Η συνοριακή υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι τόσο απογοητευμένη από τις επανειλημμένες απωθήσεις μεταναστών από την Ελλάδα που εξετάζει το ενδεχόμενο να καλέσει τις Βρυξέλλες να κινήσουν πειθαρχικές διαδικασίες κατά της Αθήνας, δήλωσε στέλεχος της Frontex στο Politico και στο Welt.
Ειδικότερα, όπως γράφει το Politico, ο υπεύθυνος Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex, Jonas Grimheden, δήλωσε ότι η κατάσταση στην Ελλάδα αποτελεί το πιο σοβαρό πρόβλημα για τον οργανισμό όσον αφορά την τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Ελλάδα διαθέτει επί του παρόντος 13 ανοικτές υποθέσεις για πιθανές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε μετανάστες, αριθμός που ξεπερνά κάθε άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ. Το 2024, σχεδόν το ένα τρίτο των 56 ενεργών υποθέσεων της Frontex αφορούν την Ελλάδα.
Ο Grimheden ανέφερε πως η Frontex έχει δύο επιλογές: να αποσύρει τη δράση της από την Ελλάδα ή να ζητήσει από την Κομισιόν να επιβάλει κυρώσεις. Ωστόσο, η πλήρης αποχώρηση της Frontex δεν θεωρείται σκόπιμη, καθώς η παρουσία της εγγυάται διαφάνεια και παρακολούθηση. Σε περίπτωση που η Ελλάδα συνεχίσει να αμελεί τις υποχρεώσεις της απέναντι στους μετανάστες, η Επιτροπή θα μπορούσε να προσφύγει στο Δικαστήριο της ΕΕ, ενώ θα μπορούσε και να συνδέσει την πρόσβαση σε ευρωπαϊκά κονδύλια με την πρόοδο στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σε πρόσφατο περιστατικό στη Λέσβο, επτά άνθρωποι –ανάμεσά τους και δύο παιδιά– πνίγηκαν όταν βυθίστηκε σκάφος με μετανάστες έπειτα από παρέμβαση του Λιμενικού. Η Frontex διερευνά την υπόθεση συλλέγοντας φωτογραφικά και βιντεοληπτικά στοιχεία, καθώς και καταθέσεις διασωθέντων.
Το ελληνικό Λιμενικό αναφέρει πως το σκάφος ήταν υπερφορτωμένο και γι’ αυτό ανετράπη, ενώ πρόσθεσε πως για κάθε πιθανή παρέκκλιση υπάρχουν εσωτερικοί μηχανισμοί ελέγχου. Από την πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση δήλωσε πως δεν έχει λάβει επίσημη προειδοποίηση από τη Frontex για πιθανή περικοπή χρηματοδότησης των επιχειρησιακών μέσων.
Ωστόσο, η πίεση αυξάνεται. Το 2023, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Ελλάδα για συστηματικές επαναπροωθήσεις, ενώ ανεξάρτητη έρευνα του Συνηγόρου του Πολίτη πρότεινε πειθαρχικά μέτρα για οκτώ λιμενικούς που εμπλέκονταν σε τραγωδία με εκατοντάδες νεκρούς μετανάστες.
Η συζήτηση για τις ευθύνες της Ελλάδας εντάσσεται σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο αυστηροποίησης της μεταναστευτικής πολιτικής, με την ΕΕ να χαρακτηρίζει πρόσφατα επτά χώρες ως «ασφαλείς» για επιστροφή προσφύγων.
