THEPOWERGAME
Μέσα σε συμπληγάδες ενεργειακής ανασφάλειας και αβεβαιότητας, το Ισραήλ αναδεικνύεται ως ένας σημαντικός κρίκος για την ενεργειακή ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής. Σύμφωνα με την Energean, το ισραηλινό μοντέλο προσφέρει έναν ξεκάθαρο οδικό χάρτη προς την ενεργειακή σταθερότητα, την ώρα που η Ευρώπη αντιμετωπίζει έντονες προκλήσεις, λόγω της ενεργειακής εξάρτησης και των διακυμάνσεων στις τιμές φυσικού αερίου. Το Ισραήλ υπογραμμίζει τη σημασία της αξιοποίησης των εγχώριων ενεργειακών πόρων ως θεμελιώδη προϋπόθεση για τη διασφάλιση ενεργειακής επάρκειας και τη δημιουργία ενός βιώσιμου, σταθερού και οικονομικά προσιτού ενεργειακού μέλλοντος.
Ωστόσο, το status quo αλλάζει. Το 2025 φαίνεται πως θα είναι διαφορετικό για τη Γηραιά Ήπειρο, αφού αναμένεται να είναι αντιμέτωπη με δύο νέες προκλήσεις. Η Ευρώπη θα χρειαστεί να ανησυχεί για το φυσικό αέριο, όχι μόνο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά και την άνοιξη και το καλοκαίρι, δημιουργώντας μια πρωτόγνωρη πίεση στην αγορά ενέργειας, σχολιάζει το Bloomberg.
Φυσικό αέριο: Δύο νέες προκλήσεις για την Ευρώπη
Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν εκτοξευθεί σε υψηλά επίπεδα 14 μηνών, με τον δείκτη αναφοράς Title Transfer Facility (TTF) της Ολλανδίας να ξεπερνά τα 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα, καταγράφοντας μία από τις υψηλότερες τιμές των τελευταίων δύο ετών. Αυτή η έντονη άνοδος αποδίδεται σε δύο κύριους παράγοντες.
Αρχικά η Ουκρανία δεν ανανέωσε, στα τέλη του 2024, τη συμφωνία διαμετακόμισης φυσικού αερίου με τη Ρωσία, διακόπτοντας τη ροή ρωσικού αερίου μέσω των αγωγών της προς την Ευρώπη. Παρά τη δραστική μείωση των εξαγωγών της Ρωσίας, η χώρα εξακολουθούσε να αποτελεί σημαντικό προμηθευτή για κράτη όπως η Σλοβακία, η Αυστρία, η Ιταλία, η Τσεχία και η Ουγγαρία. Η απώλεια αυτών των ροών ενισχύει την εξάρτηση της Ευρώπης από εναλλακτικές πηγές, όπως το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και από τα στρατηγικά της αποθέματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως οι εξαγωγές LNG από τις ΗΠΑ έφτασαν κοντά σε ρεκόρ τον Δεκέμβριο, σε 8,5 εκατομμύρια μετρικούς τόνους (MT), καθώς ξεκίνησαν δύο νέες μονάδες, αυξάνοντας τις συνολικές εξαγωγές το 2024 κατά 4,5% σε σχέση με το 2023, σύμφωνα με στοιχεία της LSEG.
Η Ευρώπη παρέμεινε ο προτιμώμενος προορισμός για τις εξαγωγές LNG των ΗΠΑ τον Δεκέμβριο, με 5,84 MT ή το 69% σε σύγκριση με 5,09 MT τον Νοέμβριο. Οι εξαγωγές των ΗΠΑ στην Ευρώπη ενισχύθηκαν καθώς μια σειρά από χώρες αγοράζουν LNG, καθώς ο χειμώνας ανεβάζει τις ανάγκες για θέρμανση όσο πέφτουν οι θερμοκρασίες χαμηλά. Η Τουρκία ήταν ένας από τους κύριους προορισμούς για LNG των ΗΠΑ τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με τα δεδομένα της LSEG. Το 2024 η Ευρώπη αντιπροσώπευε το 55% των συνολικών εξαγωγών LNG των ΗΠΑ, το 34% των συνολικών εξαγωγών των ΗΠΑ κατευθύνθηκε στην Ασία, ενώ το επόμενο 11% πήγε κυρίως στη Λατινική Αμερική, με μερικές αποστολές στη Μέση Ανατολή, κυρίως στην Αίγυπτο και την Ιορδανία, σύμφωνα με τα δεδομένα της LSEG.
Οι εκτιμήσεις που προκαλούν ανησυχία
Ο δεύτερος καθοριστικός παράγοντας αφορά την ταχεία εξάντληση των αποθεμάτων φυσικού αερίου. Από την 1η Οκτωβρίου έως την 31η Δεκεμβρίου 2024 η Ευρώπη κατανάλωσε περισσότερες από 250 τεραβατώρες φυσικού αερίου -το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο κατανάλωσης για την περίοδο αυτήν στην ιστορία, υπερβαίνοντας κατά πολύ τον δεκαετή μέσο όρο των 165 TWh. Αυτή η ραγδαία απομείωση αποθεμάτων αποδίδεται σε έναν ψυχρό και ξηρό χειμώνα, που αύξησε τη ζήτηση για θέρμανση, ενώ ταυτόχρονα περιόρισε την παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές, όπως τα αιολικά και τα υδροηλεκτρικά έργα. Αντίθετα, οι δύο προηγούμενοι χειμώνες χαρακτηρίστηκαν από ήπιο καιρό και αυξημένη παραγωγή πράσινης ενέργειας, γεγονός που είχε περιορίσει την εξάρτηση από το φυσικό αέριο.
Παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη ξεκίνησε τη φετινή περίοδο θέρμανσης με αποθέματα γεμάτα σε ποσοστό 95%, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι έως το τέλος του χειμώνα τα αποθέματα αυτά θα μειωθούν στο 35%-40%, συγκριτικά με το 60% της προηγούμενης χρονιάς, αναφέρει το Bloomeberg. Η σημαντική αυτή μείωση υποδηλώνει ότι η Ευρώπη θα βρεθεί αντιμέτωπη με την ανάγκη να αναπληρώσει τα αποθέματά της την άνοιξη και το καλοκαίρι, προκειμένου να φτάσει το απαιτούμενο όριο του 90% έως την 1η Νοεμβρίου, όπως επιτάσσουν οι κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι τεράστιοι αποθηκευτικοί χώροι της Ευρώπης διαθέτουν πληρότητα λίγο πάνω από 70% σε σύγκριση με περίπου 86% πριν από έναν χρόνο. Αν και δεν υπάρχει κίνδυνος άμεσης έλλειψης, η ταχεία αυτή κατανάλωση μπορεί να καταστήσει πιο δύσκολη τη συγκέντρωση αποθεμάτων εν όψει της επόμενης περιόδου θέρμανσης και να αυξήσει βραχυπρόθεσμα τις τιμές. Τα επίπεδα αποθήκευσης έχουν μειωθεί συνολικά κατά 25 ποσοστιαίες μονάδες από το προηγούμενο υψηλό τους -περισσότερο από οποιαδήποτε πτώση από το 2018, σύμφωνα με τα στοιχεία της Gas Infrastructure Europe που συγκέντρωσε το Bloomberg.
Η διαδικασία αυτή θα απαιτήσει έντονο ανταγωνισμό με άλλες αγορές, κυρίως την Ασία, για την εξασφάλιση προμηθειών LNG, κάτι που αναμένεται να οδηγήσει σε περαιτέρω άνοδο των τιμών. Το ενεργειακό τοπίο διαμορφώνεται έτσι με ακόμη μεγαλύτερες πιέσεις, δημιουργώντας πρωτοφανείς προκλήσεις τόσο για τη βιομηχανία, όσο και για τα νοικοκυριά.
Γιατί η Energean θέτει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος το Ισραήλ
Η Energean -με ανάρτησή της στο LinkedIn- αναδεικνύει το παράδειγμα του Ισραήλ ως μια στρατηγική προσέγγιση για την ενεργειακή ασφάλεια και τη βιώσιμη ανάπτυξη, σε μια εποχή που η Ευρώπη και ο υπόλοιπος κόσμος αντιμετωπίζουν πρωτόγνωρες ενεργειακές προκλήσεις. Το Ισραήλ, μέσα από την αξιοποίηση των εγχώριων ενεργειακών πόρων του, έχει καταφέρει να οικοδομήσει ένα σταθερό, προσιτό και ασφαλές ενεργειακό μοντέλο, το οποίο η Energean θεωρεί ως σημείο αναφοράς για τις υπόλοιπες χώρες.
Το Ισραήλ έχει δώσει έμφαση στην ανάπτυξη της εγχώριας παραγωγής φυσικού αερίου, γεγονός που του επιτρέπει να μειώνει τη χρήση εισαγόμενων καυσίμων και να αντικαθιστά τον άνθρακα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η μετάβαση αυτή όχι μόνο μειώνει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αλλά δημιουργεί και ένα οικονομικό πλεονέκτημα, καθώς το φυσικό αέριο διατίθεται σε χαμηλές και σταθερές τιμές, υποστηρίζοντας τη βιομηχανία και τα νοικοκυριά. Παράλληλα, το Ισραήλ χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως βάση για την ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, εξασφαλίζοντας τη σταθερότητα του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας ακόμα και σε περιόδους που οι ΑΠΕ δεν μπορούν να ανταποκριθούν, όπως σε φαινόμενα Dunkelflaute.
Η Energean χρησιμοποιεί το παράδειγμα του Ισραήλ για να υπογραμμίσει ότι η εκμετάλλευση των εγχώριων ενεργειακών πόρων δεν είναι απλώς μια επιλογή, αλλά μια στρατηγική αναγκαιότητα. Το Ισραήλ έχει καταφέρει να διασφαλίσει την ενεργειακή του επάρκεια, να μειώσει τις τιμές ενέργειας και να ενισχύσει την ανάπτυξη των ΑΠΕ, δημιουργώντας ένα υπόδειγμα ενεργειακής πολιτικής. Η Energean προτείνει αυτήν τη στρατηγική ως λύση για τις χώρες που θέλουν να αποκτήσουν μακροπρόθεσμη ενεργειακή σταθερότητα, να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να προστατεύσουν τις οικονομίες τους από τις διακυμάνσεις της διεθνούς αγοράς ενέργειας.
Σύμφωνα με τον S&P Global, το Ισραήλ αποτελεί σημαντικό παραγωγό φυσικού αερίου, εξάγοντας σημαντικές ποσότητες προς την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Το 2023 η παραγωγή φυσικού αερίου της χώρας έφτασε στο επίπεδο-ρεκόρ των 24,7 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm), όπως αναφέρουν τα στοιχεία του ισραηλινού Υπουργείου Ενέργειας που δημοσιεύθηκαν τον Μάιο του ίδιου έτους. Το κοίτασμα Karish, που ξεκίνησε την παραγωγική του λειτουργία τον Οκτώβριο του 2022, συνέβαλε σημαντικά στην παραγωγή της χώρας. Κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2024, το Karish παρήγαγε 2,77 bcm, αυξημένο σε σύγκριση με τα 1,97 bcm που είχαν παραχθεί την ίδια περίοδο το προηγούμενο έτος. Το Ισραήλ διαθέτει επίσης τα κοιτάσματα Λεβιάθαν, το οποίο τέθηκε σε λειτουργία το 2019, και Ταμάρ, που ξεκίνησε να παράγει φυσικό αέριο το 2013, ενισχύοντας περαιτέρω τη δυναμική του ως ενεργειακού κόμβου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Πρωταγωνιστικό ρόλο στον ενεργειακό τομέα του Ισραήλ διαδραματίζει η Energean (που είναι εισηγμένη και στο Χρηματιστήριο του Ισραήλ), η οποία στηρίζει τον ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας από την παραγωγή των κοιτασμάτων Καρίς και Βόρειο Καρίς, που διαθέτουν περίπου 75 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Η παραγωγή από το κοίτασμα Καρίς ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2022, ενώ το κοίτασμα Βόρειο Καρίς παράγει φυσικό αέριο από τον Φεβρουάριο του 2024. Η Energean έλαβε από την κυβέρνηση του Ισραήλ την έγκριση για την 1η Φάση της ανάπτυξης του κοιτάσματος Katlan (Περιοχή Ολύμπου), το οποίο θα αξιοποιηθεί είτε με την αύξηση των πωλούμενων ποσοτήτων προς την ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά του Ισραήλ, είτε και για εξαγωγικούς σκοπούς. Όπως έχει αναφέρει το energygame.gr, η Energean έχει υποβάλει αίτημα για άδεια εξαγωγών φυσικού αερίου προς την Κύπρο, ενώ στο παρελθόν είχε προτείνει τη δημιουργία αγωγού που θα συνδέει το Ισραήλ με την Κύπρο. Η Energean, στους πρώτους δέκα μήνες του έτους, παρήγαγε κατά μέσο όρο 153.000 βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου την ημέρα, εκ των οποίων τα 112.000 βαρέλια προέρχονται από το Ισραήλ.
Υπενθυμίζεται ότι ο διευθύνων σύμβουλος της Energean, Μαθιός Ρήγας, είχε καλέσει το Ισραήλ να εκδώσει νέες άδειες για έρευνα πετρελαίου και φυσικού αερίου, προκειμένου να καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση στην περιοχή. Σε δηλώσεις του στο Reuters, ο κ. Ρήγας τόνισε την ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα, ζητώντας παράλληλα από τις κυβερνήσεις να δημιουργήσουν νέες διαδρομές εξαγωγής φυσικού αερίου από το Ισραήλ προς την Αίγυπτο και την Κύπρο. «Χρειάζεται να συζητήσουμε με την (ισραηλινή) κυβέρνηση για την έκδοση νέων αδειών και την ενίσχυση της έρευνας, καθώς πρέπει να βρούμε περισσότερο αέριο. Είναι απαραίτητο να αναπτύξουμε μεγαλύτερους πόρους φυσικού αερίου», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Διαβάστε περισσότερα στο energygame.gr
Διαβάστε επίσης
Στεγαστικά δάνεια: Νέοι κανόνες για τη χορήγησή τους
Φόροι: Αυτόματα και σε πραγματικό χρόνο η είσπραξη από την Εφορία
Πώς η Ισπανία αντιμετωπίζει τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
