Μετά από σειρά αποφάσεων Πρωτοδικείων, Εφετείων, του Ελεγκτικού Συνεδρίου και του Συμβουλίου της Επικρατείας, και η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές στους μισθούς των γιατρών του ΕΣΥ σύμφωνα με τον μνημονιακό νόμο 4093/2012, ανοίγοντας το δρόμο για την καταβολή αναδρομικών της τελευταίας πενταετίας περίπου από 40.000 εως 60.000 ευρώ ο καθένας.
Με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου (υπ αριθμόν με 3/2022) κρίθηκε ότι παράνομα καταβάλλονταν μειωμένες οι αποδοχές στους ιατρούς ΕΣΥ (Πρωτοβάθμια Υγεία) λόγω των περικοπών που επέβαλε ο νόμος 4093/2012 (έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013−2016).
Τα δικαστήρια ουσίας επιδικασαν και επιδικάζουν μικτές μηνιαίες διαφορές περίπου 1.000 ευρώ. Τα επιδικασθέντα ποσά ανέρχονταν, όταν οι διαφορές αφορούσαν 4 ή και 5 έτη, σε συνολικά μικτά ποσά μέχρι 50.000 ή και 60.000 ευρώ.
Η απόφαση του Αρείου Πάγου
Η Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου με απόφαση της (3/2022) απέρριψε την αναίρεση της πρώτης ΔΥΠΕ επικυρώνοντας, ουσιαστικά, τις αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων που δικαίωναν τους γιατρούς.
Συγκεκριμένα, με την 3/2022 απόφασή της έκρινε ότι παράνομα καταβάλλονταν μειωμένες οι αποδοχές στους ιατρούς ΕΣΥ (Πρωτοβάθμια Υγεία) λόγω των περικοπών που επέβαλε ο νόμος 4093/2012 (έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013−2016).
Πριν την απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου είχαν προηγηθεί δικαστικές αποφάσεις Πρωτοδικείων και Εφετείων που δικαίωναν τους γιατρούς, ήδη από το 2017.
Ειδικότερα, η Ολομέλεια του Α.Π. αποφάνθηκε ότι ο νόμος 4093/2012 δεν είναι σύμφωνος με το Σύνταγμα και επομένως δεν πρέπει να εφαρμοσθεί, καθώς:
α) Δεν προέβη σε «εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις από τις εν λόγω μειώσεις», ούτε «αν το αναμενόμενο οικονομικό όφελος που θα προκύψει από τις μειώσεις είναι μικρότερο ή μεγαλύτερο από τις επιπτώσεις των μειώσεων». Δηλαδή νομοθετήθηκαν μειώσεις που μπορούσαν να προκαλέσουν συνολικά ζημία αντί για όφελος και πιθανότατα προκάλεσαν ζημία.
β) Δεν εξετάστηκε από τον νόμο «αν θα μπορούσαν να ληφθούν άλλα μέτρα ισοδύναμου αποτελέσματος» ως προς τη μείωση των δημοσίων δαπανών, αλλά με μικρότερο κόστος για τους γιατρούς του ΕΣΥ.
γ) Δεν εξετάστηκε αν οι αποδοχές των γιατρών του ΕΣΥ παραμένουν μετά τις νέες μειώσεις επαρκείς για την αντιμετώπιση του κόστους αξιοπρεπούς διαβίωσής τους και ανάλογες της αποστολής που τους έχει ανατεθεί με το άρθρο 5 παρ. 5 του Συντάγματος.
Παράλληλα, η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου απέρριψε την αναίρεση της πρώτης ΔΥΠΕ και επικύρωσε τις αποφάσεις των δικαστηρίων της ουσίας, επί αγωγών που κατέθεσε και υποστήριξε η δικηγορική εταιρεία «Γιάννης Τουτζιαράκης και Συνεργάτες».
Με αφορμή την εν λόγω απόφαση ο κ. Τουτζιαράκης σε δήλωσή του αναφέρει:
«Οι λόγοι για τους οποίους όλα τα ανώτατα δικαστήρια έκριναν τις διατάξεις και τις περικοπές του νόμου 4093/2012 ως αντίθετες με το Σύνταγμα και μη εφαρμοστέες, αποτελούν προπατορικό και υπερκομματικό αμάρτημα και βαραίνουν και το ισχύον μισθολόγιο του νόμου 4472/2017.
Και το ισχύον μισθολόγιο καταλήγει σε καθαρές αμοιβές των ιατρών ΕΣΥ ίδιες ή και μικρότερες, χωρίς να έχει υπάρξει συμμόρφωση προς τις υποδείξεις όλων των ανώτατων δικαστηρίων της χώρας.
Χωρίς δηλαδή να υπάρξει σοβαρή εκτίμηση αν οι επιπτώσεις από το μειωμένο επίπεδο μισθών επιφέρουν τελικά οικονομική ζημία αντί για όφελος ή αν οι μη επαρκείς αποδοχές οδηγούν σε υπονόμευση της συνταγματικής υποχρέωσης να εξασφαλίζεται η παροχή υπηρεσιών υγείας υψηλού επιπέδου (ΣτΕ 3802/2014, Ολομέλεια, 9/2016 και 2381/2016)».
