Τριών ταχυτήτων ελέγχους στα ακίνητα «τρέχει» η ΑΑΔΕ, βάζοντας στο στόχαστρο 40.000 αγοραπωλησίες, που έγιναν μετά τον Μάρτιο του 2021 με «ρευστό», γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές, όπου υπάρχει οσμή «μαύρου χρήματος», και 2.500 παλιές υποθέσεις μεταβίβασης, στις οποίες τσεκάρεται η απαλλαγή από τον φόρο.
Σε ελεγκτικό κλοιό θα βρεθούν οι αγοραστές και οι πωλητές ακινήτων, με την Εφορία να αναζητεί την προέλευση των μετρητών για την αγορά των ακινήτων και εφόσον προκύψουν σοβαρές ενδείξεις για αδήλωτα ή από παράνομες δραστηριότητες εισοδήματα, θα προχωρεί ακόμα και σε άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών.
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της ΑΑΔΕ, στην πρώτη γραμμή θα βρεθούν οι αγοραπωλησίες ακινήτων μεγάλης αξίας, με τους ελεγκτές να κάνουν φύλλο και φτερό τις φορολογικές δηλώσεις, προκειμένου να έχουν πλήρη εικόνα για το οικονομικό προφίλ που εμφανίζουν στην Εφορία οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι, με βάση τα εισοδήματα που δήλωσαν από μισθούς, επιχειρηματική δραστηριότητα, ενοίκια, πωλήσεις ακινήτων και άλλων περιουσιακών στοιχείων, γονικές παροχές και δωρεές χρημάτων.
Σε περίπτωση που το τίμημα για την αγορά ακινήτου δεν δικαιολογείται από τα δηλωθέντα εισοδήματα, η Εφορία θα καλέσει τους φορολογούμενους να δώσουν εξηγήσεις για την προέλευση των χρημάτων και όσοι δεν μπορέσουν να δικαιολογήσουν τα χρήματα θα υποχρεωθούν να καταβάλουν έξτρα φόρο με συντελεστή 33% επί του «ακάλυπτου» ποσού, που με βάση τον νόμο θεωρείται αδικαιολόγητη προσαύξηση περιουσίας. Επιπρόσθετα, ο φάκελος θα αποσταλεί για περαιτέρω έλεγχο στην Αρχή Ξεπλύματος Μαύρου Χρήματος.
Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν ότι από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας myPROPERTY, τον Μάρτιο του 2021, μία στις τέσσερις μεταβιβάσεις ακινήτων έγιναν αποκλειστικά ή εν μέρει με μετρητά. Συγκεκριμένα, σε σύνολο 338.511 μεταβιβάσεων ακινήτων ύψους 27,7 δισ. ευρώ, σε 42.613 περιπτώσεις, είχαν περαστεί στα συμβόλαια συναλλαγές ύψους 462,5 εκατ. ευρώ μόνο με μετρητά, ενώ σε 41.741 μεταβιβάσεις η συναλλαγή έγινε εν μέρει με μετρητά και με συνολικό τίμημα 2,98 δισ. ευρώ.
Επισημαίνεται ότι για τον περιορισμό των συναλλαγών κάτω από το τραπέζι στις μεταβιβάσεις ακινήτων, από την 1η Ιανουαρίου 2024 καταργούνται τα μετρητά και πλέον όλες οι αγοραπωλησίες θα γίνονται αποκλειστικά με ηλεκτρονικό χρήμα.
Την ίδια ώρα, ο ελεγκτικός μηχανισμός «τρέχει» ελέγχους σε 2.500 παλιές υποθέσεις μεταβιβάσεων ακινήτων, κληρονομιών, γονικών παροχών και δωρεών, καθώς και σε συμβολαιογράφους και υποθηκοφύλακες. Το βάρος πέφτει στις υποθέσεις του έτους 2017, για τις οποίες στις 31 Δεκεμβρίου 2023 λήγει η προθεσμία της Φορολογικής Διοίκησης να εκδώσει πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου, και μεταξύ άλλων αφορούν:
- Ακίνητα εκτός του συστήματος των αντικειμενικών αξιών, με αποτέλεσμα να μη δουλεύουν τα ραντάρ της Εφορίας.
- Υποθέσεις μη αποδοχής από τον φορολογούμενο της προεκτίμησης προσωρινής αξίας από τη ΔΟΥ.
- Διαφορές δηλωθείσας αξίας και προεκτίμησης που υπερβαίνουν το 30% ή η αξία της προεκτίμησης είναι πάνω από 100.000 ευρώ.
Στο πλαίσιο αυτό, ελέγχονται οι προϋποθέσεις απαλλαγής από τον φόρο μεταβίβασης, το εμβαδόν των ακινήτων, η αναγραφόμενη στο συμβόλαιο τιμή του ακινήτου και εάν το τέκνο δικαιούται απαλλαγή από τον φόρο γονικής παροχής, λόγω πρώτης κατοικίας. Στις εκκρεμείς υποθέσεις κληρονομιών ελέγχεται η απαλλαγή από τον φόρο κληρονομιάς και συγκεκριμένα εάν η αξία του ακινήτου ήταν κάτω από το αφορολόγητο όριο.
Με βάση το ισχύον καθεστώς, η απαλλαγή παρέχεται για αξία κατοικίας μέχρι 200.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο και μέχρι 250.000 ευρώ για έγγαμο, η οποία προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα ανήλικα τέκνα, των οποίων την επιμέλεια έχει ο δικαιούχος. Επίσης, χορηγείται απαλλαγή για οικόπεδο αξίας μέχρι 50.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο και μέχρι 100.000 ευρώ για κάθε έγγαμο, προσαυξανόμενη κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα.
Επιπλέον, από το «σκάνερ» της Ανεξάρτητης Αρχής θα περάσουν οι δωρεές και γονικές παροχές του τελευταίου έτους, με στόχο να εντοπιστούν περίεργες «μεταβιβάσεις» ακινήτων, χρημάτων, ομολόγων, μετοχών κ.λπ. Αναζητείται μαύρο χρήμα που κινήθηκε εκτός τραπεζών, ενώ θα καταρτιστεί και λίστα με επαναλαμβανόμενες αφορολόγητες δωρεές, καθώς το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ ισχύει για μία φορά.
Οι ελεγκτές θα αναζητήσουν «τριγωνικές» μεταβιβάσεις ακίνητων και χρημάτων, δηλαδή γονικές παροχές ή δωρεές μέσω έτερων συγγενών, καθώς το αφορολόγητο αυξήθηκε για συγκεκριμένο βαθμό συγγένειας (ειδικά για γονείς προς τα παιδιά τους).
Συγκεκριμένα, θα ελεγχθούν περιπτώσεις που το παιδί έχει δωρίσει χρήματα στον γονέα του και ο γονέας στη συνέχεια έδωσε με γονική παροχή τα χρήματα στο άλλο του παιδί. Δηλαδή, με ενδιάμεσο τον γονέα τα χρήματα περάσανε από τον έναν αδερφό στον άλλον. Για τις δωρεές αυτές δεν ισχύει το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ και επιβάλλεται φόρος 20% από το πρώτο ευρώ.
