Την κοινή απόφαση των υπουργών Εξωτερικών και Μετανάστευσης και Ασύλου, με την οποία χαρακτηρίζεται η Τουρκία ως ασφαλής τρίτη χώρα, ακύρωσε η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου σε διάσκεψη κεκλεισμένων των θυρών κατά πλειοψηφία, καθώς, σύμφωνα με ανακοίνωση του προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας Μιχάλη Πικραμένου, δεν είχε επαρκή τεκμηρίωση και αιτιολογία για τον χαρακτηρισμό αυτό.
Έτσι, για όσο χρονικό διάστημα η Τουρκία δεν δέχεται την επιστροφή των αιτούντων άσυλο στο έδαφός της, τα αιτήματα των αιτούντων διεθνή προστασία δεν μπορούν να απορρίπτονται από τις Ελληνικές αρχές ως απαράδεκτα, αλλά πρέπει να εξετάζονται επί της ουσία τους.
Αναλυτικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ σε διάσκεψη αποφάνθηκε επί 5 υποθέσεων οι οποίες συζητήθηκαν στην Ολομέλεια τον περασμένο Φεβρουάριο και αφορούσαν
α) την κατάρτιση εθνικού καταλόγου ασφαλών τρίτων χωρών που περιλαμβάνει την Τουρκία ως ασφαλή τρίτη χώρα για τους αιτούντες διεθνή προστασία με χώρα καταγωγής τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία και
β) τις αποφάσεις Ανεξάρτητων Αρχών Προσφυγών, με τις οποίες απορρίφθηκαν ως απαράδεκτα αιτήματα για τη χορήγηση διεθνούς προστασίας κατ’ επίκληση του χαρακτηρισμού της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας.
Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε, κατά πλειοψηφία, ότι «από τα στοιχεία του φακέλου που συνοδεύουν την 538595/12.12.2023 κοινή απόφαση των υπουργών Εξωτερικών και Μετανάστευσης και Ασύλου περί «καθορισμού τρίτων χωρών που χαρακτηρίζονται ως ασφαλείς και κατάρτιση εθνικού καταλόγου κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 91 του ν. 4939/2022» και ιδίως, από την εισήγηση του διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου, δεν προκύπτει ότι για τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας για τις προαναφερθείσες κατηγορίες αλλοδαπών εκτιμήθηκαν δεόντως τα κριτήρια που τάσσονται στο άρθρο 91 του ν. 4939/2022».
Και αυτό, γιατί η σχετική εισήγηση περιορίζεται στην παράθεση κειμένων διεθνών πηγών που ελήφθησαν υπόψη, χωρίς να αξιολογούνται ειδικώς οι πληροφορίες που περιέχονται στις πηγές σε σχέση με τα τασσόμενα στον νόμο κριτήρια, ώστε να τεκμηριώνεται η συνδρομή των νομίμων προϋποθέσεων για τον χαρακτηρισμό.
Κατόπιν αυτών, το ΣτΕ έκρινε ότι «πρέπει να ακυρωθεί η 538595/12.12.2023 κοινή υπουργική απόφαση, κατά το μέρος που αφορά τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας για τους αιτούντες διεθνή προστασία με χώρα καταγωγής τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία».
Ακόμη, έκρινε ομόφωνα το ΣτΕ ότι πρέπει να ακυρωθούν οι ατομικές αποφάσεις των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών, με τις οποίες απορρίφθηκαν τα αιτήματα διεθνούς προστασίας των αιτούντων αλλοδαπών αφγανικής ιθαγένειας, με την αιτιολογία ότι εισήλθαν στην Ελλάδα από την Τουρκία, η οποία είναι ασφαλής τρίτη χώρα.
Και αυτό γιατί από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η Τουρκία έχει αναστείλει γενικώς την επανεισδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία στο έδαφός της από τον Μάρτιο του 2020, οι αρμόδιες Ελληνικές αρχές, όπως έγινε δεκτό με την απόφαση του Δ.Ε.Ε. της 4.10.2024, δεν δύνανται να απορρίπτουν αιτήσεις διεθνούς προστασίας ως απαράδεκτες, με την αιτιολογία ότι η Τουρκία είναι ασφαλής τρίτη χώρα.
