Οι Ρεπουμπλικανοί συνειδητοποιούν πως ο τερματισμός της τριετούς ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία απαιτεί μεγαλύτερη και πιο ζυγισμένη διπλωματική στρατηγική. Μια συμφωνία για την ειρήνη δεν μπορεί να είναι εφικτή πριν από την ολοκλήρωση των πρώτων 100 ημερών της προεδρίας Τραμπ στις 29 Απριλίου. Πληροφορίες των Financial Times αποκαλύπτουν πως Ευρωπαίοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι φοβούνται μήπως οι Αμερικανοί αποχωρήσουν από τις διαπραγματεύσεις, παρουσιάζοντας έστω και μια πενιχρή πρόοδο ως δικαιολογία για να σταματήσουν τις προσπάθειες.
Οι προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία εισέρχονται σε μια πολύ κρίσιμη εβδομάδα, είπε την Κυριακή ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, μεταφέροντας με αυστηρό τόνο ένα μήνυμα στη Ρωσία. Είχε προηγηθεί επίσκεψη του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, στη Μόσχα την περασμένη Παρασκευή και η σύντομη, αλλά σημαδιακή τετ-α-τετ συνομιλία του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, και του Ουκρανού ομολόγου του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στην κηδεία του Ποντίφικα το Σάββατο. Οπότε, μέσα στα τελευταία 24ωρα, ο Τραμπ φαίνεται να σκλήρυνε τη στάση του απέναντι στον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, καθώς οι ΗΠΑ εντείνουν τις πιέσεις στη Μόσχα και το Κίεβο για τον τερματισμό του τριετούς πολέμου στην Ουκρανία.
Από την επανεκκίνηση των επαφών ΗΠΑ-Ρωσίας στις αρχές Φεβρουαρίου, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ είχε στρέψει τα βέλη στην Ουκρανία και ειδικά στον Ζελένσκι, κατηγορώντας το Κίεβο πως καθυστερεί αδικαιολόγητα την επίτευξη μιας συμφωνίας με εξωπραγματικές διεκδικήσεις. Μάλιστα, πρόσφατα ο Τραμπ παραμέρισε την αρχική απαίτηση για μια 30ήμερη εκεχειρία, επιμένοντας στην άμεση επίτευξη μιας συμφωνίας, με την Κριμαία να παραμένει υπό ρωσικό έλεγχο. Έρευνα του Bloomberg ενίσχυσε υποψίες που θέλουν τις θέσεις του Τραμπ και μελών της κυβέρνησης του να ευθυγραμμίζονται με το Κρεμλίνο, παρά με την Ευρώπη, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, Τζο Μπάιντεν, αλλά και τις ιστορικές θέσεις της αμερικανικής διπλωματίας. Το συμπέρασμα προέκυψε αφού ένα Μεγάλο Γλωσσικό Μοντέλο (LLM) σκάναρε πάνω από 300 δημόσιες τοποθετήσεις του Τραμπ από τον Αύγουστο του 2024 μέχρι τα μέσα Μαρτίου μαζί με πάνω από 3.000 μηνύματα σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης του ιδίου και μελών της κυβέρνησής του από τις αρχές του έτους.
Η κλεψύδρα των 100 ημερών της προεδρίας Τραμπ έναντι ενός αμετακίνητου Κρεμλίνου
Οι Ρεπουμπλικανοί μόλις ολοκλήρωσαν τις πρώτες 100 ημέρες της διακυβέρνησής τους. Μέσα σε αυτό το διάστημα η κυβέρνηση Τραμπ αντηχούσε τις διεκδικήσεις του Κρεμλίνου για τον έλεγχο της Κριμαίας και των εδαφών που κατέχουν οι Ρώσοι στην ανατολική Ουκρανία, την κάθετη άρνηση της Μόσχας να ενταχθεί το Κίεβο στο ΝΑΤΟ και την αμφισβήτηση του κύρους του Ζελένσκι ως μονίμου εκπροσώπου των Ουκρανών.
Ένα από τα ερωτήματα είναι εάν τώρα πια ο Τραμπ υιοθετήσει μια πιο ισορροπημένη στάση στις διαπραγματεύσεις με τις δύο πλευρές. Ο Ρούμπιο είπε την Κυριακή πως ο Αμερικανός πρόεδρος έχει αποφύγει να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία, διότι εξακολουθεί να ευελπιστεί σ’ ένα θετικό αποτέλεσμα από τη διπλωματία. Ας μη λησμονείται πως μετά τη συνάντηση με τον Ζελένσκι στην κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου, ο Τραμπ είπε πως δεν υπάρχει λόγος για να χτυπά η Ρωσία άμαχο πληθυσμό στην Ουκρανία. «Με κάνει να σκέφτομαι πως ίσως να μη θέλει να σταματήσει τον πόλεμο», πρόσθεσε ο Τραμπ, αφού ο Γουίτκοφ είχε αποχωρήσει από την 4η επίσκεψή του στη Ρωσία με «άδεια χέρια».
Το Κίεβο αποδέχτηκε την αρχική απαίτηση της Ουάσιγκτον για 30ήμερη εκεχειρία, υποχωρώντας παράλληλα στις διεκδικήσεις των Ρεπουμπλικανών για την -από κοινού- αξιοποίηση κρίσιμων πρώτων υλών και των υποδομών της Ουκρανίας. Τόνισε, όμως, πως δεν μπορεί να εκχωρήσει την Κριμαία σε ρωσική κυριαρχία, καθώς το απαγορεύει το σύνταγμα της χώρας. Όπως φαίνεται να παραδέχονται πια ακόμη και αναλυτές του Fox News, το οποίο φιλοξενεί κυρίως θέσεις των Ρεπουμπλικανών, ο Πούτιν δεν φαίνεται πως είναι διατεθειμένος να προχωρήσει σε εκεχειρία, ενώ δεν δελεάζεται καν από πρόταση του Τραμπ για χαλάρωση των υφιστάμενων κυρώσεων απέναντι στη Ρωσία ή την έναρξη νέων εμπορικών συναλλαγών με τις ΗΠΑ. Αλλά ούτε και η πρωτοβουλία του Πούτιν για 72ωρη κατάπαυση του πυρός στην 80ετή επέτειο της νίκης της ΕΣΣΔ εναντίον της ναζιστικής Γερμανίας, δηλαδή από τις 8 έως τις 10 Μαΐου, δεν εκλήφθηκε ως κίνηση συμβιβασμού από την Ουάσιγκτον. Όπως δήλωσε και ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Αντρίι Σουμπίνα, «εάν η Ρωσία θέλει πραγματικά ειρήνη, τότε θα συναινέσει άμεσα σε εκεχειρία. Γιατί να περιμένει μέχρι την 8η Μαΐου;».
Προβληματισμένη η Ευρώπη από τα σχέδια της Ρωσίας
Προβληματισμό, εν τω μεταξύ, προκαλούν στην Ευρώπη οι πρωτοβουλίες των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων και σε άλλα σημεία των συνόρων. Πληροφορίες της Wall Street Journal μαρτυρούν πως οι στρατιωτικές βάσεις της Ρωσίας στο Πετροζαβόντσκ, μια πόλη που βρίσκεται 100 μίλια από τα σύνορα με τη Φινλανδία, επεκτείνονται, καθώς το Κρεμλίνο σκοπεύει να δημιουργήσει νέο κέντρο για τον συντονισμό χιλιάδων στρατιωτικών μέσα στα επόμενα χρόνια. Η Φινλανδία παραιτήθηκε από το καθεστώς ουδετερότητας μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ. Κάτω από αυτές τις συνθήκες ενισχύει την άμυνά της. Όμως, η Φινλανδία και η Ε.Ε. έχουν να αναπληρώσουν ακόμη μεγάλα κενά. Κατά μέσο όρο, οι αμυντικές δαπάνες της Ε.Ε. αναλογούν στο 2,4% του ΑΕΠ των κρατών-μελών, έναντι του 3,4% που ισχύει για τις ΗΠΑ και άνω του 6% που καταγράφηκε, φέτος, για τη Ρωσία.
