Αναμενόμενη θεωρείτο από τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στον τομέα του οργανωμένου λιανεμπορίου η εξαγορά της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός από τον Μασούτη. Μία συμφωνία που ουσιαστικά προστίθεται στον κύκλο των μεγάλου βεληνεκούς εξαγορών στον κλάδο των σούπερ μάρκετ τα τελευταία χρόνια, με την αρχή να γίνεται το 2016, όταν ο όμιλος Metro (My market – Metro Cash & Carry) εξαγόρασε τον Βερόπουλο. Και συνεχίστηκε με την ακόμα μεγαλύτερη εξαγορά που πραγματοποίησε στο τέλος της ίδιας χρονιάς ο Σκλαβενίτης, αποκτώντας τον μεγαλύτερο έως τότε παίκτη, τον Μαρινόπουλο, ο οποίος αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας.
Η απόκτηση της Κρητικός από τον Μασούτη αποτελεί το τρίτο μεγάλο deal στον κλάδο στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Όπως επισημαίνουν στελέχη της αγοράς μιλώντας στο powergame.gr, δεν θα είναι το μοναδικό, καθώς επίκεινται και άλλες κινήσεις το επόμενο διάστημα, που θα επιφέρουν περαιτέρω συγκέντρωση. Ωστόσο, θα πρόκειται για εξαγορές, οι οποίες επί της ουσίας θα είναι μικρότερης κλίμακας σε σχέση με αυτήν του Κρητικού, ο οποίος το 2024 είχε κατά προσέγγιση κύκλο εργασιών 780 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ ο Μασούτης είχε κύκλο εργασιών στο επίπεδο του 1,15 δισεκατομμυρίου ευρώ. Υπό αυτό το πρίσμα, το σχήμα που δημιουργείται θα έχει κύκλο εργασιών κοντά στα 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Με αυτά τα δεδομένα, πλησιάζει τόσο τη Lidl Ελλάς, η οποία κατά δήλωση του διευθύνοντος συμβούλου, Μάρτιν Μπραντεμπούργκερ, βρίσκεται στη δεύτερη θέση της αγοράς από πλευράς τζίρου με περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ, όσο και την ΑΒ Βασιλόπουλος, η οποία το 2024 είχε ελαφρά μείωση τζίρου κατά περίπου 2% και από το 1,97 που ήταν το 2023, διαμορφώθηκε πέρυσι στο 1,94 δισεκατομμύριο ευρώ.
Καθοριστική αναμένεται ότι θα είναι η γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που πιθανότατα θα χρειαστεί να κλείσουν καταστήματα σε σημεία που υπάρχει αλληλοκάλυψη σημείων, με σκοπό να υπάρξει εξορθολογισμός του εξαγοραζόμενου δικτύου της Κρητικός για λόγους ορθού ανταγωνισμού. Σημαίνοντα ρόλο θα έχει και η λογιστική απογραφή, όπου θα φανεί το ακριβές ύψος των εμπορευμάτων, βάσει του οποίου θα καθοριστεί και το τελικό τίμημα, το οποίο εκτιμάται κοντά στα 110 εκατομμύρια ευρώ αυτήν τη στιγμή. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, η οριστικοποίηση της συναλλαγής αναμένεται εντός του 2026.
Η αγορά των 14,8 δισεκατομμυρίων
Σημειώνεται ότι ο συνολικός τζίρος των σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα το 2024 βάσει στοιχείων της εταιρείας μετρήσεων NielsenIQ ήταν 14,8 δισεκατομμύρια ευρώ, καταγράφοντας αύξηση κατά 3,6%. Φέτος η πορεία του κλάδου συνεχίζει να είναι ανοδική, με ποσοστό 6% σε τζίρο και 4% σε όγκο πωλήσεων, αποτύπωση ωστόσο η οποία δεν είναι αντιπροσωπευτική, δεδομένου ότι σε αυτά τα ποσοστά συνυπολογίζονται οι ημερομηνίες 30 και 31 Δεκεμβρίου του 2024, δύο ημέρες με έντονη αγοραστική κίνηση, οι οποίες επηρεάζουν σημαντικά ανοδικά τη διαμόρφωση του ποσοστού πωλήσεων που αφορά το πρώτο τρίμηνο του 2025.
Κρητικός: Από τη σειρά εξαγορών στην αναζήτηση επενδυτή
Η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός συνδέθηκε με μία σειρά από εξαγορές μικρότερων αλυσίδων τα τελευταία χρόνια, αναπτυσσόμενη με ταχύτατους ρυθμούς και προσθέτοντας διαρκώς νέα καταστήματα και τζίρο στο δίκτυό της. Έφτασε στο σημείο να αποτελεί μία από τις υπολογίσιμες δυνάμεις, ωστόσο θεωρήθηκε από τη διοίκησή της ως η προτιμότερη λύση να προχωρήσει είτε σε στρατηγική συνεργασία με επενδυτή, είτε στην πώληση του συνόλου των μετοχών, όπως έγινε στην περίπτωση της συμφωνίας με τον Μασούτη.
Με τα νέα δεδομένα η οικογένεια Κρητικού, με βάση την πρόθεση των δύο πλευρών, θα παραμείνει για δύο χρόνια στο μάνατζμεντ της εξαγοραζόμενης εταιρείας, έως ότου ολοκληρωθεί η ομαλή μετάβαση της επιχείρησης στον Μασούτη. Καθοριστικός θα είναι ο ρόλος των αδερφών Κρητικού, Άγγελου, Νεκτάριου και Δημήτρη, οι οποίοι σήμερα διοικούν την αλυσίδα, στη διαχείριση του συνόλου των λειτουργιών, του δικτύου καταστημάτων και καταστημάτων franchise στο προαναφερόμενο διάστημα της διετίας. Η σκέψη για ενδεχόμενη πώληση ξεκίνησε σύμφωνα με πληροφορίες να ωριμάζει πριν από περίπου πέντε χρόνια στο μυαλό των τριών επιχειρηματιών, πριν από τη συγκεκριμένη εξέλιξη της συμφωνίας με τον Μασούτη.
Το στοίχημα των μικρών καταστημάτων για τον Μασούτη
Από την πλευρά του, ο Μασούτης αποκτά ένα σχήμα με το οποίο του δίνεται η δυνατότητα να διευρύνει την παρουσία του στην Αθήνα, όπου η δυναμική του είναι έως τώρα περιορισμένη σε σχέση με τους βασικούς ανταγωνιστές του, Σκλαβενίτη, Lidl, ΑΒ και My market, και ταυτόχρονα μπορεί να αποκτήσει αρκετά μικρά καταστήματα, τα οποία αποτελούν το βασικό προτέρημα ανάπτυξης για όλα τα σούπερ μάρκετ, τα οποία αναζητούν μικρότερα και πιο ευέλικτα καταστήματα εντός αστικού ιστού. Σημειώνεται ότι η κατηγορία των μικρών καταστημάτων σούπερ μάρκετ με επιφάνεια από 0 έως 400 τετραγωνικά μέτρα κατέγραψε και τη μεγαλύτερη ανάπτυξη σε σχέση με τις μεγαλύτερες αίθουσες το 2024, με ποσοστό περίπου 6%.
Ο Μασούτης διατηρεί σήμερα πάνω από 350 καταστήματα λιανικής, 16 μεγάλα καταστήματα Grand και 23 καταστήματα χονδρικής Cash & Carry. Σε ό,τι αφορά την Κρητικός, το δίκτυό της αριθμεί περί τα 870 καταστήματα κυρίως μεσαίου και μικρού βεληνεκούς από πλευράς διαθέσιμων τετραγωνικών, εκ των οποίων όμως το μεγαλύτερο μέρος είναι franchise και ένας σημαντικός αριθμός αυτών προήλθε από την εξαγορά του ομίλου Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες. Θυμίζουμε ότι μόνο το δίκτυο της Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες αριθμούσε 300 καταστήματα franchise υπό τις ταμπέλες Ήλιος, Γρήγορα, Ελληνικά Μάρκετ και Πρόοδος, καθώς και 52 εταιρικά καταστήματα, όταν ολοκληρώθηκε η εξαγορά της στη διάρκεια του 2022.
Τα δάνεια
Τα μακροπρόθεσμα δάνεια για την επιχείρηση της Θεσσαλονίκης ήταν 152 εκατομμύρια το 2023 και τα βραχυπρόθεσμα 76,8 εκατομμύρια ευρώ. Το σύνολο των μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων ανήλθε σε 281,98 εκατομμύρια ευρώ και το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων στα 405,09 εκατομμύρια ευρώ.
Η Κρητικός αντίστοιχα διατηρεί υψηλό δανεισμό και υποχρεώσεις προς τους προμηθευτές και επομένως η πιθανή πώληση θα σημάνει ταυτόχρονα την απαλλαγή των σημερινών ιδιοκτητών από τις υποχρεώσεις αυτές. Το 2023 ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός για την Κρητικός ήταν 35,92 εκατομμύρια ευρώ, ο μακροπρόθεσμος δανεισμός 50,6 εκατομμύρια ευρώ, οι υποχρεώσεις προς προμηθευτές ανήλθαν στα 180,36 εκατομμύρια ευρώ. Οι συνολικές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις στην τελευταία οικονομική χρήση για την οποία έχει δημοσιεύσει οικονομικές καταστάσεις η εταιρεία ήταν 118 εκατομμύρια ευρώ και οι συνολικές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 238,94 εκατομμύρια ευρώ.
