Πριν από λίγες ημέρες ο Economist δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Κάνουν κάτι χρήσιμο η McKinsey και οι άλλες εταιρείες συμβούλων;». Αφορμή ήταν τα απανωτά σκάνδαλα στα οποία εμπλέκονται διεθνείς εταιρείες συμβουλευτικών υπηρεσιών, όπως συνέβη φέτος στη Γαλλία, όπου ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν βρέθηκε στο στόχαστρο, όταν διαπιστώθηκε πως η κυβέρνησή του είχε δαπανήσει ένα δισ. ευρώ σε εταιρείες συμβούλων.
Από την κρατική διαφθορά στη Νότια Αφρική μέχρι υποθέσεις λογιστικών ακροβασιών σε εισηγμένες, οι λεγόμενοι «Big 4», οι τέσσερις διεθνείς όμιλοι συμβουλευτικών/ελεγκτικών υπηρεσιών (Delloitte, EY, KPMG, PwC) και οι τρεις πολυεθνικές των συμβούλων (McKinsey, Bain & Company και Boston Consulting) δεν βρίσκονται και στις καλύτερες ημέρες από πλευράς δημοσιότητας! Αυτό επισημαίνει στο άρθρο του και ο Economist, ο οποίος καταλήγει, πάντως, πως μπορεί η μυστικοπάθεια και τα απανωτά σκάνδαλα να σηκώνουν σκόνη, αλλά οι εταιρείες συμβούλων έχουν τελικά θετικό ρόλο για κυβερνήσεις και επιχειρήσεις.
Στην Ελλάδα, πάντως, οι «Big 4» κάνουν χρυσές δουλειές τα τελευταία χρόνια, με τα έσοδα των εταιρειών, κυρίως λόγω της έκρηξης συμβολαίων για συμβουλευτικές υπηρεσίες, να εκτοξεύονται από περίπου 293 εκατ. ευρώ το 2019 σε 403 εκατ. ευρώ στην τελευταία χρήση. Πρόκειται για τη συγκομιδή, όχι μόνο από τις συμβουλευτικές υπηρεσίες, αλλά και από τις ελεγκτικές και λογιστικές.
Μάλιστα, οι προβλέψεις κάνουν λόγo για ακόμα μεγαλύτερη αύξηση κύκλου εργασιών, που αναμένεται να φτάσει τα 450 εκατ. στο σύνολο της φετινής χρονιάς, καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη νέοι διαγωνισμοί, όχι μόνο παραδοσιακών συμβουλευτικών υπηρεσιών, αλλά και έργων τεχνολογίας, στα οποία έχουν επεκταθεί τα τελευταία χρόνια οι περισσότεροι από τους «Big Four».
Τα υψηλά τιμολόγια που χρεώνουν, π.χ., για την ανάπτυξη ενός δικτυακού τόπου έχουν βρεθεί στο στόχαστρο όσων παρακολουθούν τις δαπάνες του Ελληνικού Δημοσίου σε τέτοιου είδους υπηρεσίες. Στην αγορά επισημαίνουν και την πρακτική να αναλαμβάνουν πολλές συμβάσεις οι τέσσερις ισχυροί, με τα γνωστά υψηλά τιμολόγια, αλλά στη συνέχεια να δίνουν τις δουλειές, με πολύ χαμηλότερο κόστος, σε εγχώριες συμβουλευτικές εταιρείες.
Τα στοιχεία που δημοσίευσε ο Economist δείχνουν πως οι τρεις αμερικανικές εταιρείες συμβούλων (McKinsey, Bain, Boston Consulting) έχουν έσοδα κοντά στις 400.000 ευρώ ανά εργαζόμενο! Την ίδια στιγμή, τα έσοδα των «Big 4», όπως αναφέρεται στο ίδιο άρθρο, κινούνται διεθνώς κοντά στις 140.000 ανά εργαζόμενο. Στην Ελλάδα, η μεγαλύτερη εταιρεία συμβουλευτικών υπηρεσιών μεταξύ των τεσσάρων, η EY Business Advisory Solutions, είχε στην τελευταία χρήση (που έληξε τον Ιούνιο του 2022) έσοδα 103 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου 94.000 ευρώ ανά μισθωτό εργαζόμενο.
Η δεύτερη σε μέγεθος συμβουλευτική εταιρεία στην Ελλάδα μεταξύ των «Big Four», η Deloitte Business Solutions, είχε στην τελευταία χρήση, που έληξε επίσης τον περασμένο Ιούνιο, έσοδα 92 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου 59.680 ευρώ ανά εργαζόμενο. Η Deloitte έχει πραγματοποιήσει τα τελευταία χρόνια και μια σημαντική επένδυση στη Θεσσαλονίκη, με τη δημιουργία κέντρου λογισμικού και υπηρεσιών, το οποίο, όπως αναφέρεται και στη λογιστική κατάσταση για την τελευταία χρήση, στηρίζει σημαντικά τα έσοδα.
Εξαιρετικά κινητική σε κρατικές δουλειές τα τελευταία χρόνια είναι και η PwC Business Solutions, η οποία έχει παρουσία σε πλήθος υπουργείων και πολύ μεγάλο αριθμό διαγωνισμών ή συμβάσεων, από την τεχνολογία μέχρι την υγεία. Η εταιρεία δεν έχει δημοσιεύσει ισολογισμό για την τελευταία χρήση (2021-2022) και τα αποτελέσματα που δημοσιεύονται στον πίνακα αφορούν τη χρήση Ιούλιος 2020 – Ιούνιος 2021. Τα έσοδά της αυξήθηκαν κατά σχεδόν 40% τα τελευταία χρόνια, πάντως, και άγγιξαν τα 64 εκατ. ευρώ. Μικρότερη και λιγότερο δραστήρια είναι η τέταρτη των «Big Four», η KPMG, με έσοδα κοντά στα 17,8 εκατ. ευρώ στη χρήση 2020-2021.
Από τον πίνακα προκύπτει πως τέσσερις από τις δέκα εταιρείες που ανήκουν στις «Big Four» δραστηριοποιούνται στις συμβουλευτικές υπηρεσίες. Όμως, αυτές οι τέσσερις εταιρείες έχουν και τη μεγαλύτερη ανάπτυξη εσόδων την τελευταία τριετία.
Στρατηγική επιλογή των διοικήσεων είναι η ολοένα και μεγαλύτερη συμμετοχή των περισσότερων από τους τέσσερις ισχυρούς ομίλους των συμβουλευτικών / ελεγκτικών υπηρεσιών στα έργα τεχνολογίας, αλλά και σε πλήθος άλλων συμβάσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Από εκεί φαίνεται πως θα προέλθει το μεγαλύτερο ποσοστό των εσόδων τα επόμενα χρόνια, αν και οι «Big Four» εξακολουθούν να έχουν ενεργό ρόλο σε αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων, εξαγορές και άλλες υπηρεσίες προς τον ιδιωτικό τομέα. Όσο, όμως, αυξάνονται τα έσοδα από το κρατικό ταμείο τόσο θα ενισχύεται και η ανάγκη για μεγαλύτερη διαφάνεια στις χρεώσεις και στις αμοιβές, θέμα που θίγει και το πρόσφατο άρθρο του Economist για τη διεθνή εμπειρία. «Οι σύμβουλοι έχουν πολλά να προσφέρουν και πολλά να αποδείξουν».
