THEPOWERGAME
Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός ρύθμισης οφειλών αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για φυσικά πρόσωπα που θέλουν να προστατέψουν την κύρια κατοικία τους για αυτό και τον Ιούλιο σημειώθηκε νέο ρεκόρ ρυθμίσεων.
Συγκεκριμένα, μόνο τον Ιούλιο, πραγματοποιήθηκαν 931 νέες επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών, 727 νέες αιτήσεις (σε διαδικασία συμπλήρωσης στοιχείων για να υποβληθούν) και 2.291 νέες οριστικές υποβολές. Τον Ιούνιο σημειώθηκαν 823 ρυθμίσεις χρεών και 389 οριστικές υποβολές αιτήσεων. Από αυτές τις ρυθμίσεις, οι 8 στις 10 περιλαμβάνουν γενναίο «κούρεμα» χρέους και ευνοϊκότερους όρους.
Για τα ευάλωτα νοικοκυριά, αυτή η προστασία του σπιτιού εξασφαλίζεται με την κατάθεση σχετικής αίτησης στην πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Η «Απογευματινή» απευθύνθηκε στη δικηγόρο Ολυμπία Νικολοπούλου για να μας καθοδηγήσει μέσα από τις νομικές διαδικασίες:
- Η άμεση κινητοποίηση και η έγκυρη νομική παρέμβαση αποτελούν τη βάση της διαδικασίας ρύθμισης. Αυτό σημαίνει αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που προσφέρει ο νόμος. Οι αποτελεσματικές κινήσεις για εξωδικαστική ρύθμιση της οφειλής «παγώνουν» τον κίνδυνο πλειστηριασμού και απώλειας περιουσίας.
- Αν υπάρξει δικαστική προσφυγή, ώστε να μπει φραγή στον πλειστηριασμό, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στο τι προβλέπει ο νόμος και ειδικότερα στις δεσμευτικές προθεσμίες. Για παράδειγμα, ένα 20ήμερο πριν από τον πλειστηριασμό μπορεί να κατατεθεί αίτηση διόρθωσης της κατασχετήριας έκθεσης. Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά, επισημαίνονται σφάλματα κατά την περιγραφή του ακινήτου που βαίνει προς κατάσχεση, την εκτίμηση και την τιμή της πρώτης προσφοράς.
- Στα πιο… βαθιά της υπόθεσης, μετά την ανακοπή δικάζονται τα ασφαλιστικά μέτρα. Αν αυτά γίνουν αποδεκτά, ακολουθεί η διόρθωση της έκθεσης κατάσχεσης.
- Από το σημείο αυτό και μετά ακολουθεί η εκτίμηση της αξίας του ακινήτου που κατάσχεται. Δηλαδή, έχουμε καταγραφή της εμπορικής του αξίας κατά την ημερομηνία κατάσχεσης.
- Η ανακοπή αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο προσοχής. Ο κάθε ενδιαφερόμενος πρέπει να ξέρει ότι «δύναται η επίτευξή της 45 ημέρες πριν από την ημέρα του πλειστηριασμού». Εδώ, ο νομικός παραστάτης επικαλείται «ελαττώματα από τη σύνταξη της επιταγής προς εκτέλεση μέχρι και τη δημοσίευση του αποσπάσματος της κατασχετήριας έκθεσης».
- Μην καθυστερείτε τη ρύθμιση με το σκεπτικό ότι έρχεται μεγαλύτερο κούρεμα με την καθυστέρηση αποπληρωμής του. Κινηθείτε άμεσα και δραστικά.
Οι θετικές αλλαγές
Οι σημαντικότερες αλλαγές του νόμου 5024/2023, αλλά και οι υπουργικές αποφάσεις 40953 και 40992 έφεραν σημαντικές διευκολύνσεις στους ευάλωτους:
- Η πρώτη αλλαγή αφορά «την υποχρέωση των χρηματοδοτικών φορέων, αλλά και του οφειλέτη, να αιτιολογούν τη μη συναίνεσή τους στην πρόταση ρύθμισης που προκύπτει από το υπολογιστικό εργαλείο. Το κείμενο της αιτιολόγησης δεν θα είναι ελεύθερο, αλλά, αντίθετα, θα υπάρχουν για τους χρηματοδοτικούς φορείς προ-διατυπωμένες αιτιολογίες που έχουν τύχει επεξεργασίας από την Ελληνική Ένωση Τραπεζών και από την Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις».
Αυτό αποτελεί σημαντικότατη αλλαγή, κατά την κυρία Νικολοπούλου, διότι «ο οφειλέτης, στην περίπτωση που η αιτιολογία της απόρριψης δεν είναι “αρκούντως πειστική”, έχει τη δυνατότητα -σε νέα δικαστική διεκδίκηση- να επικαλεστεί την καταχρηστική συμπεριφορά του πιστωτή του. Ουσιαστικά, η πρόταση που θα εξάγεται από το υπολογιστικό εργαλείο, το οποίο έχει λάβει υπόψη του τόσο τα εισοδήματα του οφειλέτη όσο και την αξία της περιουσίας του, προκειμένου να προσδιορίσει την ικανότητα αποπληρωμής του, αλλά και τα ποσά ανάκτησης κάθε πιστωτή, αποτελεί αναμφισβήτητα ενδεικτική λύση για μία βιώσιμη ρύθμιση.
- Η δεύτερη αλλαγή είναι η μείωση του επιτοκίου για τις ρυθμίσεις με δημόσιους φορείς ασφάλισης (ΦΚΑ) από κυμαινόμενο Euribor τριμήνου +5%, που ήταν μέχρι σήμερα, σε σταθερό επιτόκιο 3%. Η μείωση είναι σημαντική, ιδίως αν λάβουμε υπόψη μας ότι σήμερα το Euribor τριμήνου κινείται ανοδικά. Επίσης, σημαντικό είναι ότι η εν λόγω μείωση του επιτοκίου θα καταλαμβάνει και ρυθμίσεις που έχουν ήδη υλοποιηθεί, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των τόκων που καλούνται να καταβάλλουν οι οφειλέτες.
Η σημασία της αλλαγής αυτής καθίσταται ακόμη πιο κατανοητή, αν σκεφτούμε ότι μέχρι σήμερα η όποια διαγραφή βασικής οφειλής, τόκων ή προσαυξήσεων, στην πράξη συχνά εξανεμιζόταν λόγω του υψηλού επιτοκίου της ρύθμισης. Πλέον, ο οφειλέτης θα έχει την ευχέρεια να ζητήσει, με την αίτηση υπαγωγής του στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, να διατηρηθεί ακέραιη τυχόν ενήμερη ή ήδη ρυθμισμένη οφειλή του προς χρηματοδοτικό φορέα και να ρυθμιστούν μόνον οι λοιπές οφειλές του έναντι λοιπών χρηματοδοτικών ή δημόσιων φορέων. Ωστόσο, όπως ειδικότερα αναφέρεται στον νόμο, θα πρέπει οι δόσεις του συνόλου των ενήμερων ή ρυθμισμένων οφειλών του αιτούντος να μην αποκλίνουν σε ποσοστό μεγαλύτερο από το 15% από τη δόση που προκύπτει για τις ίδιες οφειλές βάσει του υπολογιστικού εργαλείου.
- Τέλος, ιδιαίτερα σημαντική είναι η έκπτωση στο σύνολο των ανεξόφλητων τόκων καταβολής της ρύθμισης έναντι των δημόσιων φορέων, που χορηγείται σε περίπτωση ολικής προεξόφλησης της ρύθμισης. Αν, π.χ., ο οφειλέτης ρυθμίζει μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού τις οφειλές του προς το Δημόσιο σε βάθος 20 ετών, σε περίπτωση που στο πέμπτο έτος κατορθώσει να συγκεντρώσει το εναπομείναν ποσό του κεφαλαίου της ρύθμισης και προχωρήσει σε προεξόφληση, τότε απαλλάσσεται από τους τόκους των 15 ετών που υπολείπονται.
Άρειος Πάγος
Το Ανώτατο Δικαστήριο όρισε «απευθείας διενέργεια δικαστικών πράξεων από τους διαχειριστές των funds στην Ελλάδα, με τη δική τους επωνυμία και όχι ως πληρεξούσιοι των funds». Μάλιστα, η κυβέρνηση ετοιμάζει νόμο, που -κατά τους οικονομικούς υπουργούς- «θα ορίζει ένα πλαίσιο κανόνων και υποχρεώσεων για τους servicers, αλλά και τσουχτερά πρόστιμα, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης»…
Διμερείς συμφωνίες
Ο υπουργός Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, αναφορικά με τις διευκολύνσεις στους ευάλωτους, δήλωσε ότι ισχύουν «δεκάδες χιλιάδες διμερείς συμφωνίες που επιτυγχάνονται μεταξύ των δανειοληπτών και των εταιρειών διαχείρισης οφειλών. Το νέο πλαίσιο κανόνων και υποχρεώσεων, με το οποίο οι servicers που διαχειρίζονται τα “κόκκινα” δάνεια θα υποχρεούνται να παρέχουν προσωποποιημένη πληροφόρηση προς τους οφειλέτες για το σύνολο της οφειλής τους, τις δόσεις που απομένουν, το επιτόκιο και άλλες συναφείς πληροφορίες, που σήμερα δεν δίνουν. Θα προβλέπονται επίσης ποινές, όταν δεν υπάρχει σαφής και έγκαιρη ενημέρωση προς τους οφειλέτες. Γίνονται συνεχείς βελτιώσεις του μηχανισμού, ώστε να γίνεται ακόμη πιο αποτελεσματικός και δίκαιος». Παράλληλα, σημείωσε ότι τον Ιούνιο καταγράφηκε ιστορικό υψηλό αιτήσεων.
Σχέδιο για ευάλωτους
Το Ενδιάμεσο Πρόγραμμα Στήριξης Πρώτης Κατοικίας για τα Ευάλωτα Νοικοκυριά προβλέπει:
- Κρατική επιδότηση της δόσης του στεγαστικού δανείου έως 210 ευρώ μηνιαίως, για 15 μήνες.
- Αναστολή αναγκαστικών μέτρων είσπραξης (κατασχέσεις, πλειστηριασμοί, εξώσεις κ.λπ.) κατά των οφειλετών.
- Το Πρόγραμμα Επιδότησης Επιτοκίου για δόσεις δανείων των ευάλωτων δανειοληπτών που υλοποιούν οι τράπεζες στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών εταιρικής υπευθυνότητας.
- Στεγαστικό επίδομα του ΟΠΕΚΑ, που διαθέτει πόρους ύψους 400.000.000 ευρώ, σε πάνω από 280.000 δικαιούχους.
- Το καινοτόμο πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία» για τους άστεγους.