THEPOWERGAME
Τον κίνδυνο να βρεθούν αντιμέτωπες με πρόστιμα πολλές επιχειρήσεις που δεν έχουν εντρυφήσει στο νέο πλαίσιο της ορθής επικοινωνίας στον καταναλωτή της μειωμένης τιμής εφιστούν παράγοντες της αγοράς εν όψει των χειμερινών εκπτώσεων, που αρχίζουν επισήμως τη Δευτέρα 8 Ιανουαρίου και αποτελούν ευκαιρία τόνωσης των εσόδων του λιανεμπορίου.
Οι μεγάλες αλυσίδες, όπως η Zara και οι άλλες θυγατρικές της ισπανικής Inditex, η σουηδική H&M κ.ά., έχουν εγκαινιάσει ήδη τη σεζόν, ενώ οι ελληνικές εταιρείες προετοιμάζονται. Σε συνέχεια της αύξησης των μισθών των δημόσιων υπαλλήλων και των συνταξιούχων, καλλιεργούνται προσδοκίες ότι η «ανάσα» που παίρνουν αυτές οι κατηγορίες πολιτών θα ευνοήσει την αγορά. Ένα πρώτο δείγμα έδωσε η εορταστική εμπορική κίνηση στα καταστήματα, που κρίθηκε ικανοποιητική, παρά την υστέρηση που παρατηρήθηκε σε περιοχές εκτός του κέντρου της πρωτεύουσας και σε κάποιες επαρχιακές αγορές. Κι εκεί, πάντως, μπορεί ο τζίρος να μην ικανοποίησε, αλλά η επισκεψιμότητα ξεπέρασε τα περσινά επίπεδα. Αγοράστηκαν περισσότερα είδη χαμηλότερης τιμής για δώρα συγκριτικά με πέρυσι, αλλά ξοδεύτηκαν περισσότερα χρήματα, ως αποτέλεσμα του πληθωρισμού. Σημειώνεται ότι η επίδραση των αυξήσεων τιμών ήταν ανομοιογενής στους διάφορους τομείς: ένδυση, υπόδηση, ηλεκτρικά είδη κ.λπ. Διαπιστώνεται δε ότι τα εγχώρια προϊόντα δεν έχουν ανατιμηθεί στον βαθμό που έχουν ανατιμηθεί τα εισαγόμενα.
Επίσης, τον Δεκέμβριο επικράτησαν οι τάσεις του προηγούμενου τριμήνου, που οι δαπάνες των νοικοκυριών σε καταναλωτικά αγαθά -εκτός καυσίμων- υπολογίζονται σε περίπου 12 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου 40%-45% διατέθηκε σε τρόφιμα. Ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά (ΕΒΕΠ), Βασίλης Κορκίδης, προέβλεψε τζίρο πάνω από 4 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο, ενώ για το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2024, που περιλαμβάνει τις εκπτώσεις (8/1/2024 έως 29/2/2024), εκτιμά ότι ο τζίρος του λιανεμπορίου θα ξεπεράσει τα περίπου 6 δισ. ευρώ του αντίστοιχου περσινού διαστήματος.
Σημειώνεται ότι τα καταστήματα μπορούν να παραμείνουν προαιρετικά ανοικτά τις Κυριακές 14 και 21 Ιανουαρίου 2024.
Τα έσοδα του λιανεμπορίου αυτήν την περίοδο είναι κρίσιμης σημασίας, δεδομένης της αύξησης των εξόδων λειτουργίας για καταστήματα και εμπορικές επιχειρήσεις ευρύτερα. Επιπλέον, από τον Σεπτέμβριο, που λήγουν πολλά μισθωτήρια, σε όλες τις εμπορικές πιάτσες οι επιχειρήσεις είναι αντιμέτωπες με αυξήσεις, σε πολλές των περιπτώσεων υπερβολικές. Επιχειρηματίες δίνουν μάχη σε ορισμένες περιοχές με τους ιδιοκτήτες, ενώ παρεμβάσεις κάνουν και οι εμπορικοί σύλλογοι, προσκομίζοντας στοιχεία για τις μέσες τιμές προκειμένου να στηρίξουν τα μέλη τους. Υπάρχουν δε και περιπτώσεις όπου τα ενοίκια έχουν παραμείνει χαμηλά επί μακρόν από ιδιοκτήτες σε περιοχές που οι τιμές έχουν εκτοξευθεί, οπότε τα περιθώρια διαπραγμάτευσης είναι περιορισμένα.
Ο νέος νόμος και τα πρόστιμα των 20.000 ευρώ
Εκεί όμως που αναδύονται οι μεγαλύτερες προκλήσεις είναι με τον νέο νόμο για τις μειώσεις τιμών, λόγω πολυπλοκότητας και ελλιπούς ενημέρωσης. Υπενθυμίζεται ότι με υπουργική απόφαση (35935/13-4-2023, Β’ 2640) θεσπίστηκε Κώδικας Δεοντολογίας τον περασμένο Απρίλιο, με κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον ορθό τρόπο επικοινωνίας κάθε ανακοίνωσης μείωσης της τιμής και ιδίως κατά τη διάρκεια εκπτώσεων, προσφορών, προωθητικών ενεργειών η άλλων συναφών πρακτικών. Το 2024 είναι το πρώτο έτος που ξεκινά με το νέο καθεστώς για τις χειμερινές εκπτώσεις, μετά την απελευθέρωση των προσφορών, και απ’ ό,τι φαίνεται πολλές επιχειρήσεις, κυρίως μικρές, δεν έχουν εμπεδώσει τις αλλαγές, που ισχύουν όλο τον χρόνο και για τις οποίες ο ΣΕΒ, σε συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης, δημιούργησε ειδικό Οδηγό.
Όπως ανέφερε ο Σταύρος Καφούνης, πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθήνας (ΕΣΑ) σε μήνυμά του εν όψει των εκπτώσεων, με αφορμή τον νέο νόμο περί μείωσης τιμών, εντός της εβδομάδος αναμένεται η τροποποίηση εφαρμογής της προοδευτικής μείωσης τιμών χωρίς διακοπές, που είχε χρονικό όριο τις 30 ημέρες και η οποία αναμένεται να αυξηθεί, ώστε να καλυφθεί το σύνολο της εκπτωτικής περιόδου.
Οι εμπορικές επιχειρήσεις θα πρέπει να δείξουν ιδιαίτερη προσοχή σε κάθε ανακοίνωση περί μείωσης τιμής, όπου πρέπει να υποδεικνύουν την προγενέστερη τιμή για καθορισμένο χρονικό διάστημα πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής. Ως ανακοίνωση μείωσης τιμής νοείται κάθε ανακοίνωση του εμπόρου ότι έχει μειώσει την τιμή για ένα προϊόν με την εξής μορφή: είτε ποσοστού (%), π.χ. “20% έκπτωση”, είτε συγκεκριμένου ποσού, π.χ. “10 ευρώ έκπτωση”, είτε αναγραφή νέας (χαμηλότερης) τιμής μαζί με την αναγραφή της προγενέστερης (υψηλότερης) τιμής που εφαρμόστηκε. Η προηγούμενη τιμή μπορεί να εμφανίζεται σε διαγραμμένη μορφή. Ως προγενέστερη τιμή νοείται η χαμηλότερη τιμή που εφάρμοσε ο έμπορος κατά τη διάρκεια του χρονικού διαστήματος των 30 ημερών πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής. Όταν το προϊόν κυκλοφορεί στην αγορά για λιγότερες από 30 ημέρες, ως προγενέστερη τιμή νοείται η χαμηλότερη τιμή που εφάρμοσε ο έμπορος κατά τη διάρκεια του χρονικού διαστήματος που το προϊόν κυκλοφορεί στην αγορά. Όταν η τιμή μειώνεται προοδευτικά κατά τη διάρκεια των 30 ημερών, πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής, ως προγενέστερη τιμή νοείται η τιμή που ίσχυε πριν από την εφαρμογή της πρώτης από τις διαδοχικές μειώσεις τιμών.
Σημειώνεται ότι όσοι παραβαίνουν τον νόμο επιβαρύνονται με πρόστιμο 1% επί του ετήσιου κύκλου εργασιών τους και πάντως όχι κατώτερο από 10.000 ευρώ. Εάν επιβεβαιωθεί ότι οι εκπτώσεις είναι ανακριβείς ή παραπλανητικές, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το 2% του ετήσιου κύκλου εργασιών και πάντως όχι μικρότερο των 20.000 ευρώ.