THEPOWERGAME
Mόνο εννέα από τις 139 χώρες αρνήθηκαν να υπογράψουν την τελική συμφωνία που ενορχήστρωσε ο ΟΟΣΑ για τον ελάχιστο παγκόσμιο φόρο. Σε κάποιες από αυτές, η επιβολή ελάχιστου φόρου 15% στις πολυεθνικές αναμένεται να επιφέρει μεγάλες ανατροπές στις μικρές οικονομίες τους. Τα νησιά της Καραϊβικής βρίσκονται σε δυσμενέστερη θέση. Μολονότι η εξωτική ομορφιά τους παραμένει απαράλλακτη, το φορολογικό τους σύστημα δεν θα είναι τόσο ελκυστικό.
Τα Μπαρμπάντος και ο Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες απέρριψαν το διεθνές σχέδιο για την
καταπολέμηση της φοροαποφυγής των πολυεθνικών, όπως είναι οι ψηφιακοί κολοσσοί, διότι η φορολογία τους είναι εξαιρετικά χαμηλή ή ακόμη και μηδενική . Είναι άγνωστο ακόμη το πώς θα διαμορφωθεί το τοπίο σε βάθος χρόνου διότι είναι λιγοστές οι πηγές των εσόδων τους. Τα νησιά της Καραϊβικής μετρούν τεράστιες απώλειες από την πανδημία του ιού SARS-CoV-2, φθάνοντας πέρσι έως και τα 33,9 δισ δολάρια, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδιών και Τουρισμού (WTTC). Οκτώ στις δέκα μικρομεσαίες επιχειρήσεις στηρίζονται στον τουρισμό, με τον αριθμό των εργαζομένων να μειώνεται στα 2,08 εκατ. από περίπου 2,76 εκατ. το 2019. Η πτώση των τουριστικών εσόδων κινήθηκε από το 49,1% στο 72,3%.
Οπότε εξωτικά μέρη με μηδενικό φορολογικό συντελεστή για τις επιχειρήσεις -όπως οι Νήσοι
Κέιμαν, οι Μπαχάμες, οι Βερμούδες, οι Βρετανικές Παρθένες Νήσοι, τα νησιά Τερκς και Κέικος- είναι αντιμέτωπα με διπλή πρόκληση: τον ελάχιστο παγκόσμιο φορολογικό συντελεστή του 15% και την μεγάλη πτώση της τουριστικής κίνησης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τα νησιά της Καραϊβικής δεν θα επανέλθουν στα προ πανδημίας επίπεδα νωρίτερα από το 2025 λόγω της «βραδύτερης του αναμενόμενου» ανάκαμψη στον ταξιδιωτικό και τον τουριστικό κλάδο.
Με τη συμφωνία που υπεγράφη την Πέμπτη υπό την αιγίδα του ΟΟΣΑ, ακόμη και αν μια ξένη εταιρεία δεν πληρώσει κανέναν φόρο στις Βερμούδες, θα επιβαρυνθεί με συντελεστή 15% στην εγχώρια αγορά της. Η πρόβλεψη αυτή θέτει μια νέα πρόκληση στην Ιρλανδία και την Ουγγαρία- οι οποίες επίσης δεν υπέγραψαν τη συμφωνία- καθώς φορολογούν τις επιχειρήσεις με συντελεστή 12,5% και 9%, αντίστοιχα. Εκτός του Περού, το οποίο πρακτικά δεν έχει σχηματίσει κυβέρνηση, από τη συμφωνία απείχε επίσης η Εσθονία, Κένυα, η Νιγηρία, η Σρι Λάνκα. Εντούτοις, οι πιέσεις από τους G20, δηλαδή τα είκοσι ισχυρότερα κράτη του ανεπτυγμένου και αναπτυσσόμενου κόσμου, ήταν τόσο μεγάλες που συναίνεσε η Ελβετία, οι Νήσοι Κέιμαν, οι Βρετανικές Νήσοι και οι Μπαχάμες στην επιβολή του ελάχιστου παγκόσμιου φόρου.
Εξαιρέσεις από τη συμφωνία
Ο ναυτιλιακός κλάδος εξαιρέθηκε από τη διεθνή συμφωνία για τον ελάχιστο παγκόσμιο φορολογικό συντελεστή. Έγινε επίσης αποδεκτό αίτημα της Ινδίας, της Κίνας και ορισμένων χωρών της ανατολικής Ευρώπης να εξαιρούνται φορολογικά κίνητρα σε ξένες επενδύσεις όπως η κατασκευή εργοστασίων. Η συμφωνία αναμένεται να οριστικοποιηθεί τον Οκτώβριο για να τεθεί σε εφαρμογή το 2023.
Ο ΟΟΣΑ υπολογίζει πως τα φορολογικά έσοδα θα τονωθούν τουλάχιστον κατά 100 δισ δολάρια, σε παγκόσμια κλίμακα. Αρχικά ο ελάχιστος παγκόσμιος φορολογικός συντελεστής θα ισχύει για ομίλους με παγκόσμιο τζίρο άνω των 20 δισ δολαρίων, με την προοπτική το κατώτατο όριο θα φθάσει τα 10 δισ δολάρια εντός επταετίας. Οι εταιρείες θα πρέπει να κατανέμουν το 20% με 30% των κερδών που θα υπερβαίνει το 10% των περιθωρίων τους στις χώρες όπου καταγράφονται πωλήσεις. Έτσι οι ψηφιακοί κολοσσοί, οι φαρμακοβιομηχανίες και οι όμιλοι ειδών πολυτελείας θα πληρώνουν περισσότερους φόρους στις χώρες όπου δραστηριοποιούνται.