι σε εγγυητή ή συνοφειλέτη, σε περίπτωση που ικανοποίησαν απαιτήσεις πιστωτών (δικαίωμα αναγωγής).
• Επαναφορά της δυνατότητας εκδοσης επιταγών.
• Αναστολή ποινικής δίωξης για τα εγκλήματα έκδοσης ακάλυπτης επιταγής και καθυστέρησης καταβολής οφειλών προς ασφαλιστικά ταμεία παύει να ισχύει, εφόσον οι σχετικές πράξεις τελέστηκαν πριν από την υποβολή της αίτησης επικύρωσης.
• Ενημερότητα των ρυθμιζόμενων οφειλών προς το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.
• Άρση κατασχέσεων (εφόσον αυτό προβλέπεται στη συμφωνία)
• Η συμφωνία εξυγίανσης αποτελεί εκτελεστό τίτλο.

Άλλες δυνατότητες

Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης επικύρωσης, υπάρχει δυνατότητα έφεσης μόνο από τον αιτούντα.

Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα τροποποίησης της επικυρωθείσας συμφωνίας εξυγίανσης (αίτηση μεταρρύθμισης), εφόσον υπάρχει μεταγενέστερη συμφωνία όλων των μερών και σχετική έκθεση εμπειρογνώμονα. Κατά τη διαδικασία αυτή επιτρέπεται μόνο παρέμβαση, ενώ κατά της απόφασης που απορρίπτει την αίτηση επιτρέπεται έφεση μόνο από τον αιτούντα και όχι τριτανακοπή.

Ακόμη, υπάρχει η δυνατότητα ακύρωσης της συμφωνίας εξυγίανσης, αν αποδειχθεί δόλος του οφειλέτη ή συμπαιγνία του με πιστωτή ή τρίτο και ιδίως λόγω απόκρυψης του ενεργητικού ή διόγκωσης του παθητικού. Με την απόφαση ακύρωσης οι πιστωτές αποδεσμεύονται από τη συμφωνία, ενώ ο οφειλέτης αποδεσμεύεται μόνο εφόσον δεν υπάρχει καλόπιστος τρίτος που απέκτησε περιουσιακό δικαίωμα δυνάμει της συμφωνίας.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!