THEPOWERGAME
Όταν το 2018 το υπουργείο Οικονομικών απλώς «χάιδεψε» τις αντικειμενικές αξίες και δεσμεύθηκε για την πλήρη εξίσωση τους με τις εμπορικές τιμές τα… επόμενα χρόνια, δηλαδή από την επόμενη κυβέρνηση, άπαντες εκτιμούσαν ότι το σοκ για τους ιδιοκτήτες ακινήτων θα ήταν ισχυρό. Τελικά, οι αντικειμενικές κάλυψαν την απόσταση από τις τιμές της αγοράς, αλλά οι φορολογούμενοι αντί να «γονατίσουν», είδαν τα εκκαθαριστικά τους να γίνονται πιο «ελαφριά» κατά 35%.
Οι ελαφρύνσεις
Προφανώς μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Η δύσκολη άσκηση της αναπροσαρμογής των Τιμών Ζώνης συνδυάστηκε με τη μεταρρύθμιση του ίδιου του ΕΝΦΙΑ, έτσι ώστε να ελαφρυνθούν οι πολλοί και να πληρώσουν αυτοί που είχαν ωφεληθεί τα προηγούμενα χρόνια.
Για παράδειγμα, μια οικογένεια στο Περιστέρι, είδε την αντικειμενική αξία του 90 τ.μ. σπιτιού της να ανεβαίνει κατά 32% εν μια νυκτί, αλλά τελικά ο ΕΝΦΙΑ που κλήθηκε να πληρώσει ήταν μειωμένος κατά 29%. Από την άλλη, ιδιοκτήτης ακινήτου στη Μύκονο, είδε την αντικειμενική αξία του διαμερίσματος του να… ίπταται από τις 4.900 ευρώ στις 5.900 ευρώ και να καλείται να πληρώσει ΕΝΦΙΑ αυξημένο κατά σχεδόν 17%. Αυτή ακριβώς η «συνταγή» θα εφαρμοστεί και στην επόμενη αναπροσαρμογή των Τιμών Ζώνης, που υπολογίζεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί στις αρχές της επόμενης χρονιάς.
Οι νέες αντικειμενικές αξίες
Οι διαδικασίες ξεκινούν μέσα στο 2023, με το γνωστό μοντέλο. Θα οριστούν ορκωτοί εκτιμητές με δημόσια πρόσκληση ενδιαφέροντος, οι οποίοι θα «σαρώσουν» τις περιοχές που θα αναλάβουν, θα χρησιμοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα συγκριτικά στοιχεία π.χ. από μεσιτικά γραφεία και κτηματολογικές υπηρεσίες, θα αξιολογήσουν τα στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων για το ύψος των μισθωμάτων και τελικά θα εισηγηθούν τις νέες Τιμές Ζώνης.
Τα στοιχεία της κτηματαγοράς και της Τράπεζας της Ελλάδας δεν αφήνουν την παραμικρή αμφιβολία ότι από την προηγούμενη αναπροσαρμογή του 2021, ο χάρτης της αγοράς ακινήτων έχει αλλάξει εντυπωσιακά, με αυξήσεις γύρω στο 10% στο κέντρο της Αθήνας και τις άλλες μεγάλες πόλεις της Επικράτειας, ενώ σε περιοχές όπου υπάρχει αναβάθμιση υποδομών π.χ. γραμμές Μετρό ή μεγάλα projects π.χ. το Ελληνικό, οι αυξήσεις αγγίζουν το 20%. Όσο για τα νησιά, η κατάσταση έχει ξεφύγει.
Οι νέες αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι όπως και με τη μεγάλη μεταρρύθμιση του 2022, η νέα προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών στα δεδομένα της αγοράς θα συνοδευθεί από την «τιμαριθμοποίηση» κλιμακίων και συντελεστών, έτσι ώστε ειδικά οι μικρομεσαίες ιδιοκτησίες να μην χάσουν τα κέρδη του μειωμένου ΕΝΦΙΑ της περιόδου 2019- 2022.
«Ανοικτή» χαρακτηρίζεται, επίσης, η διαδικασία των διορθώσεων σε δήμους, οι οποίοι- με καθυστέρηση ομολογουμένως- υπέβαλαν στοιχεία και ζήτησαν αναθεώρηση των αντικειμενικών τους αξιών. Αρμόδιες πηγές ξεκαθαρίζουν, πάντως, ότι όπου κριθεί αναγκαίο να γίνουν διορθωτικές κινήσεις, αυτές σε καμία περίπτωση δεν θα έχουν αναδρομική ισχύ, άρα δεν θα επηρεάσουν τον ΕΝΦΙΑ των προηγούμενων ετών.
Οι παρεμβάσεις της «επόμενης ημέρας» δεν θα περιοριστούν, όμως, στις κατοικίες. Ο σχεδιασμός προβλέπει, επίσης, αλλαγές στους Συντελεστές Εμπορικότητας, που χαρακτηρίζονται προ πολλού ξεπερασμένοι από τις εξελίξεις και προκαλούν στρεβλώσεις και αδικίες σε βάρος μικρών επιχειρήσεων και καταστημάτων. Το μεγάλο στοίχημα, η μεγάλη πρόκληση, είναι ο επανασχεδιασμός της φορολογίας για τα εκτός σχεδίου ακίνητα, ειδικά σε περιοχές όπου η φορολογία είναι μάλλον συμβολικού χαρακτήρα παρά το ότι η εμπορική αξία των ακινήτων είναι υψηλή.
Από το… ψυγείο στο χρονοντούλαπο
Ο σχεδιασμός της επόμενης τετραετίας προβλέπει και… αποχαιρετισμούς. Αφού προκάλεσαν ατελείωτες συζητήσεις και αντιδράσεις, ο ΦΠΑ και ο Φόρος Υπεραξίας Ακινήτων θα περάσουν οριστικά και αμετάκλητα στη λήθη, αφού περάσουν από βαθιά… κατάψυξη. Συγκεκριμένα, κατ’ αρχάς παρατάθηκε έως και τις 31/12/2024, η δυνατότητα των κατασκευαστών οικοδομών προς πώληση, να επιλέξουν την υπαγωγή στο καθεστώς αναστολής του ΦΠΑ. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι αμέσως μετά θα αξιοποιηθεί η νέα Κοινοτική Οδηγία, που δίνει τη δυνατότητα κατάργησης του ΦΠΑ στα νεόδμητα.
Την ίδια τύχη έχει και ο Φόρος Υπεραξίας, ο οποίος παραμένει στο «ψυγείο» για ακόμα χρόνια κι εν συνεχεία θα καταργηθεί μαζί με το ΦΠΑ. Σημειωτέον ότι η ισχύς του Φόρου έχει ανασταλεί διαδοχικά από 1/1/2015 και όπως επισημαίνει το υπουργείο Οικονομικών, η παράταση του «παγώματος» εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο ρυθμίσεων για την τόνωση της αγοράς ακινήτων και του κατασκευαστικού και εν γένει τεχνικού κλάδου.