Σε ενδοκυβερνητική διελκυστίνδα εξελίσσεται το σχέδιο εξυγίανσης της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ). Η κόντρα που έχει αναπτυχθεί, αφορά στα δύο συναρμόδια υπουργεία, Οικονομικών και Ανάπτυξης που έχουν αναλάβει το έργο της εξυγίανσης της αμυντικής βιομηχανίας. Η μια πλευρά, το υπουργείο Οικονομικών προκρίνει τη διάθεση μειοψηφικού μεριδίου στον στρατηγικό επενδυτή και η δεύτερη, εκείνη του υπουργείου Ανάπτυξης, τη διάθεση πλειοψηφικού μεριδίου.
Ο στρατηγικός επενδυτής, η αμερικανική Lockheed, φυσικά επιδιώκει την ανάληψη πλειοψηφικού μεριδίου, καθώς όπως υποστηρίζει μια τέτοια συμφωνία θα διασφαλίσει μακροπρόθεσμα τα συμφέροντά της. Η ίδια υπόσχεται συμβάσεις ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, για όλους τους πελάτες της στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, αλλά η διαδικασία έχει κολλήσει στο ύψος της συμμετοχής.
Ειδικότερα, το σχέδιο εξυγίανσης της ΕΑΒ προβλέπει την δημιουργία δύο εταιρειών:
- της ΕΑΒ Λειτουργιών και
- της ΕΑΒ Παγίων.
Η πρώτη, η ΕΑΒ Λειτουργιών, θα αναλάβει τα συμβόλαια της εταιρείας και την αποτελεσματική περάτωσή τους. Στην δεύτερη εταιρεία, ΕΑΒ Παγίων, θα εισφερθούν τα πάγια στοιχεία της εταιρείας (ακίνητα, εξοπλισμός κ.λπ.). Ο στρατηγικός επενδυτής δεν ενδιαφέρεται για την ΕΑΒ Παγίων και σαν αποτέλεσμα η τελευταία θα παραμείνει 100% στο Ελληνικό Δημόσιο.
Η διελκυστίνδα που δημιουργήθηκε αφορά στην ΕΑΒ Λειτουργιών. Εκεί το υπουργείο Οικονομικών, ως εποπτεύουσα αρχή της αμυντικής εταιρείας κι εκφράζοντας τη πολιτική γραμμή του υπουργού Χρήστου Σταϊκούρα, προκρίνει τη διάθεση στον στρατηγικό επενδυτή του 49% των μετοχών και του management της επιχείρησης. Προκρίνει δηλαδή το μοντέλο αποκρατικοποίησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, όπου ο στρατηγικός επενδυτής (ΑviAlliance) κατέχει μεν μειοψηφικό μερίδιο (45%), αλλά ελέγχει το management.
Το μοντέλο αυτό ωστόσο δεν βολεύει τους Αμερικάνους της Lockheed. Οι τελευταίοι επιδιώκουν πλειοψηφική συμμετοχή και φυσικά το management της επιχείρησης, προκειμένου να σταματήσει η ομηρία της εταιρείας από τα κόμματα και τις συνδικαλιστικές ηγεσίες. Οι Αμερικανοί θέλουν να έχουν τον πλήρη έλεγχο στα συμβόλαια που υλοποιεί η εταιρεία .
Σημειώνεται ότι διαχρονικά, το 80% του έργου που εκτελείται στην ΕΑΒ αφορά στην Lockheed, και δεν τίθεται θέμα αναζήτησης τρίτου επενδυτή. Ουσιαστικά, η αμερικανική εταιρεία έχει σχέση μονοπωλίου ως συνεργάτης με την ελληνική.
Οι Αμερικανοί, οι οποίοι στο πρώτο δεκαήμερο του μήνα βρέθηκαν στην Αθήνα για επαφές με κυβερνητικούς αξιωματούχους, θα προτιμούσαν να έχουν ακόμη και το 100% της ΕΑΒ Λειτουργιών. Ωστόσο, όπως αναφέρουν καλά ενημερωμένες πηγές, θα συμβιβάζονταν με μια συμμετοχή της τάξης του 65%. Δηλαδή το Ελληνικό Δημόσιο να κατέχει τον έλεγχο της λεγόμενης καταστατικής μειοψηφίας μιας ανωνύμου εταιρείας, με όποια δικαιώματα εξασφαλίζει αυτή.
Με τη λύση αυτή συμφωνεί και το υπουργείο Ανάπτυξης, το οποίο είναι το επισπεύδον υπουργείο στη διαδικασία εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή στην ΕΑΒ. Τα νήματα προς αυτή την κατεύθυνση κινεί ο υπουργός Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος εκφράζει μία περισσότερο φιλελεύθερη προσέγγιση στο ζήτημα αυτό.
Πάντως σε αυτό που συμφωνούν όλοι είναι ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση στην ΕΑΒ, ειδικά στην παρούσα γεωπολιτική συγκυρία. Το προσωπικό της εταιρείας αμείβεται με χαμηλές απολαβές, υποαποδίδει, τα συμβόλαια καθυστερούν στην υλοποίησή τους και η εταιρεία εμφανίζει συνεχώς ζημίες, παρά το υψηλό ανεκτέλεστο. Το Ελληνικό Δημόσιο, ως ο βασικός μέτοχος της εταιρείας, ενόψει της εξυγίανσης, διέγραψε στο τέλος του περασμένου έτους συσσωρευμένες ζημίες ύψους 1,08 δισ. ευρώ.
Το 2020 η εταιρεία είχε ζημίες ύψους 17 εκατ. ευρώ μέσα από έσοδα 40 εκατ. ευρώ. Για το 2021 η ΕΑΒ δεν έχει παρουσιάσει ακόμη αποτελέσματα. Αν όμως ληφθούν υπόψη οι παρατηρήσεις των Ορκωτών Λογιστών, η κατά τα άλλα πολλά υποσχόμενη αμυντική βιομηχανία, συνεχίζει να εμφανίζει ζημίες που ανέρχονται σε αρκετές εκατοντάδες εκατ. ευρώ.
