THEPOWERGAME
Η αλλαγή ώρας και το πότε αλλάζει είναι ένα θέμα που απασχολεί τους πολίτες δύο φορές τον χρόνο εδώ και δεκαετίες. Και μπορεί στις ΗΠΑ να αποφάσισαν πριν από δύο χρόνια να καταργηθεί η χειμερινή ώρα, στην Ελλάδα όμως (και στην Ευρώπη) το θέμα γύρω από την αλλαγή ώρας παραμένει στον «πάγο».
Τον Μάρτιο του 2019 το Ευρωκοινοβούλιο ψήφισε υπέρ του να σταματήσουν τα… πήγαινε – έλα με τους δείκτες στα ρολόγια, με την τελευταία αλλαγή ώρας να ήταν προγραμματισμένη για τον Μάρτιο 2021. Ωστόσο, η πανδημία κορονοϊού (αρχικά) και οι γεωπολιτικές κρίσεις που ακολούθησαν στη συνέχεια με τον πόλεμο στην Ουκρανία, πήγαν πίσω την εφαρμογή του μέτρου.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι και φέτος θα εφαρμοστεί η αλλαγή ώρας, με τους πολίτες να καλούνται σε λίγο καιρό να βάλουν μπροστά τους δείκτες στα ρολόγια, ώστε αυτά να δείχνουν τη θερινή ώρα.
Πότε είναι η αλλαγή ώρας 2024 στην Ελλάδα
Την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου, τα ρολόγια πηγαίνουν μπροστά μια ώρα, προκειμένου να δείξουν τη θερινή ώρα. Συγκεκριμένα, αυτό θα συμβεί τα ξημερώματα στις 31 Μαρτίου 2024, με τους δείκτες να πηγαίνουν στις 04:00 (από 03:00).
Εντός των επόμενων εβδομάδων αναμένεται και η σχετική ανακοίνωση από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για την αλλαγή ώρας 2024 σε θερινή και το πότε αλλάζει, όπως συνέβη την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι.
Πώς ξεκίνησε στα ρολόγια η αλλαγή ώρας σε Ελλάδα και Ευρώπη
Η δημόσια διαβούλευση για την αλλαγή ώρας ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Κομισιόν, προκειμένου να επικρατήσει ένα ενιαίο καθεστώς για όλες τις χώρες – μέλη της ΕΕ. Η αλλαγή ώρας στην Ελλάδα έχει τις ρίζες της πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πιο συγκεκριμένα, η θερινή ώρα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, δοκιμαστικά, το 1932 και συγκεκριμένα από τις 6 Ιουλίου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου, όπου τα ρολόγια πήγαν μία ώρα μπροστά.
Ωστόσο, η συγκεκριμένη πρακτική εγκαταλείφθηκε γρήγορα για να επιστρέψει δριμύτερη τη δεκαετία του 1970 εν μέσω της πετρελαϊκής κρίσης στην Ευρώπη, με απώτερο στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας μέσω της καλύτερης δυνατής αξιοποίησης της ηλιοφάνειας. Άλλα επιχειρήματα υπέρ της αλλαγής ώρας σε Ελλάδα και Ευρώπη ήταν επίσης η οδική ασφάλεια, οι αυξημένες δυνατότητες αναψυχής και η εναρμόνιση των εθνικών πρακτικών με αυτές των γειτονικών χωρών ή των κυριότερων εμπορικών εταίρων.
Οι τωρινές ρυθμίσεις για τη θερινή ώρα σε επίπεδο ΕΕ ισχύουν από τη δεκαετία του 1980 και διέπονται από την οδηγία 2000/84/EΚ, η οποία θεσπίζει την υποχρέωση των κρατών – μελών να περνούν στη θερινή ώρα την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου και να επανέρχονται στη χειμερινή ώρα την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου. Στόχος της ΕΕ παραμένει, πάντως, να ενοποιηθούν οι διαφορετικές εθνικές ημερομηνίες μετάβασης στη θερινή ώρα, ώστε να διασφαλιστεί μια εναρμονισμένη προσέγγιση στην αλλαγή ώρας εντός της ενιαίας αγοράς.
Πώς η θερινή ώρα επηρεάζει πέντε τομείς της ζωής μας
- Εσωτερική αγορά: Η μη συντονισμένη αλλαγή της ώρας από τα κράτη – μέλη θα ήταν επιζήμια για την εσωτερική αγορά, καθώς θα είχε ως συνέπεια υψηλότερο κόστος για το διασυνοριακό εμπόριο, προβλήματα στις μεταφορές, τις επικοινωνίες και τα ταξίδια, καθώς και χαμηλότερη παραγωγικότητα στην εσωτερική αγορά αγαθών και υπηρεσιών.
- Ενέργεια: Η συνολική εξοικονόμηση ενέργειας ως αποτέλεσμα της θερινής ώρας είναι οριακή.
- Υγεία: Οι ρυθμίσεις για τη θερινή ώρα εκτιμάται ότι έχουν θετικό αντίκτυπο που συνδέεται με τη δυνατότητα περισσότερων υπαίθριων δραστηριοτήτων αναψυχής. Από την άλλη, τα αποτελέσματα χρονοβιολογικών ερευνών δείχνουν ότι οι επιπτώσεις στο ανθρώπινο βιορυθμό μπορεί να είναι σοβαρότερες απ’ ό, τι στο παρελθόν. Το ισοζύγιο των θετικών και αρνητικών επιπτώσεων παραμένει ασαφές.
- Οδική ασφάλεια: Παραμένει επίσης ασαφής η σχέση μεταξύ των ρυθμίσεων για τη θερινή ώρα και της συχνότητας των τροχαίων ατυχημάτων. Η στέρηση ύπνου επειδή τα ρολόγια γυρίζουν μία ώρα μπροστά την άνοιξη, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ατυχημάτων. Από την άλλη, οι περισσότερες ώρες με φως της ημέρας τα καλοκαιρινά βράδια θεωρείται ότι έχουν θετικό αντίκτυπο στην οδική ασφάλεια.
- Γεωργία: Οι ανησυχίες του παρελθόντος για τις διαταραχές του βιορυθμού των ζώων και τις αλλαγές στις ώρες αρμέγματος λόγω της μεταβολής της ώρας έχουν σε μεγάλο βαθμό εξαλειφθεί χάρη στη χρήση νέου εξοπλισμού, τεχνητού φωτισμού και αυτοματοποιημένων τεχνολογιών. Επίσης, μία επιπλέον ώρα με φως το καλοκαίρι μπορεί να αποτελεί ένα ιδιαίτερα θετικό στοιχείο, επειδή επιτρέπει την επιμήκυνση των ωρών απασχόλησης σε υπαίθριες δραστηριότητες, όπως η δουλειά στα χωράφια και η συγκομιδή.