Πράσινη μετάβαση: Πώς η ΕΕ κάνει στροφή στον ρεαλισμό

Τα πρώτα «στοιχεία» της στροφής της Κομισιόν προς τον «πράσινο ρεαλισμό» -στον απόηχο και των δειγμάτων γραφής που έδωσε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Τραμπ όσον αφορά την ενεργειακή του ατζέντα- εμπεριέχονται στο «Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας για την ΕΕ», το πρώτο σημαντικό κείμενο της νέας Κομισιόν και της δεύτερης θητείας της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που θα παρουσιαστεί μεθαύριο, Τετάρτη 29 Ιανουαρίου.

Από το προσχέδιο του κειμένου που είδε το energygame.gr προκύπτει ότι ο «Πολικός Αστέρας» για τις πολιτικές της Κομισιόν την επόμενη πενταετία -κατά τη διατύπωση της VdL- ξεκινά να αποτυπώνει -μεταξύ άλλων- και το νέο υπόδειγμα της πράσινης μετάβασης, που θα πρέπει πλέον να υπηρετεί την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ κι όχι να την υπονομεύει. Ένα υπόδειγμα που δεν έχει μεν αποκρυσταλλωθεί ακόμα, έχουν όμως αρχίσει να προϊδεάζουν γι’ αυτό σειρά ηγετών από τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, έως τον επικεφαλής των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών και αδιαφιλονίκητο φαβορί για την Καγκελαρία, Φρίντριχ Μερτς. Βασικά του συστατικά είναι:

Πρώτον, η εγκατάλειψη των πολιτικών ενεργειακής «υπερρύθμισης» των προηγούμενων ετών (στις οποίες παραπέμπουν και οι πρόσφατες αναφορές τόσο του κ. Μητσοτάκη όσο και του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρου Σκυλακάκη, για την «πολιτική του ενός στόχου», one target policy) για τη μείωση των εκπομπών CO2. Η Ελλάδα φαίνεται να «παίρνει θέση» εν όψει του Σχεδίου Δράσης της Κομισιόν για μείωση των «περιττών» ρυθμίσεων κατά 25% (το «Πακέτο Απλοποίησης» της Επιτροπής θα παρουσιαστεί στις 26 Φεβρουαρίου) και εξειδικεύει την κατεύθυνση αυτήν στο ενεργειακό πεδίο διά της επανεξέτασης επιμέρους στόχων που είναι επιπλέον του κεντρικού. Ενδεικτική της νέας «γραμμής» της κυβέρνησης είναι η επισήμανση του κ. Σκυλακάκη -σε συνέντευξή του στο «Βήμα»- ότι  «οι στόχοι εξοικονόμησης ενέργειας που τίθενται πέραν και επιπλέον των όσων πρέπει να γίνουν για να πετύχουμε τους στόχους του CO2, έχουν δυσανάλογο οικονομικό κόστος. Αν παράγουμε άφθονη και φθηνή πράσινη ενέργεια από ΑΠΕ, δεν εκπέμπουμε CO2, άρα δεν είναι απαραίτητο να έχουμε επιπλέον στόχους εξοικονόμησης».

Δεύτερον, η αντιμετώπιση της απανθρακοποίησης μέσα από το πρίσμα της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας και της μείωσης των τιμών ενέργειας, καθώς αποτελεί «κοινό μυστικό» ότι στην Ελλάδα (και σε άλλες χώρες της ΕΕ) τα οφέλη της διείσδυσης των  ΑΠΕ δεν έχουν «περάσει» στις τελικές τιμές ενέργειας για καταναλωτές και επιχειρήσεις), όπως έχει επανειλημμένως επισημάνει ο κ. Μητσοτάκης. Σε αυτό το κάδρο εντάσσεται το Σχέδιο Δράσης της Επιτροπής για προσιτές τιμές ενέργειας, μία από τις πρώτες κινήσεις εξειδίκευσης του Συμφώνου Ανταγωνιστικότητας που αναμένεται να παρουσιαστεί έως το τέλος Μαρτίου.

Και τρίτον, η αυξημένη έμφαση τόσο στο χάσμα των τιμών ενέργειας μεταξύ της ΕΕ και των ανταγωνιστικών της οικονομιών (ΗΠΑ, Κίνα), αλλά και στις διαφορές των τιμών ενέργειας μεταξύ του ίδιου του μπλοκ, με τη Νοτιοανατολική Ευρώπη να αντιμετωπίζει επαναλαμβανόμενα «επεισόδια» ακραία υψηλών τιμών ηλεκτρισμού εξαιτίας διαρθρωτικών προβλημάτων της αγοράς ηλεκτρισμού της ΕΕ που είναι ενιαία… μόνο κατ’ όνομα.

Ενδεικτικό της στροφής προς τον πράσινο ρεαλισμό που μόλις ξεκίνησε είναι η επισήμανση στο κείμενο ότι «η μετάβαση σε μια απανθρακοποιημένη οικονομία πρέπει να είναι φιλική προς την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και τεχνολογικά ουδέτερη, ενώ η στροφή προς καθαρότερες πηγές ενέργειας πρέπει να μειώσει το κόστος ενέργεια και τις διακυμάνσεις των τιμών». Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή ρητορικής, καθώς μέχρι πρότινος οι Βρυξέλλες «έβλεπαν» την πράσινη μετάβαση μόνο μέσα από τον φακό της κλιματικής αλλαγής και κώφευαν στις φωνές της βιομηχανίας (και όχι μόνο…) για τις μεγάλες παρενέργειες στην ανταγωνιστική θέση των εταιρειών, ιδίως αυτών με εξαγωγικό πρόσημο.

Το Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας και οι αλλαγές στην ενεργειακή πολιτική της ΕΕ

Η απλοποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου και ο καλύτερος συντονισμός των πολιτικών σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, αντί η κάθε χώρα να προσπαθεί μόνη της να επιτύχει τους στόχους, είναι οι δύο κεντρικοί άξονες του Συμφώνου Ανταγωνιστικότητας, που θα διατρέχουν στο εξής και τις πρωτοβουλίες της ενεργειακής πολιτικής. Είναι χαρακτηριστικό ότι πλέον ο οδικός χάρτης της απανθρακοποίησης και της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων είναι κοινός, συμβολίζοντας με εμφατικό τρόπο τη στόχευση των Βρυξελλών οι δυο αυτές προτεραιότητες να μην… ανταγωνίζονται στο εξής η μία την άλλη (όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια), αλλά να συμβαδίζουν.

Η Επιτροπή θα παρουσιάσει επίσης ένα «Εργαλείο Συντονισμού για την Ανταγωνιστικότητα» (Competitiveness Coordination Tool), για να ενθαρρύνει τη συνεργασία των κρατών-μελών σε τομείς προτεραιότητας. Μεταξύ των πρώτων τομέων που θα προταθούν για την εφαρμογή του εργαλείου αυτού σε πιλοτική βάση είναι τα ηλεκτρικά δίκτυα και η αποθήκευση ενέργειας. Να σημειωθεί ότι την ανάγκη στενότερης συνεργασίας των χωρών-μελών της ΕΕ για τα δίκτυα ηλεκτρισμού ανέδειξε στην πρόσφατη επιστολή του προς την κ. Φον ντερ Λάιεν και ο πρωθυπουργός, κάνοντας λόγο για την αναγκαιότητα επαναχάραξης της διαδικασίας μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, που σήμερα βασίζεται υπερβολικά στα συμφέροντα κάθε χώρας. «Αντίθετα, πρέπει να σκεφτούμε με ευρωπαϊκούς όρους, να καταγράψουμε ποιους πόρους ή τεχνολογίες μπορεί ο καθένας μας να συνεισφέρει και στη συνέχεια να σχεδιάσουμε ένα δίκτυο που θα βασίζεται σε αυτούς τους πόρους», όπως τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.

Μια ακόμα πρωτοβουλία εξειδίκευσης του Συμφώνου για την Ανταγωνιστικότητα είναι η Καθαρή Βιομηχανική Συμφωνία (Clean Industrial Deal), που θα παρουσιαστεί έως το τέλος Μαρτίου μαζί με το Σχέδιο Δράσης για τις προσιτές τιμές ενέργειας. Όπως αναφέρεται στο προσχέδιο του κειμένου, «οι πολιτικές απανθρακοποίησης είναι κινητήρια δύναμη ανάπτυξης όταν ενσωματώνονται με τις βιομηχανικές, εμπορικές και οικονομικές πολιτικές και αυτή η πεποίθηση θα αντανακλάται στην Καθαρή Βιομηχανική Συμφωνία».

Σχέδιο Δράσης για προσιτές τιμές ενέργειας

Όσον αφορά το Σχέδιο Δράσης για τις προσιτές τιμές ενέργειας, αυτό θα επιχειρήσει να αντιμετωπίσει τα κόστη που προκύπτουν «από το ρυθμιστικό πλαίσιο των χρεώσεων δικτύων και της φορολόγησης της ενέργειας και τα κενά της ενιαίας αγοράς ηλεκτρισμού. Αν και το προσχέδιο του Συμφώνου δεν μπαίνει σε λεπτομέρειες, σημειώνει πως το Σχέδιο θα περιλαμβάνει σειρά μέτρων που θα διασφαλίζουν ότι νοικοκυριά και επιχειρήσεις έχουν ευρύτερη άμεση πρόσβαση σε ηλεκτρισμό χαμηλού κόστους. Μεταξύ των πρωτοβουλιών αναφέρονται η χρήση εργαλείων μείωσης του κόστους για τη σύναψη PPA (φρασεολογία που θα μπορούσε να φωτογραφίζει το σχήμα «Green Pool», που έχει προτείνει η ελληνική κυβέρνηση, ώστε να καταστούν τα PPA πιο ελκυστικά για την ενεργοβόρο βιομηχανία), η κινητροδότηση των βιομηχανικών καταναλωτών για να παρέχουν υπηρεσίες ευέλικτης ζήτησης και η πιο δίκαιη κατανομή του κόστους για τα ενεργειακά δίκτυα μέσω της βελτιστοποίησης των μεθοδολογιών για τις ταρίφες.

Διαβάστε περισσότερα στο energygame.gr

Διαβάστε επίσης

Οι χρυσές δουλειές των εταιρειών συμβούλων στην Ελλάδα

Αγρότες: Τα μπλόκα και οι κίνδυνοι που έπονται

Data centers: Ποιες περιοχές βγαίνουν μπροστά στην κούρσα για επενδύσεις

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!